Thema Theologie | Spiritualia

Theologie, synoniem van 'godgeleerdheid', betekent letterlijk 'godsleer'. 'Theos' is Grieks voor 'God'; en 'logos' is Grieks voor 'woord', 'leer', 'kennis' of 'verhandeling'. De term theologie is afkomstig uit de christelijke traditie en wordt daarom overwegend gebruikt voor de studie van de geloofsinhoud van het Christendom, zijnde: de leer van Jezus Christus, en heeft dus in wezen niets te maken met het Katholicisme. De term kwam in de 12e eeuw in zwang bij Petrus Abaelardus en Gilbertus van Poitiers.

De theologie bestudeert de historische bronnen van het geloof: Bijbelse theologie, historische theologie, de systematische analyse van het geloof en de christelijke geloofspraktijk. Tot de theologie behoort daarom ook de bredere studie van alle godsdienstige of religieuze onderwerpen. In tegenstelling tot de godsdienstwetenschap houdt theologie er rekening mee dat in teksten die ze bestudeert mensen ervan blijk geven zich door God aangesproken te voelen. Daarnaast onderscheidt theologie zich doordat zij God en de Bijbel vanuit een gelovig perspectief onderzoekt.

Over het algemeen wordt binnen de theologie onderscheiden tussen drie of vier secties, of hoofddisciplines, zijnde: (1) de bijbelwetenschap, (2) de systematische theologie en (3) de praktische theologie, en in veel gevallen (4) de kerkgeschiedenis. Volgens sommigen moet de laatste als een hulpwetenschap beschouwd worden; een hulpwetenschap, die kan worden gebruikt in de bijbelwetenschap - bijvoorbeeld: de geschiedenis van Israël - de systematische theologie (dogmageschiedenis) en de praktische theologie (kerk- of religiegeschiedenis, inclusief vakken als Patristiek en Patrologie).

De moderne westerse academische theologie gaat niet uit van het axioma dat er een God is. De vraag naar het wel of niet bestaan van God, de zogenoemde waarheidsvraag, wordt overigens wel degelijk gesteld en komt met name aan de orde binnen de godsdienstfilosofie.

De godsdienstfilosofie gebruikt als bron de rede en de ervaring, terwijl theologie daarnaast ook religieuze bronnen bestudeert, zoals de Bijbel, de Koran en de traditie, om te zien hoe deze bronnen in het verleden het religieuze leven hebben bepaald en hoe zij van betekenis kunnen zijn in het heden.