Bijna-dood ervaring aangetoond in hersenen

Zien stervende mensen echt licht aan het eind van de tunnel?
door Tsenne Kikke - maandag 8 mei 2023 16:02

Sommigen zien vlak voor ze sterven licht aan het eind van de tunnel, anderen zeggen buiten hun lichaam te treden en vaak trekt het leven als een film aan hen voorbij. De bijna-dood ervaring (BDE) kent verrassend veel overeenkomsten, maar aantonen wat er écht rond het overlijden in de hersenen gebeurt, is nog niet zo eenvoudig.

De verhalen van mensen die bijna dood zijn gegaan, maar het toch overleefden, hebben zoveel elementen gemeen en komen van zulke verschillende culturen dat wetenschappers vermoeden dat er een biologisch mechanisme aan ten grondslag ligt. In een nieuwe studie vonden onderzoekers van de University of Michigan daar opnieuw bewijs voor: bij twee stervende patiënten traden er pieken op in de hersenactiviteit, die kunnen wijzen op bewustzijn.

Het is niet de eerste keer dat hier onderzoek naar wordt gedaan, wel is het voor het eerst dat dit bewustzijn in zoveel detail is aangetoond. De onderzoekers keken de EEG (elektro-encefalogram) terug van vier patiënten die overleden aan een hartstilstand. Ze lagen alle vier in coma. Toen bleek dat er geen verbetering meer zou optreden, is de beademing stopgezet.

Daarna gebeurde er bij twee van de vier patiënten iets opmerkelijks. Bij een vrouw van 24 en een vrouw van 77 ging de hartslag omhoog én waren er pieken in de hersengolven te zien in de gammafrequentie. Dat zijn de sterkste hersengolven die voorkomen bij intensieve cognitieve activiteit, zoals studeren of problemen oplossen.

Eerdere studies vonden ook al pieken in de gammagolven bij mensen die bijna dood gingen. Zo is er een belangrijk onderzoek uit 2022 van een 87-jarige man die na een val epileptische aanvallen kreeg en daarom gemonitord moest worden. Hij kreeg onverwacht een hartaanval, waardoor hij stierf. Maar per toeval hadden de artsen dus zijn hersenactiviteit rond het sterven geregistreerd. En ook toen zagen ze pieken van gammagolven rond het tijdstip van overlijden.

De onderzoekers gingen nu een stap verder: ze wilden weten welke delen van de hersenen precies oplichten. Het bleek te gaan om het kruispunt van de temporale, pariëtale en occipitale kwab achter in de hersenen. Dit hersengedeelte heeft te maken met dromen, visuele hallucinaties bij epilepsie en een veranderde staat van het bewustzijn. “Als dit deel van het brein oplicht dan betekent dat, dat de patiënt iets ziet, iets hoort en mogelijk iets voelt in het lichaam”, zei hoofdonderzoeker Jimo Borjigin, die benadrukte dat dit hersengebiedje ‘in vuur en vlam’ stond.

De activiteit van de hersenen en het hart werd nauwkeurig gemonitord, seconde voor seconde, in de laatste uren van het leven van de patiënt. Zo ontstond een zeer gedetailleerd beeld van de hersenactiviteit rond het moment van sterven.

Epilepsie

Het is natuurlijk de vraag hoe het kan dat de hersenen zo overactief worden rond het overlijden, maar ook: waarom ervaren sommigen dit wel en anderen niet? Bij deze studie ervoeren maar twee van de vier patiënten een dergelijk ‘verborgen bewustzijn’. Mogelijk heeft dat ermee te maken dat hun hersenen anders werken doordat ze eerder al epileptische aanvallen hebben gehad, speculeerde Borjigin.

Vanwege het beperkt aantal onderzochte patiënten, waarschuwden de onderzoekers voor al te grote conclusies. Ook stelden ze dat ze niet zeker weten of de patiënten écht dingen hebben gezien, aangezien ze het niet konden navertellen. “Dat gezegd hebbende: de geobserveerde bevindingen zijn geweldig en leveren een nieuw inzicht op voor ons begrip van het verborgen bewustzijn bij stervende mensen”, zei de onderzoeker.

Ze wil in de toekomst data verzamelen van honderden andere mensen, waardoor de kans toeneemt dat iemand wél blijft leven en kan vertellen wat hij heeft gezien. Een mogelijke manier is om een experiment uit te voeren waarbij een bijna-doodervaring wordt nagebootst, terwijl de patiënt wordt gemonitord.

De bijna-doodervaring en de wetenschap

De BDE wordt door spirituele mensen vaak aangegrepen als bewijs dat lichaam en geest los van elkaar bestaan: als de dood intreedt, zweeft de geest weg, maar dat is niet het geval. Een BDE komt zelfs niet alleen voor bij mensen die bijna doodgaan. De bijzondere verschijnselen, zoals het licht aan het eind van een tunnel, of het uit het lichaam treden hebben waarschijnlijk te maken met de staat van de hersenen tijdens een verlaagd bewustzijn. Ook is het zo dat na een hartstilstand de hersenen nog minder dan 30 seconden actief blijven. Mogelijk treden dan de bekende verschijnselen op van de BDE.

Neuroloog Kevin Nelson omschrijft de BDE als een moment waarop het bewustzijn zijn oriëntatie kwijtraakt. Het lijkt op wat er in de hersenen gebeurt als je droomt of een epileptische aanval krijgt. De visuele ervaringen zouden kunnen ontstaan doordat het deel van de hersenstam dat de cortex aanstuurt, de hersenen omschakelt naar het droombewustzijn, waarbij iemand uiteindelijk de oriëntatie ten opzichte van het eigen lichaam kwijtraakt.

Niet voor niets hebben sommige mensen met temporale epilepsie sensaties die overeenkomen met BDE’s en 20 procent van de piloten die bewusteloos raken tijdens een training in een centrifuge met hoge G-krachten ervaart zelfs een klassieke BDE.

Bron: Scientias

"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."

- DIMschool vzw, de énige gespecialiseerd in Zelfkennis, zijnde: het kennen van het Zelf -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

En, voel jij je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Klik dan op deze link. Alvast bedankt!

Overschrijven kan ook via: IBAN: BE22 7795 9845 2547 - BIC: GKCCBEBB

- Indien je zo'n (bak)steentje bijdraagt, ook eventueel via een aankoop of een Zoek&Vind abonnement, mogen we jouw naam hieronder publiceren? Laat het ons weten! -