Op 18 november 1978 stierven 909 mannen, vrouwen en kinderen door de 'revolutionaire collectieve zelfmoord' in de 'Mensentempel van Jim Jones' in Guyana. De beweging werd in 1953 gesticht door dominee Jim Jones, te Indianapolis in de Amerikaanse staat Indiana. Na de stichting in Indianapolis breidde Jones de beweging uit naar steden in Californië, zoals San Francisco en Los Angeles. De leden trachtten zoveel mogelijk de armste burgers te helpen, in het bijzonder minderheden, drugsverslaafden en daklozen. Ze richtten verdeelcentra op zodat de armen goedkoop aan eten konden geraken en zorgden voor kinderopvang en bejaardentehuizen. Bovendien verzorgden ze begeleiding voor prostituees en drugsverslaafden die hun leven een andere koers wilden geven
Na een tijdje begonnen echter geruchten te circuleren, verspreid door een aantal mensen die er in geslaagd waren de sekte te verlaten. Jones zou stelen van zijn volgelingen, miraculeuze genezingen vervalsen, de leden van zijn beweging straffen, sodomie praktiseren met mannelijke volgelingen, en zichzelf als de Messias zien.
Journalisten en politici besteedden hierdoor veel aandacht aan Jones' beweging. Jones zelf reageerde hierop met langdradige en kwade toespraken, waarin hij de afvalligen voor leugenaars uitschold en waarin hij beweerde dat de rest van de wereld hem enkel wilde vernietigen. Tegelijkertijd deden er echter steeds meer geruchten de ronde van vroegere leden die naar hun eigen zeggen werden geslagen en misbruikt, en verwanten van leden hielden vol dat hun familieleden werden gedwongen in de sekte te blijven tegen hun wil.
Als reactie hierop verhuisde Jones zijn beweging met meer dan 800 volgelingen naar Guyana. De leden werd een tropisch paradijs beloofd, maar zodra zij ter plaatse arriveerden, werden ze gedwongen te werken onder de supervisie van Jones. Zo werd Jonestown gebouwd.
Niemand minder dan de jounalist Tim Reiterman kan er iets beter over vertellen. Hij startte een onderzoek naar pastor Jim Jones, de knettergekke, maar charismatische leider van de 'Peoples Temple Cult', 18 maanden voor die massale afslachting, en hij schreef er later dan ook een boek over met als titel: 'Raven: The Untold Story of the Rev. Jim Jones and His People.'
Hoe het allemaal begon...
Dertig jaar geleden publiceerde hij zijn bevindingen in een reeks van krantenartikels. Die trokken de aandacht van het congreslid Leo Ryan. Nadat Ryan die verslagen over het misbruik had gelezen, was hij bezorgd over de volgelingen die de sekte hadden vervoegd en besloot er naartoe te vliegen en ter plaatse alles te checken. Een handvol journalisten vergezelden hem. Tim Reiterman was één van hen.
Daar aangekomen leek hij in een hemel op aarde te zijn beland, een soort eigentijds Utopia. De mensen waren vrolijk, er werd gedanst en gezongen en Ryan raakte overtuigd van het ongelijk van de verdachtmakingen. Maar dat veranderde toen hij op de avond voor zijn vertrek heimelijk briefjes ontving van mensen die hoopten via hem te ontsnappen. Jones ontdekte het verraad en besloot zich van de senator te ontdoen.
Op 18 november 1978, nadat ze terugkwamen van een ontmoeting met Jones en zijn volgelingen, liepen Ryan en zijn team op weg naar hun vliegtuig nietsvermoedend in een hindernis. Gewapende tempelleden schoten hem en vier anderen neer. Eén van de journalisten slaagde er nog in voor zijn overlijden de aanslag op film vast te leggen. Reiterman geraakte slechts gewond. De beschieting was slechts het begin van de afslachting, want Jones besefte maar al te goed dat de gevolgen van dit bloedbad niet lang op zich zouden laten wachten.
Later op diezelfde dag stierven meer dan 900 mensen aan een massale zelfmoordactie. In zijn laatste redevoering zei Jim Jones, onder andere: "De dood is een miljoen maal te verkiezen bovenop tien extra dagen van dit leven. Als je eens wist wat jullie te wachten stond... zou je blij zijn om vanavond over te gaan." In lange rijen stonden ze gewillig aan te schuiven om een gifdrankje in te nemen. De 'onwilligen' werden koelbloedig neergeknald, gewurgd of met cyanide ingespoten.. Jim Jones pleegde rond middernacht zelfmoord door een kogel door zijn hoofd te schieten.
Nadat Reiterman zich van zijn wonden kon herstellen, spendeerde hij de daaropvolgende vier jaar aan het schrijven van een lijvig boek dat ondertussen, 30 jaar later, opnieuw is uitgegeven.
Jeannie Mills, oftewel Deanna Mertle, een afvallige van de People's Temple en schrijfster van het boek "Six years with God" en medestichter van het 'Concerned Relatives and the Human Freedom Center' schreef de volgende quotatie: ""When you meet the friendliest people you have ever known, who introduce you to the most loving group of people you've ever encountered, and you find the leader to be the most inspired, caring, compassionate and understanding person you've ever met, and then you learn the cause of the group is something you never dared hope could be accomplished, and all of this sounds too good to be true-it probably is too good to be true! Don't give up your education, your hopes and ambitions to follow a rainbow."
"Wanneer je de meest vriendelijke mensen ontmoet die je ooit hebt gekend, die jou aan de meest liefdevolle groep van mensen die je ooit bent tegengekomen voorstellen, en je vindt de leider van deze groep de meest inspirerende, zorgzame, meelevende en begrijpende persoon die je ooit hebt ontmoet, en dan leer je dat het doel van deze groep iets is wat je nooit had durven hopen dat het zou gerealiseerd worden, en dat het allemaal té goed klinkt om waar te zijn - dan is het waarschijnlijk ook té goed om waar te zijn! Verloochen je opleiding, hoop en ambities niet om een regenboog na te volgen."
Jeannie Mills werd samen met haar echtgenoot, Al Mills, en haar 15-jarige dochter Daphene vermoord op 26 februari 1980. In 2005, 25 jaar na de feiten, werd Edward Mills, de zoon van Jeannie, nadat hij van Japan terugkwam, op verdenking opgepakt maar nog dezelfde week terug vrijgelaten wegens gebrek aan bewijzen.
