De meesten van ons hebben een stemmetje in hun hoofd, maar wie dat niet heeft…

Denk jij in woorden, of in beelden?
door Tsenne Kikke - maandag 20 mei 2024 18:17

... blijkt nu ook nog iets anders te missen.

Namelijk: een uitstekend verbaal geheugen. Nieuw onderzoek onthult namelijk dat het verbaal geheugen van mensen die geen stemmetje in hun hoofd hebben en dus niet denken in woorden doorgaans een stuk slechter is dan dat van mensen die wel een stemmetje in hun hoofd hebben.

Onze gedachten staan nooit stil. Maar hoe denk je eigenlijk? Misschien heb je daar nog nooit over nagedacht. Wetenschappers wel. En lang dachten zij dat alle mensen denken in taal: in woorden en zinnen. Het resulteert in het feit dat je wanneer je denkt je eigenlijk een soort stemmetje in jouw hoofd hoort. Misschien herken je het wel. Zo kun je het bijvoorbeeld ervaren als je je in een restaurant over de menukaart buigt en zich in je hoofd een soort interne monoloog afspeelt over wat je al dan niet wilt eten: ‘zal ik de zalm nemen? Nee, die heb ik laatst ook al gehad. Dan de biefstuk. Ach, nee, daar zitten champignons bij en daar houd ik niet van. Dan neem ik de pasta. Oeh, maar wat de serveerster nu op het tafeltje naast ons zet, ziet er ook wel lekker uit. Wat zou dat zijn?’, et cetera...

Niet iedereen hoort dat stemmetje

Zoals gezegd dachten onderzoekers lang dat alle mensen op deze manier denken: in woorden en zinnen - oftewel: met zo’n stemmetje in hun hoofd. Maar recente studies hebben uitgewezen dat dat niet klopt. Naar schatting ervaart ongeveer 5 tot 10 procent van de mensen geen intern stemmetje. “Sommigen zeggen dat ze denken in afbeeldingen en dat ze die afbeeldingen in woorden vertalen als ze iets tegen iemand moeten zeggen,” legt onderzoeker Johanne Nedergård uit. “Anderen beschrijven hun brein als een goed functionerende computer die alleen niet in staat is om gedachten verbaal te verwerken.”

Verbaal geheugen

Het zette Nedergård en collega’s aan het denken. Want, zouden mensen die niet denken in taal en dus geen intern stemmetje horen daar ook hinder van kunnen ondervinden? Bijvoorbeeld als ze zich verbale uitingen moeten herinneren. Ze besloten de proef op de som te nemen en verzamelden daarvoor een aantal proefpersonen. Sommigen van hen gaven aan in het alledaagse leven eigenlijk voortdurend dat interne stemmetje te horen, terwijl anderen dat zelden hoorden (of er alleszins niet bewust van te zijn).

Vervolgens kregen alle proefpersonen woorden te horen die ze zich – in de juiste volgorde – moesten proberen te herinneren. Daarbij werd expres gekozen voor woorden die fonetisch of qua spelling heel sterk op elkaar leken. “Het is een opdracht die voor iedereen heel moeilijk is,” bekent Nedergård. “Maar onze hypothese was dat het nog moeilijker is als je geen intern stemmetje hebt - want, om je de woorden te kunnen herinneren, moet je ze in je hoofd herhalen.” En die hypothese bleek te kloppen. “De proefpersonen zonder intern stemmetje bleken zich de woorden significant slechter te herinneren.”

Rijmen

In een tweede experiment kregen de proefpersonen telkens plaatjes te zien van twee objecten. Bijvoorbeeld: een klok en een sok – en moesten ze aangeven of de plaatjes naar woorden verwezen die rijmden. Ook hier presteerden de proefpersonen die geen interne stem hadden – en dus niet dachten in taal – slechter. “Ook hier geldt dat het van cruciaal belang is dat je in staat bent om de woorden in je hoofd te herhalen en zo hun klank te vergelijken en dus te bepalen of ze rijmen of niet,” stelt Nedergård.

Praktische gevolgen

De onderzoekers concludeerden op basis van hun experimenten dat mensen die niet denken in taal doorgaans een zwakker verbaal geheugen hebben. Maar het is niet aannemelijk dat je daar bijvoorbeeld tijdens een conversatie met iemand die geen intern stemmetje hoort, iets van merkt, zo stelt Nedergård. Wat dan natuurlijk weer de vraag oproept of het ontbreken van zo’n intern stemmetje überhaupt praktische gevolgen heeft. “We weten het niet, omdat we het nog maar net beginnen te bestuderen,” aldus Nedergård.

Cognitieve gedragstherapie

Toch bestaat het vermoeden dat het ontbreken van het interne stemmetje in ieder geval op één plek heel lastig is, en dat is bij de therapeut, en dan specifiek tijdens de cognitieve gedragstherapie. “Daar moet je nadelige gedachtepatronen identificeren en veranderen en een intern stemmetje kan tijdens dat proces heel belangrijk zijn.” Het is echter nog onduidelijk of het al dan niet hebben van zo’n intern stemmetje ook daadwerkelijk verband houdt met hoe mensen op deze vorm van therapie reageren; onderzoek moet dat uitwijzen.

Op basis van haar eigen onderzoek, nu verschenen in het blad 'Psychological Science', ziet Nedergård overigens ook nog wel aanknopingspunten voor vervolgonderzoek. “De experimenten waarin wij verschillen vonden tussen de groepen draaiden om geluid en het in staat zijn om de woorden voor jezelf te horen. Ik zou graag willen onderzoeken of die verschillen ontstaan doordat ze het geluidsaspect van taal niet ervaren - of, omdat ze – in tegenstelling tot de meeste andere mensen – helemaal niet nadenken in de vorm van taal.”

Bron: Scientias

"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."

- DIMschool vzw, de énige gespecialiseerd in Zelfkennis, zijnde: het kennen van het Zelf -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

En, voel jij je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Klik dan op deze link. Alvast bedankt!

Overschrijven kan ook via: IBAN: BE22 7795 9845 2547 - BIC: GKCCBEBB

- Indien je zo'n (bak)steentje bijdraagt, ook eventueel via een aankoop of een Zoek&Vind abonnement, mogen we jouw naam hieronder publiceren? Laat het ons weten! -