Hoor jij de hele dag je eigen stem - of die van een ander - in jouw hoofd? Of, heerst er complete stilte als je denkt? In elk geval heeft niet iedereen evenveel innerlijke spraak, zo blijkt uit onderzoek.
‘Luister naar je innerlijke stem’, raden veel goeroes aan. Een advies waar ik weinig mee kan, want in mijn hoofd blijft het doorgaans behoorlijk stil. Ik praat wel regelmatig tegen mezelf, maar daar is zelden geluid aan verbonden. Dat geldt niet voor iedereen, zo blijkt uit een kleine rondvraag. De stem van een collega klinkt in haar hoofd zelfs hees als ze verkouden is. Een ander beweerde juist helemaal geen stem te horen in zijn hoofd. Hij dacht eerder in flarden. Wat is deze mysterieuze innerlijke stem en waarom zijn er zoveel individuele verschillen?
Hoewel het fenomeen al een eeuw geleden werd onderzocht door de Russische ontwikkelingspsycholoog Lev Vygotskij, bleef het lange tijd een onderbelicht aspect van taal. Lang werd aangenomen dat iedereen op dezelfde manier tegen zichzelf praat. Pas recent is er meer interesse gekomen in innerlijke spraak.
Een van de wetenschappers in dit nieuwe onderzoeksgebied is taalkundige Stef Spronck (Universiteit Utrecht). Hij definieert innerlijke spraak als “tegen jezelf te praten zonder dat iemand anders het kan horen.” Deze eenvoudige definitie doet echter tekort aan de complexiteit van het onderwerp, stelt hij. “Er zit een aanname in dat iedereen op dezelfde manier tegen zichzelf praat, maar we komen er nu achter dat er veel meer variatie in zit dan we dachten.”
Denkprocessen
De variatie zit zowel in de functie, de klank en de frequentie van innerlijke spraak. De functie van innerlijke spraak is vooral het coördineren van complexe denkprocessen. “Veel mensen herkennen wel dat ze bijvoorbeeld in stilte een speech repeteren of dat ze een stem horen als ze lezen. Een andere veelgenoemde vorm is dat mensen een gesprek in hun hoofd herhalen.” Er zijn tal van situaties waarin mensen innerlijke spraak kunnen toepassen, zoals bij geheugentaken, plannen, hoofdrekenen of om zichzelf te motiveren, bijvoorbeeld: tijdens het sporten.
Daarnaast klinkt de stem voor iedereen anders. “Voor sommigen is de stem heel helder en lijkt het alsof er iemand tegen hen praat. Er zijn zelfs mensen die de stem van bekenden in hun hoofd horen. Anderen denken wel in taal, maar horen geen duidelijke stem.”
De cijfers van hoeveel mensen innerlijke spraak ervaren, lopen sterk uiteen. “Sommige onderzoekers stellen dat minder dan 5 procent geen innerlijke spraak kent, maar er zijn ook schattingen die oplopen tot ruim een kwart van de mensen. De Amerikaanse psycholoog Russell Hurlburt stelt zelfs dat 30 tot 50 procent veel gebruik maakt van innerlijke spraak. De rest dus niet of een stuk minder”, vertelt Spronck.
In het brein
Het is goed te verklaren dat de schattingen zo divers zijn: onderzoek naar innerlijke spraak berust voor een groot deel op zelfrapportage door middel van vragenlijsten. “Er wordt daarbij een situatie geschetst en mensen moeten dan aangeven of ze een innerlijke stem horen en hoe helder deze is. Het is dan maar de vraag hoe mensen hun eigen innerlijke stem interpreteren”, legt Spronck uit.
De innerlijke stem is ook te bestuderen aan de hand van metingen van hersenactiviteit, bijvoorbeeld met EEG of fMRI, maar ook daar stuiten onderzoekers op methodologische problemen. Spronck: “Omdat innerlijke spraak dezelfde hersengebieden activeert als een echte stem, is er op fMRI-beelden nauwelijks verschil te zien tussen innerlijke spraak en andere vormen van taal.”
Rijmen
En wat betekent het nou als je geen innerlijke spraak hoort? Sommigen horen dan alleen geen klanken bij de stem in hun hoofd. Spronck licht toe: “Dit wordt anauralia genoemd en betekent letterlijk ‘niet innerlijk kunnen horen.’” Als mensen helemaal geen innerlijke stem hebben, heet dit anendofasia. Dat betekent ‘het niet innerlijk kunnen praten’ en is vergelijkbaar met het bekendere verschijnsel ‘afantasie’, waarbij mensen geen beelden voor hun geestesoog kunnen oproepen.
Het onderzoek naar anendofasia staat nog in de kinderschoenen, maar het lijkt erop dat het verschijnsel invloed kan hebben op geheugentaken en taalverwerking. Onderzoekers vroegen deelnemers om een rijtje rijmende woorden te onthouden die er op papier uitzien alsof ze niet rijmen, zoals de Engelse woorden bought, sort en taut. Participanten die geen innerlijke spraak hadden, scoorden slechter op deze geheugentaak dan deelnemers met een innerlijke stem. Dit verschil verdween als ze de woorden hardop voorlazen. Dat komt waarschijnlijk omdat innerlijke spraak helpt bij het kunnen voorstellen hoe een woord klinkt.
Stemmen van buitenaf
Niet alleen weinig innerlijke spraak heeft gevolgen, een te aanwezige stem in je hoofd is waarschijnlijk nog vervelender. Bij veel psychische stoornissen is stemmen horen een van de kenmerken. Zulke ‘auditieve verbale hallucinaties’ zijn bijvoorbeeld een bekend verschijnsel bij schizofrenie. Toch hoef je je niet direct zorgen te maken als je regelmatig je innerlijke stem hoort, aldus Spronck. “We moeten ervoor waken om stemmen in ons hoofd direct te pathologiseren. De mate waarin we een innerlijke stem horen, is een spectrum en innerlijke spraak vervult ook gewoon een functie in ons gedachteproces.”
Toch hebben ook ‘gezonde’ mensen weleens gedachten die ze liever niet willen hebben. “Je omgeving kan in je hoofd dringen en de innerlijke stem beïnvloeden”, legt Spronck uit. “Dat kan onderdeel zijn van een gezond proces, waarbij je jezelf prikkelt om na te denken en je in je hoofd interacties kan voorbereiden. Maar je kan jezelf bijvoorbeeld ook voortdurend tegenspreken, waardoor het ten koste gaat van je mentale gezondheid.” Vaak wordt hierbij verwezen naar invloeden van buitenaf, zoals sociale media.
Om te voorkomen dat de meningen van anderen je innerlijke stem te veel op negatieve wijze beïnvloeden, oppert Spronck een simpele oplossing: “Door de stroom van interacties enigszins te beperken, kan je je onttrekken aan de stemmen van buitenaf.” Een uurtje minder op Instagram of TikTok scrollen, is in zo’n geval dus raadzaam. Toch ziet Spronck interacties vooral als iets positiefs. “Je kan een innerlijke stem niet uitzetten. Juist door andere meningen te horen of bijvoorbeeld literatuur te lezen, oefen je je innerlijke dialoog en wapen je je tegen een vijandige innerlijke stem.”
Er is nog veel onduidelijk in het vakgebied van innerlijke spraak, maar één ding is zeker: onze innerlijke stem is uniek en divers - en dat heeft grote implicaties. “We gaan ervan uit dat we elkaar goed kunnen begrijpen, omdat we op dezelfde manier met taal omgaan en de wereld op dezelfde manier zien. Nu blijkt dat we taal allemaal op een andere manier beleven, wordt dat idee bedreigd”, aldus Spronck. Voor hem maakt dat het onderwerp juist zo fascinerend. “Door innerlijke spraak te onderzoeken, leren we onszelf en anderen beter begrijpen.”
Bron: Nemo Kennislink
"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."
- DIMschool vzw, de énige gespecialiseerd in Zelfkennis, zijnde: het kennen van het Zelf -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
En, voel jij je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Klik dan op deze link. Alvast bedankt!
Overschrijven kan ook via: IBAN: BE22 7795 9845 2547 - BIC: GKCCBEBB
- Indien je zo'n (bak)steentje bijdraagt, ook eventueel via een aankoop of een Zoek&Vind abonnement, mogen we jouw naam hieronder publiceren? Laat het ons weten! -
- Ook kan je dus in onze webshop iets aankopen, waaronder:
Archetypen vragenlijst
Kristallen schedels
Pendels
Purperen plaatjes
Wierook & Benodigdheden
Voor de 'Zoekers naar hun Innerlijke Waarheid' is er...: Eclecticus!
En, dan heb je nog ...
DIMschool biedt 10 interessante privé-sessies aan waaruit jij kan kiezen!
Dossier Zelfkennis: Over de Handleiding Pendelen van A tot Z
'Eclecticus': een korte introductie…
Wat is jouw Archetype ? En, ken je ook die van jouw partner?
Een Cursus in Wonderen - A Course in Miracles: een introductie.
Interesse in Kabbala en de Boom des Levens?
Pssst! Jij, ja jij! Leren werken met Runen?… De handleiding is beschikbaar!
En, dan hebben we nog een 500-tal sterk afgeprijsde boeken!