Over Liegen, Omheen de pot draaien en Verzwijgen

"Wie ben ik?" is een vraag die slechts weinigen aan zichzelf durven stellen. Toegegeven: men heeft ver veel moed voor nodig. Anderzijds hoeft men er niet bang van te zijn: een antwoord krijg je toch nooit.
door Tsenne Kikke - donderdag 9 juni 2022 5:41

Indien je een mens op zijn werk zou interviewen, daarna ergens in een taverne, en later nog eens bij hem thuis in gezelschap van de partner, enzovoorts, zal je merken hoe verschillende 'ikken' aan bod komen. En, ondanks het feit dat elke indruk, gedachte, emotie, prikkel van buitenaf, en zo meer, een andere 'ik' oproept, denkt een mens dat hij altijd vanuit één en dezelfde ik aan het spreken is. Die gedachte op zichzelf kan als een grove leugen worden aanzien.

Een studie van het thema 'liegen' is dan hier ook wel op zijn plaats. Tracht te beseffen dat elke mens niet zonder liegen kan. Zoölogisch gezien kan de mens als een liegend dier worden aanschouwd, beweerde Ouspensky, één van Gurdjieff's vele leerlingen.

Toch is de studie van het liegen een aartsmoeilijke, omdat weinig mensen in zichzelf geen onderscheid tussen waarheid en leugen kunnen maken, dus ook niet met de verschillen kunnen werken, met als gevolg: niet naar waarheid kunnen handelen.

Ooit al eens de vraag "Wie of Wat Ben Ik?" op een eerlijke manier aan jezelf gesteld?...

Gurdjieff: "Als een mens oprecht met zichzelf weet te zijn - niet oprecht zoals het woord gewoonlijk wordt opgevat, maar genadeloos oprecht - dan zal hij op de vraag: "Wat bent u?" geen opbeurendend antwoord mogen verwachten. Stel aan jezelf die vraag. Ik ben er zeker van dat 95 procent door deze vraag in verwarring zullen worden gebracht en zullen antwoorden met een andere vraag, zijnde: "Wat bedoel je?..."."

Mensen denken en doen alsof ze de waarheid omtrent de dingen en zichzelf kennen. "Als je weet dat je iets niet weet, en tegelijkertijd zegt dat je weet, of handelt alsof je het weet, dan is dat liegen," zei Ouspensky. "Bijvoorbeeld: we weten niets af van onszelf, en we weten werkelijk dat we niets weten, toch erkennen we dit niet, noch geven we het toe, zelfs niet aan onszelf. We handelen, denken en spreken alsof we wisten wie we zijn. Dit is de oorsprong, ... dit is het begin van alle liegen."

Ook de waarheid verdraaien, zonder dat men in feite aan het liegen is, heeft ook een naam, namelijk: 'rond de pot draaien'. We doen het allemaal, en volgens een Harvard Universiteit-studie voelen we ons veel beter wanneer we omheen de dingen draaien dan wanneer we rechtuit staan te liegen. Uitvluchten zoeken, hoort daar natuurlijk ook bij.

Dingen verzwijgen, is eveneens een vorm van liegen, doordat men ze niet openbaart, en dus feiten achterhoudt. Sommigen zijn daarin heel bedreven, en indien je hen erop betrapt, kan je als uitvlucht het antwoord krijgen van: "Ik heb je daarover niets verteld, omdat je er toch niet in geïnteresseerd bent." Waarbij ze in zichzelf kunnen denken: "Het gaat jou geen reet aan'".

Maar, alvorens jezelf een vrijgeleide te geven, weet dat deze manier van bedriegen bij anderen even hard kan aankomen dan regelrecht liegen, en ernstige wonden in jouw relatie met mensen kan veroorzaken, indien men jou erop betrapt.

Verzwijgen, en omheen de pot draaien, worden zowel in onderhandelingen als in de wereld van de politiek toegepast. Professor Todd Rogers, verbonden aan Harvard Kennedy School, en deel uitmakend van het onderzoekteam, gaf toe dat ook hij het regelmatig doet. "Zo kan ik naar mijn inbox gaan en een e-mail bekijken waarop ik al wekenlang had moeten antwoorden. Ik kijk uit het raam naar buiten, denk enkele seconden na, en schrijf dan: "Ik heb over uw e-mail nagedacht...", waardoor ik duidelijk de indruk verwek dat ik er al wekenlang over heb nagedacht, daar waar ik in alle eerlijkheid er slechts een seconde en een half over heb gedaan. "Ik creëerde een valse indruk door waarheidgetrouw dingen te vertellen, maar toch voelt het niet zo onethisch aan als liegen.

Commission and Omission (verzuim)

Ook de medaille van rond de pot draaien heeft twee kanten, namelijk een ethische en een persoonlijke. Tot op de dag van vandaag richtte alle onderzoek zich op twee soorten van bedrog. In het Engels: 'lying by commission (using false statements) and by omission (choosing not to disclose relevant information)'. Woorden, die in het Nederlands niet met één woord kunnen worden vertaald, tenzij men 'commissie' en 'omissie' gebruikt.

Dan zouden de twee soorten van bedrog kunnen worden weergegeven met: Liegen via commissie (gebruik makend van het weergeven van valse verklaringen) en via omissie (ervoor kiezen om relevante informatie niet openbaar te maken), waarbij 'omissie' eventueel door 'verzuim' kan worden vervangen.

In een reeks van experimenten, waarbij meer dan 1.750 personen deelnamen, stelden de onderzoekers vast dat 'omheen iets draaien' een derde vorm van misleiding kan worden erkend. In die studie gaf 50% van de bedrijfsleiders, die eraan deelnamen, toe dat ze die tactiek in een aantal, of zelfs in de meeste van hun onderhandelingen gebruikten.

Indien men rollenspel aanwendde, ontdekten de onderzoekers dat de mensen zich beter voelden indien ze omheen de pot mochten draaien in plaats van valse verklaringen af te moeten leggen. Ze leefden in de gedachte dat hun acties eerder ethisch waren, omdat ze - technisch gezien - 'de waarheid vertelden'.

Maar, toen hun bedrog aan het licht kwam, werden ze door de mensen, die zich bedrogen voelden, even negatief bevonden en werd dat 'omheen de dingen draaien' gelijkgesteld met 'commissie', zijnde: het afleggen van valse verklaringen.

Ook bleek dat, wanneer mensen ontdekten dat een onderhandelingspartner in het verleden omheen de dingen had gedraaid, ze de neiging hadden om die persoon minder te vertrouwen, en de kans om opnieuw met die persoon te onderhandelen veel kleiner werd.

"Anders gezegd: voel je niet al te comfortabel met de gewoonte om waarheden te verdraaien," schreef men in de eindconclusie van die studie. "Indien je betrapt wordt, heeft het gegarandeerd een averechtse werking."

Natuurlijk kunnen de bevindingen ook dienen om jou eraan te laten herinneren dat er mensen zijn die van die tactiek tegen jou kunnen gebruik maken. Wanneer je iemand ontmoet, die jou een antwoord op een vraag geeft, maar daarbij niet op de kleine details ervan ingaat, is de kans groot dat hij/zij jou aan het misleiden is.

Bijvoorbeeld: Indien je aan een verkoper van tweedehandswagens vraagt of er problemen met die auto zijn, en hij jou zegt: "Ik heb er vandaag nog mee gereden en hij voelde als een nieuwe wagen aan", zou er ergens in jou misschien een rood lichtje moeten gaan branden...

"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."

- DIMschool vzw, de énige gespecialiseerd in Zelfkennis, zijnde: het kennen van het Zelf -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Voel je je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Klik hier en, alvast bedankt!

Overschrijven kan ook via: IBAN: BE22 7795 9845 2547 - BIC: GKCCBEBB

- Indien je een (bak)steentje bijdraagt, mogen we jouw naam hieronder publiceren? -