ProfielWie ben ikMijn interessesMijn poëzieBerichtenVriendenBeheer

Ouspensky: 'Op Zoek naar het Wonderbaarlijke' - fragmenten uit Gurdjieff's leer

Gurdjieff bracht ons niet enkel en alleen de kennis om aan Zelfkennis te doen, maar ook het enneagram.
door Tsenne Kikke - maandag 27 januari 2025 17:46

'Op zoek naar het wonderbaarlijke' is een boek met een uiterst leerrijke inhoud voor wat het thema 'Zelfkennis' aangaat. Een thema, waarin 99,99% van de mensheid geen enkele interesse stelt. We hebben het hier over Ware-Zelfkennis-in-de-praktijk-toegepast. En dan nog wel over een Kennis van het Ware Zelf, hetgeen natuurlijk niets te maken heeft met eender welk fysiek onderdeel van het tijdelijke, stoffelijke en dus vergankelijk lichaam.

Het is het Zelf dat eventueel na het fysieke overlijden kan blijven nabestaan. Indien men onderwijl een extra lichaam heeft ontwikkeld, natuurlijk. Anders kan het niet van het ene 'voertuig' in het andere overstappen. Logisch nietwaar? Vreemd genoeg is het merendeel van de mensheid dermate met het stoffelijke lichaam vergroeid dat het stoffelijke tot stof wederkeert - waarbij de doden de doden begraven, beweerde zelfs Jezus indertijd.

Feit is dat geen mens die woorden écht begrijpen kan, net als 'ontwaken' - 'ontslapen' en 'wakker worden'. Mensen hebben nu eenmaal 1001 verkeerde denkbeelden over 1001 verschillende dingen. Neem Liefde, bijvoorbeeld: geen sterveling die het kent, behalve in de verbeeldingswereld. Om die reden wordt het in films aangeboden, in liedjes bezongen en in poëzie, romans, en zo meer beschreven. Wat mensen 'liefde' noemen, is in wezen zelfzuchtige 'eigenliefde' waarbij er sprake is van 'liefhebben', met de nadruk op 'hebben': in de betekenis van bezit.

Zo is 'houden van jouw fysieke zelf' belangrijk, jawel, maar houden van jouw Ware Zelf is primordiaal. Alvorens men daartoe in staat is, moet men er wél mee in contact staan. Weet ook, dat het Zelf onstoffelijk is, en jouw vraag die uit deze vaststelling automatisch zou kunnen oprijzen, is: 'Hoe kan ik het onwaarneembare - vanuit een gelimiteerd stoffelijk lichaam - waarneembaar maken?'.

Anders gezegd: heb je voor jezelf ooit weleens de eerlijke vraag 'Wie Ben Ik?' gesteld?... Ja, wie ben jij écht: geheel losstaand van jouw stoffelijk lichaam, ego, diverse persoonlijkheden, de honderdtallen ikjes en sub-ikjes? Enig idee?...

Tussen haakjes: ('Ben' je wel?...)

Terug naar het hoofdthema

'Op zoek naar het wonderbaarlijke' heeft als ondertitel ' Fragmenten van een Geheime Leer'. De auteur, P. D. Ouspensky, verwees toen naar de leerstellingen van George Ivanovich Gurdjieff.

Dankzij deze leer verkrijgt men antwoorden op de vele vragen waarmee zoekende mensen in zichzelf rondlopen. Wel las je al dat deze leer niet voor iedereen bestemd is - maar, erover filosoferen kan nooit kwaad. Het in de praktijk brengen, is een andere zaak - want, wie in godsnaam wil zichZelf leren kennen - wetende, dat mensen in de veronderstelling leven dat ze zichzelf kennen? :-)

Och, laat hen veronderstellen, of denken het te weten... Hieronder enkele fragmenten uit het boek, tezamen met de verfilming van een gedeeltelijke inhoud ervan. Vier thema's worden in onderstaande tekst in het kort behandeld, namelijk: (1) Anderen helpen, (2) Zullen oorlogen ooit verdwijnen? (3) Innerlijke slavernij, en (4) Ken uzelf.

Gurdjieff stelde in 1915 aan zijn leerlingen de vraag 'wat het doel in hun leven was en waarom ze zijn leer bestudeerden'. Hij verkreeg verschillende antwoorden...

Op bladzijde 117 lezen we: "Van hetgeen naar voren is gebracht, is het meest juiste het doel meester van zichzelf te zijn, omdat zonder dit niets anders mogelijk is. Hierbij vergeleken zijn alle andere doelstellingen alleen maar kinderlijke dromen, verlangens naar dingen waarmee iemand niets zou kunnen uitrichten zelfs al werden ze hem gegeven.

Er werd bijvoorbeeld door iemand gezegd dat hij de mensen wilde helpen. Om in staat te zijn anderen te helpen, moet iemand eerst leren zichzelf te helpen. Een groot aantal mensen gaan op in gedachten en gevoelens over het helpen van anderen, eenvoudig uit luiheid. Zij zijn te lui om aan zichzelf te werken; en tegelijkertijd vinden zij het heel prettig te denken dat zij in staat zijn anderen te helpen. Dit betekent onwaarachtig en onoprecht zijn tegenover zichzelf.

Als iemand zichzelf ziet zoals hij werkelijk is, zal het niet bij hem opkomen anderen te willen helpen; hij zou zich schamen daaraan te denken. Liefde voor de mensheid, altruïsme - het zijn allemaal heel mooie woorden, maar zij hebben alleen zin wanneer iemand in staat is volgens eigen keuze en eigen vrije beslissing lief te hebben of niet lief te hebben, een altruïst of een egoïst te zijn. Dan heeft zijn keuze waarde. Maar als er geen sprake is van keuze, als iemand niet anders kan doen dan hij doet; als hij alleen maar is zoals het toeval hem heeft gemaakt of bezig is te maken, vandaag een altruïst, morgen een egoïst, overmorgen weer een altruïst, wat kan dit dan voor waarde hebben?

Om anderen te kunnen helpen, moet iemand eerst leren een egoïst, een welbewuste egoïst te zijn. Alleen een welbewuste egoïst kan anderen helpen. Zoals wij zijn, kunnen wij niets doen.

Iemand besluit een egoïst te zijn, maar in plaats daarvan geeft hij zijn laatste hemd weg. Hij besluit zijn laatste hemd weg te geven, maar in plaats daarvan trekt hij de man aan wie hij het wilde geven diens laatste hemd van het lijf. Of hij besluit zijn eigen hemd weg te geven, maar geeft dat van een ander weg en is boos wanneer die ander weigert het hem te geven. Zo gaat het. En zo blijft het.

En bovenal, om het moeilijke te kunnen doen, moet men eerst het gemakkelijke leren doen. Men kan niet met het moeilijkste beginnen.

Ook was er een vraag over oorlog: hoe oorlogen te voorkomen? Oorlogen kunnen niet worden voorkomen. De oorlog is het gevolg van de slavernij waarin de mensen leven. Strikt genomen kan men de mensen niet verantwoordelijk stellen voor oorlogen. Oorlog wordt veroorzaakt door kosmische krachten, door planetaire invloeden. Maar de mensen bieden niet de minste weerstand aan deze invloeden en dat kunnen zij niet omdat zij slaven zijn. Indien zij mensen waren, indien zij in staat waren 'te doen', zouden zij vermogen deze invloeden te weerstaan en zich ervan te onthouden elkaar te doden."

"Maar zij die dit inzien, kunnen toch stellig iets doen?" zei de man die de vraag over oorlog had gesteld. "Als een groot genoeg aantal mensen het vaste besluit zou nemen dat er geen oorlog meer moet zijn, zouden zij dan de anderen niet kunnen beïnvloeden?"

"Zij die de oorlog haten, hebben dit al vrijwel vanaf de schepping van de wereld geprobeerd," zei Gurdjieff. "En toch is er nog nooit zo'n oorlog geweest als de huidige. De oorlogen nemen niet af, zij nemen toe en zij kunnen met gewone middelen niet worden voorkomen. Al die theorieën over universele vrede, alle vredesconferenties en dergelijke zijn niets anders dan luiheid en huichelarij. De mensen willen niet over zichzelf denken, ze willen niet aan zichzelf werken, maar denken er alleen maar over hoe zij anderen kunnen laten doen wat zij willen. Wanneer er werkelijk een voldoend groot aantal mensen die een eind aan de oorlog willen maken bijeenkwamen, zouden zij allereerst hen beginnen te beoorlogen die het niet met hen eens waren. En eerst recht zouden zij oorlog gaan voeren tegen hen die ook een eind aan de oorlog willen maken: maar op een andere manier. En dus zouden zij vechten. De mensen zijn wat zij zijn en zij kunnen niet anders zijn.

De oorlog heeft vele oorzaken die wij niet kennen. Sommige oorzaken liggen in de mensen zelf, andere buiten hen. Men moet beginnen met de oorzaken die in de mens zelf liggen. Hoe kan hij onafhankelijk zijn van de grote kosmische krachten wanneer hij de slaaf is van alles wat hem omringt? Hij wordt beheerst door alles om hem heen. Als hij zich vrij maakt van de dingen, zal hij misschien vrij worden van planetaire invloeden.

Vrijheid, bevrijding - dat moet het doel zijn van de mens. Vrij worden, zich bevrijden van slavernij - daarnaar zou een mens moeten streven wanneer hij zich ook maar enigszins bewust wordt van zijn situatie. Er is geen andere uitweg voor hem want er is niets anders mogelijk zolang hij zowel innerlijk als uiterlijk slaaf blijft. Maar hij kan niet ophouden uiterlijk slaaf te zijn zolang hij innerlijk slaaf blijft. Daarom moet hij om vrij te worden innerlijke vrijheid veroveren.

De eerste reden voor de innerlijke slavernij van de mens is zijn onwetendheid en bovenal zijn onwetendheid met betrekking tot zichzelf. Zonder zelfkennis, zonder de werking en de functies van zijn machine te begrijpen, kan de mens niet vrij zijn, kan hij zichzelf niet regeren en zal hij altijd een slaaf blijven, een speelbal van de krachten die op hem inwerken.

In de oude leringen was daarom de eerste eis bij het begin van de weg naar bevrijding: 'Ken uzelf'."

Op de volgende bijeenkomst dd. 1915 begon Gurdjieff zijn uiteenzetting met dezelfde woorden: 'Ken uzelf'.

"Deze woorden,die gewoonlijk aan Socrates worden toegeschreven, liggen in feite ten grondslag aan vele stelsels en scholen die veel ouder zijn dan die van Socrates. Maar hoewel het moderne denken niet onkundig is van het bestaan van dit beginsel, heeft het toch maar een zeer vaag denkbeeld van de zin en de betekenis ervan.

De gewone mens van onze tijd, zelfs een mens met wijsgerige of wetenschappelijke belangstelling, beseft niet dat het beginsel 'ken uzelf' betrekking heeft op de noodzakelijkheid de eigen machine, de 'menselijke machine' te kennen. De machines zijn in alle mensen min of meer van dezelfde makelij; daarom moet de mens vóór alles de bouw, de functies en de wetten van zijn organisme bestuderen. In de menselijke machine is alles zozeer onderling verbonden, het ene is zozeer van het andere afhankelijk, dat het volslagen onmogelijk is de een of andere functie te bestuderen zonder alle andere te bestuderen. Om één ding te kennen moet men alles kennen. Alles in de mens te kennen is mogelijk, maar het vereist veel tijd en arbeid, en bovenal toepassing van de juiste methode en, wat even noodzakelijk is, juiste leiding.

Het beginsel 'ken uzelf' is zeer rijk van inhoud. In de eerste plaats is het nodig dat iemand die zichzelf wil kennen, begrijpt wat dit betekent, wat ermee samenhangt, en waar het noodzakelijkerwijs op berust.

Kennis van zichzelf is een heel groot, maar zeer vaag en ver verwijderd doel. De mens in zijn huidige toestand staat heel ver van zelfkennis af. Daarom kan, strikt genomen, zijn doel zelfs niet als zelfkennis worden omschreven. Studie van zichzelf moet zijn grote doel zijn. Het is meer dan genoeg wanneer iemand begrijpt dat hij zichzelf moet bestuderen. Het doel van de mens moet zijn, te beginnen zichzelf op de juiste wijze te bestuderen, te leren kennen.

Studie van zichzelf is het werk, of de weg die naar zelfkennis voert. Maar om zichzelf te bestuderen, moet men eerst leren hoe te studeren, waar te beginnen, welke methoden te gebruiken. Een mens moet leren hoe zichzelf te bestuderen en hij moet de methoden bestuderen van studie van zichzelf.

De voornaamste methode voor de studie van zichzelf is zelf-waarneming. Zonder op de juiste wijze toegepaste zelf-waarneming zal iemand nooit het verband en de wederzijdse betrekkingen tussen de verschillende functies van zijn machine begrijpen, zal hij nooit begrijpen hoe en waarom altijd alles in hem 'gebeurt'.

Maar om de juiste methode van zelf-waarneming en studie van zichzelf te leren, dient men een zeker begrip te hebben van de functies en de kenmerken van de menselijke machine. Zo is het nodig bij het observeren van de functies van de menselijke machine de juiste indeling van de waargenomen functies te begrijpen en in staat te zijn deze nauwkeurig en onmiddellijk te onderscheiden; en dit onderscheiden moet niet in woorden maar innerlijk gebeuren: door smaak, door gewaarwording - op dezelfde wijze als wij alle innerlijke ervaringen onderscheiden.

"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."

DIMschool vzw, de énige gespecialiseerd in Zelfkennis, zijnde: het kennen van het Zelf -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

En, voel jij je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Klik dan op deze link. Alvast bedankt!

Overschrijven kan ook via: IBAN: BE22 7795 9845 2547 - BIC: GKCCBEBB

Indien je zo'n (bak)steentje bijdraagt, ook eventueel via een aankoop of een Zoek&Vind abonnement, mogen we jouw naam hieronder publicerenLaat het ons weten! -

Ook kan je dus in onze webshop iets aankopen, waaronder:
Archetypen vragenlijst
Kristallen schedels
Pendels
Purperen plaatjes
Wierook & Benodigdheden

Voor de 'Zoekers naar hun Innerlijke Waarheid' is er...: Eclecticus!

En, dan heb je nog ...

DIMschool biedt 10 interessante privé-sessies aan waaruit jij kan kiezen!
Dossier Zelfkennis: Over de Handleiding Pendelen van A tot Z     
'Eclecticus': een korte introductie… 
Wat is jouw Archetype ? En, ken je ook die van jouw partner?

Een Cursus in Wonderen - A Course in Miracles: een introductie.

Interesse in Kabbala en de Boom des Levens?

Pssst! Jij, ja jij! Leren werken met Runen?… De handleiding is beschikbaar!

En, dan hebben we nog een 400-tal sterk afgeprijsde boeken!

Commentaar


Wees de eerste om te reageren!

Reageer


Opgelet: momenteel ben je niet ingelogd. Om onder jouw eigen naam te posten kun je hier inloggen.

Mijn naam:
Mijn e-mail adres:
Mijn commentaar:
Verificatie:
Typ de code hierboven in:


School voor ontwikkeling van De Innerlijke Mens


Adverteer op Spiritualia
Adverteren
Zoek&Vind
Meer
Spiritualia
Contact
Copyright © 2008-2025 Spiritualia. Alle rechten voorbehouden. | Privacy Statement | Gedragscode | Algemene Voorwaarden | Auteursrecht