Soms komt het ietwat verwijtend over, maar het feit dat de menselijke verbeeldingswereld een verlengde is van onze nachtelijke droomwereld kan als iets positiefs worden opgevat, en verklaart zelfs dingen - zoals, bijvoorbeeld, de helende inwerking van placebo's. Anders gezegd: een mens moet met de wapens strijden waarover hij beschikt. Ook bij ziekte. En, de verbeelding kan daarbij een krachtig wapen zijn. Maar, indien je over dat wapen beschikt..., wat ga je ermee aanvangen?
Reeds eerder schreef ik dat de hersenen niet in staat zijn om werkelijkheid van fantasie te onderscheiden. Vertel maar eens aan het brein dat pijnen in wezen niet kunnen bestaan bij mensen wiens ledematen zijn geamputeerd. Toch zijn die pijnen gekend onder de naam 'fantoompijnen'.
Zo las ik onlangs een verslag van Noorse neurowetenschappers, verbonden aan de Universiteit van Oslo, waarin vermeld stond dat onze pupillen op lichtinval reageren, ook al beelden we ons dat alleen maar in. Nieuw is dit gegeven niet, want de gehele pornowereld op het internet is op dit gegeven gebaseerd. Waargenomen beelden worden als écht ervaren...
De wetenschappers voerden een reeks experimenten uit om na te gaan in hoeverre we automatische reacties konden beïnvloeden. Bijvoorbeeld: doe het licht uit, en jouw pupillen zullen groter worden om meer licht binnen te laten. Ga naar buiten als de zon schijnt, en je pupillen worden kleiner.
In een eerste experiment lieten ze een aantal proefpersonen kijken naar een computerscherm, waarop afwisselend donkere en heldere driehoekjes verschenen. Zoals verwacht, werden hun pupillen groter bij donkere driehoekjes en kleiner bij heldere.
Vervolgens vroegen de onderzoekers aan de proefpersonen om zich de driehoekjes voor de geest te halen. Tot hun verbazing reageerden hun pupillen op exact dezelfde manier als toen ze werkelijk naar de driehoekjes keken.
In een derde experiment werd er aan de proefpersonen gevraagd zich in te beelden dat ze in een donkere kamer zaten - en daarna buiten, in het zonnetje stonden. Ook dan reageerden hun pupillen telkenmale op de vermeende lichtinval.
Fake it ... until you make it
Volgens de onderzoekers blijkt uit hun studie dat we zowel voor onze echte waarnemingen als voor onze verbeelding gebruikmaken van dezelfde neurologische processen.
Dus heb je er alle voordeel bij om jezelf in te beelden dat je aan het genezen bent terwijl je aan de een of andere aandoening lijdt. Maar, zorg er wél voor dat je je in jouw verbeelding het juiste medicijn toedient, of dat er naast jouw een ingebeelde genezer staat, die jou heelt. Jouw brein doet misschien, zoals altijd, de rest...
Iniden je daar geen geloof aan hecht, of te lui bent om dit experiment op jezelf uit te voeren, dan heb je natuurlijk hulp van buitenaf nodig. Zei een Jezus niet: "Niet ik, maar jouw geloof heeft jou gered/genezen..." ? En, wat is geloof anders dan pure inbeelding?
