Een Tibetaanse monnik heeft zich in de zuidwestelijke provincie Sichuan in brand gestoken om te protesteren tegen het Chinese Beijing bewind. "Wij Tibetanen willen vrijheid," zou hij geroepen hebben.
Volgens de bronnen van de in Londen gevestigde organisatie ‘Free Tibet’ stak de 29-jarige Tsewang Norbu, die deel uitmaakte van het Nyitso Monasterie, zichzelf rond de middag in brand in het centrum van de stad Daofu, dat Dawu in het Tibetaans wordt genoemd, in het weerspannige district Kardze. Hij overleed aan zijn verwondingen.
'Free Tibet' citeerde getuigen, die gezien hadden hoe de monnik benzine dronk, over zich uitgoot en zichzelf dan in brand stak. “Wij Tibetanen willen vrijheid,” zou hij geroepen hebben, “Lang leve de Dalai Lama”, en: “Laat de Dalai Lama terugkeren naar Tibet”. Vooraleer aan zelfvernietiging te doen deelde hij nog een hoop pamfletten uit. Ondertussen werd hij gisteren gecremeerd.
De meeste monniken zijn erg trouw aan de Dalai Lama, die als spirituele leider op veilige afstand al tientallen jaren in ballingschap in India verblijft. Het is de tweede Tibetaanse monnik die dit jaar om het leven komt door zichzelf in brand te steken. In maart stak een andere monnik, de 20-jarige Phuntsog, zich in Aba in brand; een plaats, iets van een 150 km van Daofu verwijderd.
De plaatstelijke onrust wordt veroorzaakt door het geloof en de overtuiging dat de Chinese regering de Tibetaanse cultuur wil onderdrukken door, onder andere, heropvoedingskampen in te richten, Han Chinezen in Tibetaanse gebieden te laten immigreren, en elk teken van ongenoegen wordt onmiddellijk de kop ingedrukt. In die heropvoedingskampen zouden er momenteel 300 monniken tegen hun vrije wil verblijven.
De Chinese autoriteiten daarentegen zeggen dat ze rijkdom en welvaart hebben gebracht in een achtergesteld gebied.
Chemi Tenzin, een monnik van het Ganden klooster in Zuid-India beweert dat de Chinese autoriteiten nu zowel de elektriciteitsbevoorrading en die van water naar het Nyitso klooster hebben afgesloten, evenals die naar het nonnenklooster van Tawu.
Knettergek? Held? Martelaar?
Je kent de Engelse uitdrukking ‘Monkey see, monkey do’... Een nieuwe woordspeling hierop is ‘Monk see, monk do...’.
Een mens kan in opstand komen tegen onrechtvaardigheid, onderdrukking, of tegen wat dan ook, en zijn ongenoegen uiten. Maar, indien men al dermate op een religieuze manier is gehersenspoeld, dat het eigen leven zó waardeloos is geworden dat men zichzelf in brand steekt, vind ik ietwat overdreven.
Anders gezegd: ik ben van mening dat het leven op zichzelf veel té waardevol is om zich met zulk een zelfdestructieve daad te verlagen.
Anderzijds begrijp ik, dat de achterblijvende stervelingen soms een schok nodig hebben vooraleer er iets in hen wordt wakker gemaakt - en, dat de daad van zelfverbranding de penibele situatie aldaar nogmaals uitvergroot en tegelijkertijd aanklaagt; een situatie, die al 60 jaar lang aansleept. Tenslotte: wie gaat het tegen China opnemen?...
Was die monnik knettergek, gedroeg hij zich als een held, of als martelaar? Alles hangt ervan af hoe men de dingen in het eigen brein vertaald. Neem het woordje ‘terrorisme’, bijvoorbeeld.
Toen de Taliban geweld tegen de door de Sovjet-Unie gesteunde regering van Afghanistan pleegden, werd het vrijheidsstrijd genoemd; de Taliban werden toen met in de westerse pers aangeduid als studenten - hetgeen de letterlijke vertaling van het woord 'taliban' is. Toen de Taliban dezelfde methoden van geweld en onderdrukking van de bevolking tegen een door de Amerikanen gesteunde regering pleegden, werd het als terrorisme aangeduid.
Volgens Noam Chomsky noemen regeringen, en dan met name de Verenigde Staten, alleen terroristische daden die tegen dat land of zijn bondgenoten zijn gepleegd terrorisme, en wanneer een daad tegen een vijand van het betreffende land is gepleegd noemt men het 'vrijheidsstrijders', of iets dergelijks.
De Joods-Britse historicus Walter Laqueur beweert echter dat terrorisme een fenomeen is dat moet onderzocht met meer aandacht voor de psychopathologische geestestoestand van de terroristische zelfmoordenaar.
Meningen kunnen dus van de ene dag op de andere wisselen, gewoonweg omdat de mens nooit één en dezelfde is. In elk geval sleurde de Tibetaanse monnik geen andere mensen in zijn daad mee - en, zowel plaatselijk als wereldwijd, zal hij wel indruk hebben gemaakt. Aan hem hebben we, bijvoorbeeld, dit nieuwsberichtje te danken.
Wat religie betreft... Geloof me, of niet, ooit zal er gegarandeerd een tijdperk komen dat alle godsdiensten, zoals we ze momenteel kennen en door mensen worden beleefd, definitief van de aardbol zullen verdwijnen. Hetzelfde gaat op voor wat oorlogen betreft. Toegegeven, zoals het globale peil van het hedendaagse bewustzijnsniveau van de mensheid er momenteel voorstaat, zal het nog wel enkele honderden jaren duren. Maar..., we komen van ver, heel ver: ooit waren we holbewoners.
Elk -isme creëert verdeeldheid, separatisme. Over religieus fanatisme gesproken... Een klein, recent voorbeeldje:
Natuurlijk mogen we zoiets niet veralgemenen: tussen het zwarte en het witte zijn er miljarden grijstinten. Toch wil ik niet de kost geven aan miljarden die het donkergrijze benaderen.