Dokter Patrick Van Eeghem (55), die terminaal zieke mensen behandelde met 'wichelroedes', is volgens de West-Vlaamse Orde der Geneesheren géén kwakzalver. Hij krijgt de lichtst mogelijke sanctie: een berisping. Nederland schrapte hem eerder levenslang als arts 'wegens bedrog van de ergste soort'.
Voor Patrick Van Eeghem hing er veel af van de beslissing van de West-Vlaamse Orde der Geneesheren. Want nadat een Nederlands tuchtcollege de internist uit Kortrijk eind vorig jaar schrapte als arts, mag hij nooit meer als dokter werken in Nederland. Die beslissing had consequenties: ook zijn werkgever in België, het Kortrijkse Groeningeziekenhuis, zette hem aan de deur. Daardoor kon Van Eeghem enkel nog aan de slag in zijn privépraktijk aan de Maandagweg in Kortrijk.
Na klachten in ons land over misleiding van patiënten kon de Orde der Geneesheren hem ook nog zijn werk in België afpakken. Van Eeghem ontsnapt daar nu aan: hij krijgt slechts een schriftelijke berisping. 'Het kon erger, maar een berisping valt mij toch nog altijd zwaar', reageerde de man gisteren. 'Ik vind dat ik niets heb misdaan.'
De levenslange schorsing in Nederland kwam er volgens Van Eeghem en zijn advocaat na een 'spookverhaal'. De klachten in Nederland en België stemmen nochtans overeen: Van Eeghem gebruikte zowel in zijn kabinet in Kortrijk als in het Integraal Medisch Centrum Maria Magdalena in het Nederlandse Roosdaal een wichelroede om een diagnose te stellen.
Van Eeghem zou ook chemotherapie ontraden hebben aan terminaal zieke kankerpatiënten. 'Omdat chemo gif is.' En hij zou heel zieke mensen hebben wijsgemaakt dat ze konden genezen door goddelijke krachten waarover zijn Nederlandse collega Carine Bolijn beschikte.
Van Eeghem geeft enkel toe dat hij een wichelroede gebruikte. Zelf spreekt hij over de 'Lecherantenne'. 'Dat toestel is helemaal onschadelijk', zegt hij. Dat hij chemo afraadde, ontkent hij. 'Er liep in België één zo'n klacht tegen mij. Die vrouw was zogezegd gestorven omdat ik haar verboden had nog langer chemotherapie te krijgen. Maar dat was een leugen! Ik had die vrouw aangeraden om chemotherapie te blijven krijgen en ik had daar een getuige van. De Orde is ons daarin gevolgd. Gelukkig.'
Ook dat hij zieken zou gezegd hebben dat ze zouden genezen dankzij kosmische stralen, doet Van Eeghem af als een leugen. 'Het woord genezen gebruik ik nóóit. 'Verbeteren', dat heb ik wel gezegd.'
Hij hoopt dat zijn naam door de 'relatief positieve uitslag' van de Orde een beetje gezuiverd is. 'Die zaak achtervolgt me nu al anderhalf jaar. Ik ben zeker tachtig procent van mijn patiënten kwijtgespeeld.'
'Men verwijt mij dat ik niet volgens de regels heb gewerkt. Dat ik niet alles wetenschappelijk kon verklaren. Maar ik zat met een groep patiënten die al het hele klassieke circuit had doorgelopen. Ze waren opgegeven. Ik had enkel het beste met hen voor.'
Voortaan zweert hij bij de puur klassieke geneeskunde: 'Ik heb mijn Lecherantenne in Nederland achtergelaten. Ik heb ze al bijna twee jaar niet meer vastgehad. Omdat ze me veel ellende heeft bezorgd, niet omdat ik er niet langer in geloof. Want dat toestel heeft me vaak dingen aangewezen, hoe merkwaardig dat ook mag klinken.'
Het tuchtrapport van de Nederlandse inspectie verweet Van Eeghem hoofdzakelijk dat de patiënten fors in de buidel moesten tasten voor 'goddelijke gidsen' en zogezegde flesjes energie. Volgens medewerkers en analyses ging het om jenever, die omgerekend per liter meer dan 1.000 euro zou kosten. Van Eeghem zegt dat hij daar het fijne niet van weet: 'Het was iets met plantenextracten en er zat ook alcohol in. Ik weet wél dat de mensen daar alvast geen bijwerkingen van hadden of ziek van werden.'
Ondanks zijn 55 jaar denkt Van Eeghem nog niet aan een vervroegd pensioen. 'Ik wil me opnieuw bewijzen als dokter. Liefst ook in een ziekenhuis.' Via een gerechtelijke procedure wil hij zijn oude baan in het Groeningeziekenhuis terugkrijgen.
Toch beseft Van Eeghem dat hij zijn stempel van kwakzalver niet zomaar van zich af kan schudden. 'Sommige mensen laten me weten dat ze niet meer mogen komen van hun familie. Omdat ik een slechte dokter zou zijn.'
Hij heeft nog af en toe contact met zijn oude collega Carine Bolijn van het centrum in Roosdaal. "Wij zijn allebei slachtoffer."
Ter aanvulling... Op 17 juni 2008 publiceerde Caroline Göttgens volgend artikel op het internet:
Als arts was hij jarenlang verbonden aan AZ Groeninge in Kortrijk. Onlangs kwam hij in opspraak wegens zijn werkzaamheden in een centrum voor alternatieve geneeswijzen. Volgens de media is hij de dokter met de wichelroede, niettemin staat hij bekend als bekwaam arts. ,,Ik probeer voor alles een wetenschappelijke verklaring te vinden."
De afgelopen maanden was hij regelmatig in het nieuws: Patrick Van Eeghem, de arts die de gezondheid van patiënten zou riskeren met een vorm van geneeskunde die noch bewezen, noch bekend is. De conclusie van de media was duidelijk: deze man is een kwakzalver. Punt. De andere kant van het verhaal is een petitie in België. Inmiddels ondertekend door meer dan 1.000 mensen, onder andere van hen die baat hadden bij zijn hulp. Onder collega's en patiënten staat hij bekend als een bekwaam arts, geïnteresseerd in wetenschappelijk onderzoek en zeker niet als iemand die risico's neemt. Van Eeghem zelf gaat niet in op de mediaverhalen - op vraag van zijn advocaat- maar wil wel praten over zijn werk in het Integraal Medisch Centrum in Roosendaal.
"Als internist kreeg ik talloze patiënten op het spreekuur met uiteenlopende, chronische klachten zoals onder andere chronische vermoeidheid (CVS) en onverklaarbare spierpijnen (Fibromyalgie). Aan de hand van talloze onderzoeken en behandelingen bleek dat zij geen vooruitgang meer boekten, en er werd gezegd dat ze niet verder geholpen konden worden. Op eigen initiatief belandden deze mensen in het alternatieve circuit. Enkele patiënten vertelden mij dat ze zich door die behandelingen beter voelden. Eén van hen tipte mij over Carine Bolijn, die later het Integraal Medisch Centrum heeft opgericht. Zij had goede resultaten met patiënten, die in het klassieke circuit uitbehandeld waren. Op vraag van deze patiënt, en uit wetenschappelijke nieuwsgierigheid, heb ik contact opgenomen met mevrouw Bolijn. Zij gaf uitleg over haar onderzoeksmethode met de Lecher-antenne en haar behandelingen, om toxische stoffen in het lichaam op te sporen en te verwijderen bij mensen met chronische klachten zoals CVS en Fibromyalgie. Zo raakte ik steeds meer geïnteresseerd. Voor mij telt het resultaat."
"Toen in november 2005 het Integraal Medisch Centrum werd opgericht, vroeg mevrouw Bolijn mij om de patiënten, die kwamen voor een alternatieve behandeling in het Centrum, op een reguliere manier te onderzoeken en na te gaan of bij deze patiënten inderdaad alle noodzakelijke, klassieke onderzoeken waren verricht. Kon er via de reguliere weg niets meer geboden worden, dan werden zij alternatief onderzocht met een Lecher-antenne om toxische stoffen op te sporen. Vervolgens werden zij alternatief en energetisch behandeld door mevrouw Bolijn. De behandelingsresultaten werden door mij zoveel mogelijk opgevolgd, vanuit mijn wetenschappelijke nieuwsgierigheid en kennis. Ik probeerde zoveel mogelijk literatuur hierover te raadplegen om een wetenschappelijke verklaring te kunnen vinden."
Van Eeghem stelde vast dat bepaalde behandelingen, die nu een 'hype' zijn in de klassieke geneeskunde, in de alternatieve geneeskunde al tientallen jaren bekend waren: zoals de probiotica (goede darmbacteriën), antioxidanten of belang van de Omega 3-6-9 vetzuren. "Dat werd door Dr. Johanna Budwig al in 1952 beschreven. Wat betreft energetische behandelingen in het Centrum: dat behoort tot het domein van mevrouw Bolijn, maar ik vond bij literatuuronderzoek verwijzingen naar een natuurkundige theorie: de zogenaamde kwantumfysica. Deze bood een mogelijke uitleg van deze fenomenen.
Kwantumfysica is het onderzoek naar wat er gebeurt op subatomair niveau, dat wil zeggen dat je op een andere manier kijkt. De elektronen zijn dan eerder diffuse energiepakketjes dan massa. Je kijkt dan niet alleen naar het orgaan, maar ook naar de energie daarvan. De Kwantumfysica vat die twee samen. Alle processen in het lichaam zijn immers energetische processen, die beïnvloed of verstoord kunnen worden door externe factoren. Anders gezegd, je kunt het zien als een draadloze computer, die informatie - zoals tekst - doorzendt naar een printer. Of het nou elektrostatisch of magnetisch is, energie heeft een boodschap in zich, die het overdraagt; alles bestaat uit energie, ook het fysieke lichaam. En het fysieke lichaam past zich aan op een energetische overdracht."
Kwantumfysica is bij het grote publiek vooral bekend dankzij films als 'What The Bleep Do we Know' of, boeken zoals 'Het Veld' van Lynne McTaggert, waarin dit alles wetenschappelijk onderbouwd wordt.
"Onafhankelijk van hoe de behandeling gebeurt, feit is dat patiënten, die naar het centrum komen, en waren uitbehandeld in het reguliere circuit, toch een verbetering ondervinden. Die kan ik op basis van mijn klassieke kennis niet uitleggen."
Een placebo effect, of de verklaring dat het om suggestie zou gaan, vind de arts te makkelijk. "Het aantal patiënten dat verbetert, is in verhouding te groot. Er zijn trouwens ook baby's behandeld, en die zijn niet gevoelig voor suggestie. Ook bij deze zag je duidelijke verbeteringen. Bovendien zijn de patiënten die naar het Centrum komen kritisch. Zagen zij geen meerwaarde, dan kwamen ze niet terug en stuurden zeker hun vrienden of kennissen niet".
De arts ziet een stijgende lijn wat betreft de interesse voor alternatieve behandelingen vanuit de patiënten, en ook dat de farmaceutische industrie hier de laatste jaren op inspeelt. Dat wil niet zeggen dat de reguliere geneeskunde wordt afgezworen.
"Uiteindelijk is de basisgedachte dat bij elke patiënt, eerst de klassieke of reguliere geneeskunde moet worden aangewend om het ziekteprobleem op te lossen. Wordt hiermee geen afdoende resultaat bereikt, wat dikwijls het geval is bij chronische aandoeningen, dan kijk je over de 'grens' naar het alternatieve. Weliswaar steeds gebaseerd op wat wetenschappelijk verantwoord is. Dit wordt in het buitenland reeds frequent toegepast. Het één kan in zekere zin, niet zonder het andere. Uiteindelijk is de vraag van iedere patiënt met een chronische aandoening er één om verbetering. Antwoorden als 'het zit tussen je oren', 'wij kunnen je niet helpen' of leert er mee te leven', is niet waar patiënten boodschap aan hebben. Ze willen geholpen worden."
Conclusie: Net als in de kwantumfysica, beïnvloedt de waarnemer het waargenomene - met als énige uitgangspunt zijn, of haar, vastgeroeste overtuigingen.