Psychotherapeut

Een psychotherapeut is een behandelaar, die mensen die geestelijk lijden of ernstige psychosociale problematiek hebben, psychotherapie geeft om zo hun persoonlijke situatie te verbeteren. Erkende psychotherapeuten in Nederland staan ingeschreven in het door de overheid beheerde BIG-register, onderdeel van het Agentschap Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg.

Tot de opleiding tot psychotherapeut worden toegelaten in Nederland degenen die artsexamen hebben gedaan, doctoraalexamen psychologie, pedagogische wetenschappen of gezondheidswetenschappen met als afstudeerrichting geestelijke gezondheidskunde. Deze opleiding duurt ongeveer vier jaar en omvat minimaal 400 uur theorie en 3600 uur praktijkervaring waarvan 150 uur supervisie; daarnaast zijn opleidelingen verplicht om zelf leertherapie te ondergaan als onderdeel van hun opleiding. Na de opleiding moet een psychotherapeut regelmatig aan cursussen en dergelijke meedoen om zijn registratie te blijven behouden.

Het beroep psychotherapeut onderscheidt zich van de andere beroepen in de psychologische hulpverlening: de gz psycholoog, de klinisch psycholoog en de cognitief gedragstherapeut VGCt. Combinaties zijn echter wel mogelijk. Daarnaast bestaan er nog enkele niet-academische vormen van psychologische hulpverlening, in de vorm van sociaal psychiatrisch verpleegkundigen (SPV), de maatschappelijk werker (MW) en de cognitief gedragstherapeutisch werker VGCt.

In Nederland moet een psychiater ook een bijkomende gespecialiseerde opleiding volgen voor hij de gespecialiseerde titel van psychotherapeut mag dragen. Maar een Nederlandse psychiater is dan weer een medische specialist die niet enkel en alleen psychotherapie beoefent, maar ook medicijnen mag voorschrijven. Dat mogen de psychotherapeuten, die geen arts zijn, niet.

In België ligt de zaak enigszins anders. België heeft geen wetgeving betreffende de psychotherapie en de psychotherapeut, noch wat de erkenning van de titel aangaat, noch voor de beroepsmatige uitoefening ervan. Wel zijn er wetsontwerpen in de maak.

In het wetsontwerp wordt psychotherapie als een beroep op zich gezien. De toegang ertoe wordt beperkt op basis van opleidingsvoorwaarden. Een basisopleiding van 3 jaar hoger onderwijs, aangevuld met een universitaire vorming die 13 basisvakken omvat (waaronder psychodiagnostiek, neurowetenschappen, psychiatrie en psychopathologie enz.) zijn vereist alvorens te worden toegelaten tot een opleiding in psychotherapie.

Omdat er geen wettelijke titel van psychotherapeut bestaat en het beroep evenmin wettelijk is geregeld, bestaat er ook geen systeem voor de accreditering van opleidingen in psychotherapie. Dit betekent dan ook dat niet elke Belgische psychotherapeut het volledige parcours van de psychotherapieopleiding heeft genoten. Om die reden kunnen we in de toekomst misschien in Zoek&Vind een onderscheid maken tussen de ene groep en de andere.

Sinds 1993 is de titel van psycholoog wel wettelijk beschermd, maar zonder enige controle op de naleving van de deontologie. Deze erkenning valt onder de bevoegdheid van het Ministerie van Middenstand. Voor de titel en de uitoefening van het beroep van klinisch psycholoog en psychotherapeut bestaat geen enkele reglementering.

Omdat noch de psychotherapie noch de psychotherapeut wettelijk zijn gedefinieerd, is er ook geen systeem van vergunningen voor het uitoefenen van het beroep en evenmin een controleorgaan dat toeziet op de beoefening ervan. Er is dus ook geen controle op kwaliteit noch op de naleving van de deontologie.

Zo beschikt België over een rijk gevarieerde waaier van psychotherapeutische verenigingen. Maar niet alle psychotherapeuten behoren tot zo'n vereniging. Ook zijn de verschillen tussen de Nederlandstalige en de Franstalige Gemeenschap zijn groot, met uitzondering van de systemische therapie.

Psychoanalytisch/psychodynamische therapie vertegenwoordigt ongeveer 40 % in de Franstalige steekproef en ongeveer slechts 20 % in de Nederlandstalige steekproef. Bij de cognitief-gedragstherapeutische richting en de cliëntgericht-experiëntiële richting is het omgekeerd: respectievelijk ongeveer 18 en 28 % bij de Nederlandstaligen, slechts 10 en 9 % in de Franstalige Gemeenschap.

Bekende psychotherapeuten waren, onder andere: Sigmund Freud, Carl Jung en Fritz Perls.

Organisaties geregistreerd als psychotherapeut

• Vind nog meer organisaties geregistreerd als psychotherapeut op Zoek&Vind.
• Jouw organisatie er nog niet tussen? Voeg ze toe op Zoek&Vind!