Dossier Zelfkennis: waarom Beelzebubs Verhalen misschien (n)iets voor jou is

Heb je ooit Gurdjieff's 'Beelzebubs verhalen aan zijn kleinzoon' aangeschaft?…
door Tsenne Kikke - donderdag 28 maart 2024 19:05

George Ivanovitch Gurdjieff was een man die van kindsbeen af van zichzelf overtuigd was dat hij een missie in zichzelf meedroeg. Die missie bestond er uit om het Westen een oude leerstelling aan te bieden, maar dan wél aangepast aan de 20ste eeuw. Vanaf zijn eerste verschijning in Moskou in 1912, tot aan zijn dood in 1949, heeft hij zichzelf op dat punt geen tegenstrijdigheden geuit, noch zichzelf tegen zijn innerlijke roeping verzet.

Over al de bestaande godsdiensten en filosofieën wist hij te vertellen dat ze allemaal zaden van waarheden in zich meedroegen, maar dat geen één van allen de gehele kennis bezat, en daardoor enkel en alleen negatieve resultaten kunnen opleveren. De 'historische krachten', waarover ze eertijds wel degelijk beschikten, zijn met-ter-tijd teloor gegaan. De leerstelling die hij onderwees, was, in zijn eigen woorden uitgedrukt: "zelfondersteunend, onafhankelijk van andere lijnen, en totaal onbekend", gebaseerd op een pre-Egyptisch christendom, lang voordat er van Jezus sprake was.

Anders gezegd: het zogenaamde 'christendom' werd niet door de Kerkvaders uitgevonden, maar overgenomen uit een reeds eerder bestaande kant-en-klare Egyptische leerstelling, en later aangevuld met delen van andere godsdiensten uit die tijd. Niet van een Egypte die we kennen, maar van een Egypte waarvan we niets afweten. Nogmaals: dat prehistorische Egypte bestond al duizenden jaren lang vooraleer Jezus was geboren. Denk, bijvoorbeeld, aan de piramidebouwers (circa 2680 - 2180 v.Chr.).

Eenieder die zichzelf de moed inpompt om Gudjieff's 'bijbel', getiteld 'Beelzebubs verhalen aan zijn kleinzoon' aan te schaffen, is in voor een miskoop, gegarandeerd. Natuurlijk zal het minstens een 50-tal bladzijden duren vooraleer men dat inziet en het boek voor eeuwig en altijd terzijde legt, of dat men het in de verste hoek van de kamer wegsmijt. Heel terecht misschien! Want, de inhoud ervan is nu eenmaal niet voor elke mens weggelegd.

Het is nu eenmaal geen gewone literatuur. 'Gurdjieff's 'Beelzebubs verhalen aan zijn kleinzoon' laat zich eerder als hiëroglyfen lezen en moet als zodanig worden ontcijferd. Beelden zeggen nu eenmaal duizendmaal meer dan woorden. Daardoor laat het boek zich moeilijk lezen, en is de inhoud ervan slechts voor enkelingen weggelegd. Toch is het een objectief kunstwerk, maar niet in literaire zin, integendeel. Verwacht dan ook geen zinnen à la Shakespeare, Jane Austen, of Fjodor Dostojevski.

Weet ook dat de Nederlandse vertaling ervan niet 100% is. Het kan ook niet. Onder andere: omdat Gurdjieff het in de jaren 1924-1927 grotendeels in het Armeens en Russisch uitschreef, dat het daarna volledig in het Russisch werd vertaald, om dan in het Engels en Frans te worden overgezet, om achteraf in de Nederlandse taal te belanden. Anders gezegd: net als de originele Bijbel is de inhoud ervan ietwat verbasterd geraakt.

Bovendien staat het vol met Legominismen, zijnde: gloednieuwe woorden, die in wezen teksten in teksten zijn. Denk, bijvoorbeeld, aan de 'Chinese boxes': de doosjes in doosjes - of, aan de matroesjka's: de poppetjes in poppetjes. Zo zei A.R. Orage daarover het volgende: "It is a sort of Bible; the anomalies that seem to us incongruous and absurd may be a text within a text, which, when rooted out, may comprise an alphabet of the doctrine... Gurdjieff's book, perhaps, is a kind of Bible for the future."

Een voorbeeldje van zijn legominisme is het woordje Trogoautoegocrat: Trogo = eten; auto = zelf; ego = ik; crat = regel.

Nota: in Dimschool's rubriek 'Eclecticus' vind je meer informatie over 'Beelzebubs verhalen aan zijn kleinzoon'.

Kortom: Gurdjieff bracht ons niet de zoveelste godsdienst, maar een leerstelling met betrekking tot zelf-transformatie dat men in het dagdagelijkse leven op zichzelf kan toepassen. Anders gezegd: men moet zich niet uit de wereld terugtrekken, integendeel - want, het is in het dagdagelijkse leven waar de ware uitdagingen op de loer liggen.

"I not wish people identified with me. I wish them identified with my ideas. Many who never will meet me, simple people, will understand my book. Time come perhaps when they read 'All and Everything' in churches," voegde Gurdjieff er in gebroken Engels zelf aan toe.

Wat 'Beelzebubs verhalen aan zijn kleinzoon' betreft, zal elke lezer de teksten volgens zijn eigen niveau van begripsvermogen weten te vertalen. Eerst zal alles zich als een gesloten bloemknop overkomen, daarna als een bloem. Niets erin wordt op een directe manier beschreven, maar eerder als een soort van mythe of parabel.

Gurdjieff plaatste bij de aanvang ervan zijn hand op zijn lager emotiecentrum, op zijn zonnevlecht, alsof hij op zijn communiezieltje zweerde. Bij de mens ontbreekt de Derde Kracht, de Heilige Geest, de Vishnu, de Neutraliserende Kracht, de Verzoenende Kracht - of, noem het maar zoals je het verkiest. Het ontbreekt omdat we er blind voor zijn. Hijzelf, de mens Gurdjieff, had geen enkele zin om aan dat werk te beginnen, maar iets anders in hem. Verbonden met zijn innerlijke Wil, deed hij datgene wat hijzelf niet wenste, opdat er in hemzelf een tweede kracht kon ontspruiten. Op eenzelfde manier moeten wij, de eclectici, eraan beginnen.

Tussen haakjes: Stel jezelf maar eens voor dat er geen tweede kracht bestond...

Het boek zelf is een objectief kunstwerk, maar dan ook niet gericht tot formatorisch ingestelde intellectuelen of filosofen. Het bevat sleutels, maar ze liggen niet nabij de sloten van de deuren. Mensen met een luie instelling zullen dan ook geen moeite doen om ernaar op zoek te gaan. Meer hierover wordt in het boek 'Orage's Commentaren op Beelzebub' grondig uitgelegd. En, indien je het niet wenst aan te kopen, vind je hier de link naar de gesproken versie: meer dan 4 uurtjes luisterplezier - en, een aanrader!

Twee kleine tips: (1) begin bij #4, en (2) denk terug aan jouw kinderjaren en wordt opnieuw dat kind dat met open ogen en oren naar de sprookjesverhalen luisterde, en herinner je de momenten waarin jouw haren ten berge rezen toen er, bijvoorbeeld, sprake was van heksen, spoken, draken, monsters en reuzen - of, aan de ogenblikken waarin je misschien kippenvel kreeg van hetgeen men toen hardop voorlas. Denk aan: "Laat de kinderen tot mij komen..." De manier waarop je 'Beelzebub' verhalen aan zijn kleinzoon' zou moet aanpakken, kan ik op geen betere manier worden beschreven. Kortom: laat hij die oren en ogen heeft, zowel horen als zien. Nog anders gezegd: luister met jouw 'drie verdiepingen', "met jouw gehele massa", zou Gurdjieff zeggen.

Of, beluister het stap-voor-stap. Driemaal dus: (1) met jouw denkcentrum, (2) met jouw instinct- en bewegingscentrum, en tenslotte met het gevoelscentrum.

Wat Zelfkennis betreft...

De 'Zelfkennis', die door DIMschool vzw wordt gebracht, en gebaseerd is op Gurdjieff's leerstellingen, heeft slechts één doelstelling, namelijk: het Kennen van het Zelf via, bijvoorbeeld, door voortdurend de vraag: "Wie of Wat Ben ik?" trachten te beantwoorden.

Met het woordje 'Zelf' wordt naar jouw Zielenwezen verwezen, naar jouw Essentie, naar jouw Ware Zijn, naar 'dat iets in jezelf'; een iets, dat moet worden verworven. Een Essentie, dat over de jaren met ikjes en verworven, oneigene persoonlijkheden werd overwoekerd, is het niet enkel en alleen moeilijk te bereiken, maar eerder totaal ongekend. In zeer veel gevallen is het zelfs al afgestorven, misschien. Vandaar de woorden: "Laat de doden de doden begraven...", en kan het nog enkel in de menselijke verbeeldingswereld een zogezegd 'bestaan' leiden.

To be, or not te be: je bent - of, je bent niet

Enerzijds wordt elke mens - net als alles wat leeft - met een essentie geboren, maar anderzijds bevindt de Essentie zich nu - in het allerbeste geval - nog immer in een stadium van 'onvolwassenheid'. Bij de meeste mensen is dat Zelf ergens tussen de leeftijd van 6 tot 12 jaar blijven stilstaan. Daarom spreekt men soms over dat metaforische 'kleine kind in onszelf'. Geen mens, maar ook geen mens, weet daar écht iets van af. Toch zijn er personen - zelf-ontspoorde éénogen, die zichzelf in het Land der Blinden tot koning hebben uitgeroepen - die met die woorden spelen, en over dat 'kind', de 'ziel', het 'zelf', en zo meer, zelfs cursussen of workshops geven, of er artikels en boeken over schrijven. :-)

Och, die stervelingen moeten er ook zijn - want, een feit is, dat men de Waarheid slechts kan kennen nadat men met de Leugens heeft kennisgemaakt. En, al dat misleiden geschiedt zelfs niet eens bewust: zo onbewust zijn ze. :-) Tenslotte hebben die copycats het ook maar ooit ergens gehoord of gelezen.

"Wie of Wat Ben ik?"

Op deze vraag kan men dan ook geen rechtstreeks antwoord verkrijgen, tenzij één van jouw talrijke ikjes, of een valse persoonlijkheid, jou in de maling neemt door er aanspraak op te maken.

Anders gezegd: je moet jezelf er via de Ontkenning, via de Negatie, een weg naartoe banen, door langzamerhand te beseffen wie of wat je niet bent. Vergelijk het zo'n beetje met het zoeken naar goud. Je moet doorheen tonnen van gruis, slijk, stenen, en zo meer, wroeten om er misschien één korreltje van te vinden. Indien er nog goud te vinden is, natuurlijk.

Elke mens bestaat uit een zestal verworven persoonlijkheden, en uit een duizendtal kleine ikjes. Elke prikkel, elke gedachte, elk gevoel, elke gewaarwording, enzovoorts, roept zo'n ikje op. Nu ben je deze, en enkele seconden of minuten later een totaal ander iemand. En, elk ikje of persoonlijkheid zal op het moment dat het over het lichaam regeert voor het geheel spreken; dit, zonder dat jij het écht weet of ervan bewust bent. Zo diep is een mens in 'slaap'.

Je hebt een lichaam, maar je bent dat lichaam niet

In wezen zou het lichaam het voertuig moeten zijn van datgene wat 'Ziel', 'Ware Zijn', 'dat Iets in onszelf', of 'Essentie' wordt genoemd - geen gevangenis. Denk aan Plato's Grot. Maar, hoeveel mensen - denk je - zijn écht geïnteresseerd om zichZelf in zichzelf te ont-dekken door aan Zelfkennis te gaan doen? Behalve zij, natuurlijk, die denken dat ze er reeds alles over afweten, en hun Ware Zelf - dat niets met het vergankelijke, stoffelijke lichaam te maken heeft - dan ook verbeelden te bezitten, en/of te kennen... :-)

"Liegen," zei Gurdjiefff, "is iets dat een mens zou moeten afleren. Vooral: het liegen tegen zichzelf."

Beelden zeggen meer dan woorden...: dit ben jij, indien jij je met jouw lichaam identificeert.

Het zenuwstelsel is het orgaansysteem dat bij dieren een coördinerende rol speelt bij alle handelingen, zoals het aansturen van de spieren, het verwerken van zintuiglijke prikkels - en, bij 'hogere diersoorten' de emotionele en cognitieve processen. Indien je meer over jezelf aan de weet wenst te komen, hoef je maar te googlen... :-)

"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."

- DIMschool vzw, de énige gespecialiseerd in Zelfkennis, zijnde: het kennen van het Zelf -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

En, voel jij je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Klik dan op deze link. Alvast bedankt!

Overschrijven kan ook via: IBAN: BE22 7795 9845 2547 - BIC: GKCCBEBB

- Indien je zo'n (bak)steentje bijdraagt, ook eventueel via een aankoop of een Zoek&Vind abonnement, mogen we jouw naam hieronder publiceren? Laat het ons weten! -