Wat betekent de overwinning van Erdogan voor Turkije?

… en voor de rest van de wereld?
door Tsenne Kikke - woensdag 31 mei 2023 4:00

Een volk kiest zijn leiders en dragen dus totaal onbewust bij aan hetgeen 'Geschiedenis' wordt genoemd... Het was kiezen voor een dictatuur of een democratie. Eigenlijk kunnen we gerust zeggen dat de meningen verdeeld waren, en de helft een democratie verkoos, maar Erdogan won met een nipte meederheid aan stemmen. Zelfs iets van een 72% van de Turken die in België wonen, en dus geen last zullen hebben van al hetgeen er in Turkije in de toekomst zal voordoen, kozen voor Erdogan. Rooskleurig zal die alleszins niet zijn. Zonder er dieper op in te gaan, las ik het volgende...

De Turkse kiezers hebben dus gesproken: Recep Tayyip Erdogan mag starten aan zijn derde termijn als president van Turkije. Hij oogstte de afgelopen jaren zowel lof als kritiek met zijn beleid. Wat betekenen vijf extra jaren Erdogan voor Turkije (en voor de rest van de wereld)?

Met 52,1 procent van de stemmen wint president Recep Tayyip Erdogan de presidentsverkiezingen in Turkije. Al is het verschil met zijn uitdager, oppositieleider Kemal Kilicdaroglu, misschien kleiner dan hij had gehoopt (die laatste haalde ruim 48 procent van de stemmen).

Tijdens de verkiezingscampagne profileerde oppositieleider Kilicdaroglu zich vooral als de zalver, de good guy. Maar de boodschap van deze verkiezingen is duidelijk: veel Turken verkiezen de harde aanpak van Erdogan. Terwijl de Turkse oppositie zijn wonden likt, wordt in het Kremlin feest gevierd, want voor Rusland blijft Turkije een belangrijke partner.

Poetin in zijn nopjes

De Russische president Vladimir Poetin was er als kippen bij om de Turkse president te feliciteren. Poetin heeft dan ook het één en het ander gedaan om de verkiezingen in zijn voordeel te laten uitdraaien, waaronder het uitstellen van een betaling van ruim 550 miljoen euro voor Russisch aardgas.

De 'bromance' tussen Poetin en Erdogan heeft veel te maken met de Russische invasie van Oekraïne. Hoewel Turkije ook een aandeel heeft in de sancties die door het militaire bondgenootschap NAVO werden opgelegd, heeft het land de invasie nooit veroordeeld. Integendeel, sinds de start van de oorlog, is de handel tussen de twee landen enkel toegenomen.

"Erdogan en Poetin hebben elkaar economisch hard nodig", vertelt Fréderike Geerdink, Turkije-kenner en voormalig correspondent. "Mede doordat Turkije een onafhankelijke positie inneemt binnen de NAVO, kon Erdogan zich opwerpen als bemiddelaar bij het graanakkoord. Dat levert hem zowel in het binnenland als in het buitenland heel wat lof op."

Westerse complimentjes

Want, we moeten er niet flauw over doen: ondanks de onophoudelijke stroom van kritiek op het Turkse beleid, lieten ook de felicitaties van heel wat westerse leiders niet lang op zich wachten. De Franse president Emmanuel Macron en de Amerikaanse president Joe Biden, bijvoorbeeld.

Hoewel beide heren niet erg opgezet zijn met de 'bevriende relatie' tussen Erdogan en Poetin, vloeiden de felicitaties na de bekendmaking van de resultaten toch rijkelijk (in het Turks dan nog wel).

Naast de Russisch-Turkse vriendschap, zijn er nog wel wat andere beleidspuntjes waar veel Europese leiders zich niet goed in kunnen vinden. De rechten van de holebi-gemeenschap in Turkije, om er maar één te noemen. Onder Erdogan werden de rechten van holebi's drastisch ingeperkt, en het ziet er niet meteen uit dat hij na de overwinning zijn beleid drastisch zal herzien.

"In zijn verkiezingstoespraak had hij het over het heilige gezin", duidt Geerdink. "Bij Erdogan staat dat eigenlijk gelijk aan anti-LGBTQ-retoriek. Hij zegt dat hij wetten zal opstellen om het gezin te beschermen. Dat klinkt allemaal goed en wel, maar in de praktijk keurt hij wetten goed die het de LGBTQ-gemeenschap steeds moeilijker maken."

Slechte leerling of slinkse meester?

En dan is er nog het recht op vrije meningsuiting dat in Turkije de laatste jaren aan banden werd gelegd, of de afkalving van het democratisch bestand. Volgens wetenschappers is Erdogan verantwoordelijk voor democratische erosie in Turkije. Onder hem evolueerde het land van een parlementaire democratie naar een presidentieel systeem. Niemand durft het woord democratie nog in de mond te nemen.

"En het ziet er naar uit dat Erdogan alleen maar meer macht naar zich toe zal trekken", gaat Geerdink verder. Uit zijn speech van gisterenavond bleek alvast niet dat hij de hand zal reiken naar de oppositie. "Daar krijg ik kippenvel van. Het is nu al zo dat Erdogan de controle heeft over zo goed als alle media, alle instituties en ook het justitieapparaat. Het ziet er niet goed uit voor de minderheden in het land."

Turkije kiest

Allemaal zaken die niet echt stroken met het ideaalbeeld van de Europese Unie, zou je kunnen denken. Toch blijft Erdogan een belangrijke - zij het een onvoorspelbare - bondgenoot van die Unie.

Vooral in de vluchtelingenproblematiek bewijst Turkije zich een broodnodige partner. In maart 2016 sloot de EU een vluchtelingendeal met Turkije. Volgens de deal zou Turkije migranten, die illegaal de oversteek naar Griekenland maakten, weer terugnemen. In ruil daarvoor zou de EU Syrische vluchtelingen uit Turkije hervestigen én kreeg Turkije Europese financiële steun.

"Waar niemand het eigenlijk over heeft, is dat Europa zich helemaal niet aan dat akkoord houdt", meent Geerdink. "Europa heeft beloofd om ook een deel van de vluchtelingen op te nemen, maar dat is tot nu toe niet gebeurd. En dat is een kaart die Erdogan te pas en te onpas kan trekken. Hij heeft dat spel slim gespeeld."

De touwtjes stevig in handen

Dat Turkije de touwtjes stevig in handen heeft, bleek ook na de Zweedse en Finse vraag tot lidmaatschap tot de NAVO. Om te mogen toetreden tot het militaire bondgenootschap, is de toestemming van alle 28 andere NAVO-landen nodig. Turkije (en Hongarije) weigerden dat lang. Uiteindelijk gingen ze - na lang twijfelen - akkoord met de toetreding van Finland.

Maar, rond de Zweedse vraag tot lidmaatschap blijft het voorlopig erg stil. Erdogan verkondigde meermaals dat Zweden niet op de steun van Turkije hoeft te rekenen.

Turkije wil ook dat Zweden een journalist uitlevert die Turkije is ontvlucht vlak na de mislukte coup daar in 2016. Volgens Turkije is de man een prominent lid van de Gülen-beweging, de beweging van een islamitische prediker die de Turkse president Erdogan verantwoordelijk houdt voor die couppoging. Ankara beschouwt de Gülen-beweging als een terreurgroep. Nu de verkiezingen achter de rug zijn, komt er misschien wel beweging in dat dossier.

Het bewind van Erdogan is op zijn minst gezegd omstreden. Ondanks de binnenlandse kritiek over zijn optreden na de aardbeving in Turkije en zijn omstreden economisch beleid dat leidde tot hyperinflatie, wist hij toch een meerderheid van de Turken te overtuigen voor nog eens vijf jaar Erdogan. Het harde, bijna dictatoriale bewind legt hem dus duidelijk geen windeieren.

Toch zal hij de komende jaren wel steeds meer rekening moeten houden met de groeiende oppositie. Erdogan mag dan wel de verkiezingsoverwinning weggekaapt hebben, de stem van de oppositie klonk nog nooit zo luid als tijdens de verkiezingscampagne.

Bron: VRTNews

"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."

- DIMschool vzw, de énige gespecialiseerd in Zelfkennis, zijnde: het kennen van het Zelf -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

En, voel jij je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Klik dan op deze link. Alvast bedankt!

Overschrijven kan ook via: IBAN: BE22 7795 9845 2547 - BIC: GKCCBEBB

- Indien je zo'n (bak)steentje bijdraagt, ook eventueel via een aankoop of een Zoek&Vind abonnement, mogen we jouw naam hieronder publiceren? Laat het ons weten! -