Orang-oetans stoten veelvuldig medeklinkers uit

… en dat zou nieuw licht op de oorsprong van menselijke spraak moeten werpen.
door Tsenne Kikke - zaterdag 7 januari 2023 20:28

Naar het schijnt zou een studie verduidelijken waar al de medeklinkers in veel gesproken talen vandaan komen...

De menselijke gesproken taal is opgebouwd uit zowel klinkers, als medeklinkers. Er bestaan echter meer medeklinkers dan dat er klinkers zijn. Kijken we naar het roeprepertoire van onze naaste verwanten (zoals gorilla’s en chimpansees), dan valt er iets op: zij stoten namelijk veel meer klinkers dan medeklinkers uit. “Dit roept vragen op over waar de overvloedige diversiteit aan medeklinkers, waaruit alle talen van de wereld bestaan, oorspronkelijk vandaan komen,” zei onderzoeker Adriano Lameira in gesprek met Scientias.nl. Hij en zijn collega’s beweren dat mysterie nu te hebben ontrafeld, met grote implicaties voor ons begrip van de oorsprong van menselijke spraak.

Afrikaanse mensapen

Afrikaanse mensapen, zoals gorilla’s en chimpansees, zijn nauw aan ons verwant. De verwachting was daarom dat hun roeprepertoire veel gelijkenissen zou moeten hebben met menselijke spraak. Afrikaanse mensapen worden dan ook al tientallen jaren bestudeerd, op zoek naar aanwijzingen over hoe onze eigen spraak en taal evolueerden. Maar misschien zoeken we helemaal in de verkeerde hoek. “Bestaande theorieën over de evolutie van spraak hebben zich tot nu toe uitsluitend gericht op het verband tussen de anatomie van het strottenhoofd van primaten en het menselijk gebruik van klinkers,” zei Lameira. “Dit verklaart echter niet hoe de medeklinkerachtige geluiden een fundamenteel onderdeel werden van elke taal die over de hele wereld wordt gesproken.”

Moedertaal

Het bewijst maar weer hoe lastig het is om de oorsprong van menselijke gesproken taal aan het licht te brengen. De evolutie van spraak is zelfs één van de langst bestaande mysteries in de wetenschap.

“Geluiden fossiliseren helaas niet, dus we zullen nooit in staat zijn om de eerste gesproken talen uit een archeologische opgraving te halen,” aldus Lameira. “Ons begrip van de oorsprong van taal loopt steeds verder achter in vergelijking met onze steeds verfijndere kennis over archaïsche menselijke soorten en hun materiële culturen die zijn teruggevonden.”

Toch is het volgens de onderzoeker belangrijk dat we blijven zoeken. “De talen die we spreken vertegenwoordigen één van de sterkste aspecten van onze persoonlijke en sociale identiteit,” ging Lameira verder. “Het ontrafelen van de eerste ‘moedertaal’ kan alle gemeenschappen met elkaar verbinden en onze band met de natuur herstellen. We zullen onszelf mogelijk weer gaan zien als onderdeel van (in plaats van gescheiden van) de natuurlijke wereld, aangezien ons vermogen tot taal deel uitmaakt van onze erfenis van primaten.”

Medeklinkers

Om de oorsprong van menselijke spraak en de herkomst van medeklinkers in de menselijke afstamming te begrijpen, vergeleek de onderzoeker de klanken van orang-oetans, gorilla’s, bonobo’s en chimpansees met elkaar. En dat leidde (zogezegd) tot een opvallende ontdekking. “Gorilla’s, chimpansees en bonobo’s gebruiken weinig medeklinkers, maar orang-oetans juist heel veel,” concludeerde Lameira. “Veel verschillende orang-oetanpopulaties stoten consequent medeklinkerachtige klanken uit, net zoals mensen. Ze hebben het meest diverse medeklinker repertoire van alle mensapen. Zo is hun vocale repertoire rijk aan gesmak, geklik, gesputter en gekus. En dit zou weleens kunnen verklaren waar alle menselijke medeklinkers vandaan komen.”

“Eigenlijk weten we nog maar heel weinig over ons verleden en waarom we ons gedragen, handelen en denken zoals we doen,” zei Lameira. “Wat we wel weten, is dat gesproken taal is voortgekomen uit een aapachtig repertoire, simpelweg omdat evolutie zo werkt. Nieuwe kenmerken kunnen alleen ontstaan uit aanpassingen van reeds aanwezige kenmerken. De puzzel is nu om te begrijpen wat er precies al aanwezig was in onze aapachtige voorouders. Welke geluiden maakten ze, hoe deden ze dat en waarom? Hoe duidelijker dit beeld, hoe beter we kunnen achterhalen wat uiteindelijk leidde tot de opkomst van de de eerste moedertaal.”

Bron: Scientias.nl

Voor de eclecticus: Onderstaan videoclip toont Rocky, een orang-oetan die leeft in het Simon Skjodt International Orangutan Center, Indianapolis Zoo, in interactie met een menselijke onderzoeker in een "doe-als-ik-als" imitatiespel. Telkens wanneer de onderzoekster de toonhoogte van haar stem verhoogt of verlaagt, doet Rocky dat ook om haar stem te evenaren. De onderzoeksresultaten werden reeds in 2016 gepubliceerd in 'Scientific Reports'.

Wel tof dat men er zoveel tijd insteekt en er dan ook nog eens voor betaald wordt. Maar natuurlijk zullen orang-oetans nooit kunnen leren spreken, omdat ze slechts over twee verdiepingen beschikken. Volgens mij is Adriano Lameira dan ook dapper zijn tijd en subsidiegelden aan het verkwanselen. Hij zou eerder evenveel tijd in datgene wat 'mens' wordt genoemd moeten investeren; de huidige mens, die voor 99% van zijn levenstijd in de benedenverdieping vertoeft, voor 1% misschien in zijn middelste verdieping, maar nooit van de bovenste gebruik maakt. Anders gezegd: de mens heeft wel drie verdiepingen, maar gebruikt de bovenste twee nooit. En met 'nooit' wordt wel degelijk 'nooit' bedoeld.

"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."

- DIMschool vzw, de énige gespecialiseerd in Zelfkennis, zijnde: het kennen van het Zelf -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

En, voel jij je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Klik dan op deze link. Alvast bedankt!

Overschrijven kan ook via: IBAN: BE22 7795 9845 2547 - BIC: GKCCBEBB

- Indien je zo'n (bak)steentje bijdraagt, ook eventueel via een aankoop of een Zoek&Vind abonnement, mogen we jouw naam hieronder publiceren? Laat het ons weten! -