Uien werden door de Oude Grieken en Romeinen veelvuldig gebruikt. Na de introductie door de Romeinen in Europa werd de ui als groente snel populair. In de 13e eeuw was er in Londen een levendige handel en werden er zelfs geïmporteerde uien verkocht. Vanaf dat moment neemt de ui in belang toe, zowel in Europa als daarbuiten.
De herkomst van de plant is onzeker, maar waarschijnlijk stamt ze uit Midden-Azië, alhoewel daar nooit wilde exemplaren zijn aangetroffen. Uit geschriften van rond 3000 v.Chr. blijkt dat de ui voor het eerst in delen van Azië, in Iran en Afghanistan, werd verbouwd. In die periode kwam de ui ook voor in China en later ook in het oude India. Vanuit India is de ui naar Griekenland en Egypte gebracht. In decoraties en hiërogliefen van piramides komt de ui veelvuldig voor. De piramidebouwers kregen uien als rantsoen. Aangenomen werd dat de ui de fysieke kracht bevorderde en ziekten hielp voorkomen. Uien werden ook in graftombes gelegd voor in het volgende leven. Ze waren tegelijkertijd voedsel en medicijn tijdens de reis naar het hiernamaals. Ook werd de schil, vanwege de structuur, gezien als een symbool van eeuwigheid.
Uien zijn een natuurlijk antibioticum: rauwe ui bevat eigenschappen, die bacteriën in de mond helpen bestrijden. Zo worden, bijvoorbeeld, tandgaatjes en bacteriën die het tandvlees aantasten, onschadelijk gemaakt met uien. Gekookte, gebakken of gestoomde ui bevat dit antibacteriële effect veel minder.
Ze danken hun werkzaamheid aan de stoffen polyfenolen en quercetine, beiden sterke antioxidanten. Vooral het hoge gehalte aan de polyfenolen, die ook ontstekingsremmend werken, maakt van de ui een echt wondermiddeltje voor je gezondheid. Ajuin zit ook barstensvol vitamine C (vooral bosuitjes en bieslook), B6 en B11, mineralen zoals molybdeen, mangaan, kalium en triptofaan, een aminozuur.
Verkoudheid of verstopte neus?
Die kan je bestrijden door uienthee te drinken en rauwe ui te eten. En, leg een halve ui op jouw nachtkastje tijdens het slapen. Zo blijft jouw neus open en kun je vrijer ademhalen; dit, dankzij de stof allyl propyl disulfide. Wanneer je een ui snijdt, doet dit stofje jouw ogen tranen en je neus lopen. Na opensnijden, scheidt de ajuin deze stof nog enkele uren af.
Uien hebben ook een ontsmettend effect: ze nemen virussen en bacteriën op uit de lucht. Na een nacht langs het bed van een zieke ziet de ui daarom soms ook zwart en gooi je hem best direct weg.
Enkele tips om optimaal gebruik te maken van het gezonde effect van uien
- Neem bij voorkeur de rode uien. Zij bevatten de meeste werkzame stoffen.
- Gebruik rauwe uien.
- Verwijder enkel de schil bij het schoonmaken van een ui. De buitenste ring van het vruchtvlees bevat namelijk de meeste voedingsstoffen. Gooi deze dus zeker niet bij het afval!
- Gebruik geen uien die je de dag ervoor gesneden hebt. Deze kunnen bacteriën bevatten die ze uit de lucht hebben opgenomen. Heb je bijvoorbeeld een halve ui over? Bewaar deze dan onversneden in een luchtdicht potje en snijd het uitgedroogde gedeelte weg vóór gebruik.
Gezondheidseffecten van rode ajuin:
Zoals hierboven reeds werd aangehaald, bevat de rode ui de meeste werkzame stoffen. Meer specifiek:
- Ze verlagen de suikerwaarden in het bloed - want, door de aanwezige chroom in uien wordt meer insuline aangemaakt.
- De stoffen bevorderen een goede cholesterolbalans.
- Ook bevorderen ze de celvernieuwing.
- In het algemeen zijn ze goed voor botten en kraakbeen, en verbeteren de botdichtheid.
- Ook goed voor het hart en de bloedvaten, vanwege de quercetine.
- Ze bevatten een lage Glycemische Index: ideaal tijdens diëten, en goed voor suikerzieken.
Gezondheidseffecten van gewone uien:
Ook gewone uien zijn erg goed voor jouw gezondheid.
- Goed voor hart en bloedvaten
- Goed voor botten
- Goed voor bindweefsel
- Goed bij reuma én om de afweer te versterken: dankzij het hoge zwavelgehalte kunnen macrofagen (cellen, die witte T-cellen ondersteunen en zo de afweer versterken) zich beter ontwikkelen.
Uienmiddeltjes uit de volksgeneeskunde:
- Bij luchtwegontsteking en diepe hoest: Meng het sap van 1 ui met een eetlepel biologische honing. Neem hier enkele malen per dag een theelepeltje van in totdat je weer beter bent.
- Bij hoest: Snijd een ui in ringen en leg ze in een pot die voor de helft gevuld is met biologische honing. Meng goed en laat een dag trekken. Neem daarna regelmatig een theelepeltje van dit mengsel in om je hoest te bestrijden.
- Bij verkoudheid: Maak uienthee. Snijd een ui in schijfjes laat dit gedurende 10 minuten koken in 25 cl suikerwater. Drink er ’s morgens en ’s avonds een kopje van.
- Uiensiroop: Breng een halve liter water aan de kook. Voeg hier 250 gram uien aan toe en laat koken gedurende 10 minuten. Zeef het mengsel en voeg 1 dl honing toe wanneer de vloeistof afgekoeld is tot ongeveer 40 graden. Als de siroop lauw is, giet je hem in een potje met deksel. Hiervan kan je naar believen 1 theelepel nemen tegen verkoudheid en hoesten - of, je kan het mengen door jouw kruidenthee vooraleer je gaat slapen voor een goed uitzweeteffect.
Je kan ook guavesiroop nemen in plaats van honing als je de drank heet wil opdrinken om een goed uitzweeteffect te bekomen.
- Bij ontstoken slijmvliezen: Uiensoep, eventueel met knoflook voor een extra antibacterieel en herstellend effect.
- Bij maag en darmklachten: Meng het sap van een ui met melk en bio-honing. Dit mengsel kalmeert jouw maag en helpt bij een opgeblazen gevoel.
- Najaarsontgiftiging van jouw lichaam: Meng het sap van 300 gram uien met een halve liter droge witte wijn en 100 g biologische honing. Drink hiervan dagelijks een halve tot een hele kop gedurende 2 à 3 weken.
Bron: Wikipedia & Marina Cluysen - www.avogel.be