Oftewel: een persoonlijke boodschap van Ashley Vandekerckhove aan Willem Elias, decaan Psychologie en Educatieve wetenschappen VUB.
De naam Willem Elias doemde op in mijn blogbericht, getiteld 'Steve Stevaert: van cafébaas en toppoliticus tot verkrachter en zelfmoordenaar'.
VUB-decaan Willem Elias reageerde vrijdag op facebook op het overlijden van Steve Stevaert. De man richtte zich toen rechtstreeks tot de vrouw die aangifte deed tegen Stavert, een goede vriend van Elias. "Voor een verkrachting ga je onmiddellijk bij de politie, of desnoods de dag nadien. Niet drie jaar later."
Die reactie riep toen een storm van protest uit op sociale media en daarbuiten. Pau De Knop, de rector van de VUB vond de facebookpost ongepast en decaan Elias bood later dan toch zijn excuses aan. Of ze welgemeend waren, is een andere zaak.
Dit weekend reageerde ook Ashley Vandekerckhove. In een persoonlijke video op de site 'De Wereld Morgen' vertelde ze haar verhaal over hoe zij ook bijna drie jaar wachtte vooraleer ze aangifte deed tegen de man die haar verkrachtte.
"Ikzelf ben ook slachtoffer van verkrachting," vertelde ze. "En net als de vrouw in kwestie heb ik bijna drie jaar later aangifte gedaan. En dat terwijl ik mezelf wel als een van de hardere vrouwen beschouwde - toen op die leeftijd. Een vrouw die meer voor haar rechten opkwam dan andere vrouwen."
“De dader was mijn vriendje. De eerste maat tegen wie ik dit zei geloofde niet dat ik verkracht kon worden door mijn vriend. Als je dat hoort als slachtoffer van verkrachting is dat heel pijnlijk, maar het doet je ook nadenken. Misschien is het wel mijn fout, gaf ik hem niet genoeg seks? Toch was het eigenlijk zijn fout omdat hij flirtte met andere meisjes en mijn vertrouwen weg was.”
Haar toenmalige vriend was wel dronken op dat moment, maar dat mag geen excuus zijn: “We gaan toch ook geen verkeersongevallen die veroorzaakt worden door dronken chauffeurs goedpraten? Alcohol gooit je remmen los, maar je kan ook dronken en verantwoordelijk zijn tegelijk. Als je vriendin roept, zich probeert los te rukken, slaat, schopt en weent omdat ze zich niet kan verdedigen, is 'dronken zijn' helemaal geen goed excuus.”
De jongedame begrijpt maar al te goed waarom het slachtoffer van Steve Stevaert zo lang wachtte met een aangifte: “Zij had schik om haar job te verliezen. Natuurlijk wacht je dan tot je een andere job hebt.”
In het geval van dit slachtoffer kwamen er ook nog eens gevoelens bij kijken: “Niemand van mijn vrienden raadde me aan om naar de politie te gaan. Als mijn vrienden al zo reageren, hoe moet de politie daar dan mee omgaan? Ik ben ook nog bij die jongen gebleven omdat ik verliefd op hem was. Je kan zo hard van iemand houden dat je alles aanvaardt. Later heb ik de relatie verbroken omdat het zo niet verder kon.”
Waarom ze na drie jaar de verkrachting toch nog aangaf? “Omdat ik vind dat de statistieken juist moeten zijn. Of het nu tien of vijf jaar geleden is, elke vrouw zou haar verkrachting moeten aangeven op haar tempo. Maar dan mag een man niet zomaar in de media gaan beweren dat een slachtoffer dom is, want dat insinueert u met uw stelling.”
Tot slot eist de jongedame het ontslag van de hoogleraar. “Ik wilde met deze video mijn ongenoegen uiten en persoonlijk eis ik uw ontslag. En als er andere vrouwen naar dit filmpje kijken nodig ik jullie uit om, als jullie slachtoffer waren van een verkrachting en het niet aangegeven hebben, toch naar de politie te stappen. Doe het, zodat de statistieken tenminste nauwkeurig zijn en de regering beseft hoe erg dit probleem is.”
Het is duidelijk dat ze er nog immer onder lijdt. Hopelijk bereikt ze hiermee veel andere slachtoffers opdat ze hun wonden met-ter-tijd kunnen helen - en vooral: aangifte doen. Laat die dubbelgestoorde vetzakken van verkrachters (sorry voor de uitdrukking) niet zomaar rondlopen en andere slachtoffers opzoeken.
Open brief aan de VUB: neem uw verantwoordelijkheid
De uitspraken van decaan Willem Elias zijn een gruwelijke aanval op slachtoffers van seksueel geweld. Het wordt steeds moeilijker klacht in te dienen in een dergelijk klimaat. De VUB moet haar verantwoordelijkheid nemen en overgaan tot het ontslag van de decaan.
- Evie Embrechts -
Tijdens hun leven krijgt 40 procent van de Belgische vrouwen te maken met seksueel geweld. Bij deze harde realiteit staan we veel te weinig stil.
Het is al moeilijk genoeg als slachtoffer om klacht in te dienen – daarna komen de beschuldigingen en de verwijten. Het is nooit goed. “Ze kende de dader, ze ging ermee op stap, ze droeg iets verkeerd, ze diende te laat of te vroeg klacht in”, het is altijd iets. De schuld is echter nooit die van het slachtoffer, wel die van de dader. Door die beschuldigingen durven veel vrouwen geen klacht meer indienen. De veroordelingsgraad bij seksueel geweld in België is maar 3 procent – 97 procent van de daders komt ermee weg.
Op zijn minst moeten we dan voorkomen dat er nog minder vrouwen klacht durven indienen. Dat er op sociale media rare types rondlopen weten we wel. Met een verkrachtingszaak waarbij een bekende man gemoeid is, is het moeilijk overal de rede te vinden, dat ondervinden vrouwen elke keer opnieuw. Maar dat de Vrije Universiteit Brussel zelf, bij monde van decaan Willem Elias, dergelijke uitspraken doet is onaanvaardbaar.
Zich distantiëren van dergelijke uitspraken is maar een flauwe manier om hiermee om te gaan. Neem dit voorval serieus. Neem geweld op vrouwen serieus. Uw universiteit is een belangrijke factor in onze samenleving en heeft een verantwoordelijkheid te nemen als gaat over de omgang met seksueel geweld.
Momenteel ben ik beschaamd ooit werknemer te zijn geweest bij de Vrije Universiteit Brussel. Ik verwacht anders van dit bastion van de rede. Iets anders dan dit wolvengehuil en het gooien van slachtoffers op de brandstapel bij de Verering Van Grote Mannen. We zouden cynisch kunnen opmerken dat het vermoeden van onschuld niet meer voor de slachtoffers lijkt te gelden, maar ik heb nog hoop voor onze samenleving.
Neem uw verantwoordelijkheid. Noch racisme, noch seksisme zijn aanvaardbaar voor een decaan van de Vrije Universiteit. Wij eisen hierbij het ontslag van decaan Willem Elias.
Evie Embrechts
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nog iets over Willem Elias, de voorbeeldfunctionele persoon...
In de tijd van de DSK-affaire – je weet wel, die Franse politicus Dominique Strauss-Kahn die in 2011 beschuldigd werd van verkrachting van een kamermeisje – haalde hij óók al eens genadeloos uit. Toen klonk het als volgt:
“Jongens, jongens, waar gaan we naartoe, als een mens al het kamermeisje niet meer mag neuken, bij Louis XIV maakten ze daar geen spel van!”, aldus de toen 61-jarige filosoof en hoogleraar.
Ook op een roddelbericht waarin te lezen stond dat Goedele Liekens de minnares van Steve Stevaert zou zijn, reageerde de VUB-decaan op een opmerkelijke platvloerse manier met: "Een kut kan niet door één man versleten worden. Daar heeft God of de natuur voor gezorgd."
Nawoord 17/4/2015: Willem Elias nam ontslag...
Een brief vol zelfbeklag, alsof hij het slachtoffer is geworden van de scociale media, zonder te beseffen (1) hoe negatief zijn uitspraken waren, (2) dat verontschuldigingen aanbieden de 'kwalitatieve' inhoud van zijn brein niet goedpraat: gezegd is gezegd en algemeen geweten, (3) de pijn, die hij aan anderen veroorzaakte, niet te vergelijken is met de 'pijn' die hij doorstond. En, als je leest welke rol hij als decaan vervulde, is het duidelijk dat de VUB hem niet missen zal. Ondertussen werd hij dan ook reeds vervangen door psycholoog Caroline Andries, die al zijn taken overneemt.
Nabericht 23/4/2015: Na het ontslag van Willem Elias als decaan van de Faculteit Psychologie en Educatiewetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel stapte hij ook op als voorzitter van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten (KVAB).