Een wespensteek is geen bijensteek, en een steek is geen beet. Een bijenangel heeft weerhaakjes, die in de huid blijven zitten en de dood van de bij betekent, omdat het insect een deel van haar ingewanden erbij heeft verloren. Wespen, daarentegen, hebben gladde angels, en kunnen wel tot tienmaal toe steken.
Naar het schijnt is 10 tot 20% van de bevolking gevoelig voor wespen- en bijensteken, met stevige zwellingen tot gevolg. Maar de meeste zogenaamde 'allergische' reacties zijn gewoonweg fikse lokale reacties op het gif. Slechts 1 % van de bevolking reageert daar effectief zwaar allergisch op, zijnde: van een ernstige astmaaanval, of zwelling van de keel, tot een heuse shock én zelfs de dood.
Overgevoeligheid komt veel voor, en een tweede steek, maanden of jaren na de eerste, kan tot een hevige, soms zelfs tot een dodelijke reactie leiden. Bij een ernstige zwelling moet dan ook direct een dokter geraadpleegd worden. Zo'n 20.000 Nederlanders komen jaarlijks met een wespensteek bij de huisarts, en het Belgische Antigifcentrum ontvangt per jaar ongeveer 700 oproepen over bijen- en wespensteken. Nog veel meer mensen worden gestoken, maar gaan niet naar de dokter. Circa 5 à 6 Nederlanders - volgens anderen nog minder, en spreken over 2-3, overlijden per jaar door een wespensteek. Behandeling is meestal niet nodig indien de patiënt niet allergisch is voor wespensteken.
Hoeveel maal in jouw leven ben jij al door een wesp gestoken?
Roger Boussu, bijvoorbeeld, een 66-jarige man uit het Limburgse Donk is vorige vrijdag overleden na een wespensteek. Hij leed al dertig jaar aan een potentieel dodelijke allergie voor bijen en wespen.
Toeval wil dat hij al jaren een immunotherapie bij een professor in Leuven volgde. Hij had, volgens zijn vrouw, in het verleden nogal wat steken opgelopen. “Dan werden zijn gezicht en lippen wit. Nu niet, ik voelde dadelijk dat het ernstig was.”
Tezamen met zijn vrouw maakte hij een fietstocht in Schulen toen hij plots door een wesp in de nek werd gestoken. Sloeg hij ernaar? Want, bijen en wespen kunnen dan wel agressief worden. Bovendien leidt een wespensteek in de hals, mond of keelholte, meestal tot ademhalingsmoeilijkheden wegens de zwelling. Het is dan ook om die reden dat men in open natuur drinken uit een flesje of blikje limonade met een wesp erin best vermijdt en veiligheidshalve een strootje gebruikt, of tenminste een glas.
Zélf had de man toevallig geen spuit bij zich, maar iemand uit de buurt, een tractorbestuurder die passeerde, kwam nog toegesneld met een spuitje tegen wespensteken, en ook een ambulance en een MUG-team waren snel ter plaatse. De reanimatiepogingen lukten echter niet. Boussu overleed tien minuten na de wespensteek. Wil, lot of puur toeval?