Bewegingstherapie is een specialistische lichaamsgerichte therapie. Het is een ervaringsgerichte en lichaamsgeoriënteerde therapie, die het bewegen en de lichamelijkheid van de cliënt als uitgangspunt neemt van het therapeutisch proces.
Volgens de theorie van integratieve bewegingstherapie is het lichaam de basis van het denken en het gevoelsleven van de mens. Het doel van integratieve bewegingstherapie is het oefenen van verschillende houdingen en bewegingspatronen om emoties uit te drukken. Hierbij wordt het creatieve vermogen van de cliënt gestimuleerd.
Door middel van specifieke oefeningen kan een patiënt het functioneren van zijn lichaam verbeteren of klachten voorkomen. Hierbij valt te denken aan het bevorderen van de bloedsomloop, het bevorderen van de souplesse van bepaalde gewrichten of het versterken van spieren. Preventief kan dit zijn het verbeteren van de lichaamshouding om rug- of nekklachten te voorkomen. Soms moet je als patiënt bij bewegingstherapie de oefeningen volledig zelf uitvoeren, soms helpt de therapeut daarbij, of hij kan zelfs tegenwerken om bepaalde bewegingen te verzwaren.
De bewegingsoefeningen zijn divers en worden dus door de therapeut aangepast aan de psychische of lichamelijke klacht van de cliënt. De bewegingsoefeningen kunnen de vorm aannemen van dans- of bewegingsimprovisatie.
Integratieve bewegingstherapie streeft ernaar om via non-verbale methodes tot een therapeutisch proces te komen, maar de therapie gaat vaak samen met therapeutische gesprekken. Daarin wordt gereflecteerd op wat er tijdens de bewegingsoefeningen gebeurt. De therapeut duidt daarbij de emotionele betekenis van een bewegingsthema.
Integratieve bewegingstherapie wordt als individuele therapie toegepast, maar kan ook in de vorm van groepstherapie worden gegeven. Vaak wordt integratieve bewegingstherapie gecombineerd met psychodrama, waarin problemen worden uitgebeeld en uitgediept in een rollenspel. Naast de algemene variant bestaat er ook integratieve bewegingstherapie voor kinderen.
Bewegingstherapie is ook bedoeld voor eenieder die zijn algehele fitheid op peil wil houden of verhogen en daartoe al dan niet met lichamelijke beperkingen verantwoord wil sporten, of verder willen revalideren na een blessure.
Preventie door middel van voldoende beweging is dus de boodschap.
Osteoporose, bijvoorbeeld, is een aandoening waarbij de botten door ontkalking geleidelijk minder stevig worden en in een vergevorderd stadium onder een normale belasting kunnen breken. Het is een stille, sluipende aandoening die traag en symptoomloos vooral de ruggenwervels, de heup en onderarmbotten aantast. De aandoening treft voornamelijk vrouwen na de menopauze en oudere mannen en wordt meestal pas ontdekt nadat zich een botbreuk heeft voorgedaan. Mensen van boven de 50 met een zittend bestaan die weinig of nooit sport hebben beoefend, lopen een groter risico dan actieve mensen.
In tegenstelling tot de bestaande medicatie is bewegingstherapie naar het schijnt totnogtoe de enige behandelvorm voor het chronisch vermoeidheidssyndroom, of CVS, waarvan de werking bewezen is, zolang die op maat van de CVS-patiënt wordt afgesteld - want: foute bewegingstherapie kan CVS-patiënten nog zieker maken.
Uit het onderzoek blijkt dat er drie redenen zijn waarom mensen met CVS zieker kunnen worden van te veel of te zware lichaamsbeweging. Bij gezonde mensen wordt tijdens een lichamelijke inspanning door de hersenen een dempend systeem geactiveerd dat lichamelijke signalen als pijn en vermoeidheid onderdrukken. Dit is echter niet het geval bij CVS-patiënten, zodat zij tijdens de inspanning erg gevoelig zijn voor deze prikkels.
Ten tweede leidt een te zware lichamelijke inspanning bij deze mensen tot een reactie van het afweersysteem, waarbij een eiwit wordt geactiveerd dat er mogelijk voor zou kunnen zorgen dat het dempende systeem bij CVS niet goed functioneert.
Ten derde, zo blijkt uit het onderzoek, overschatten mensen met CVS typisch het vermogen van hun eigen lichaam om lichamelijke inspanning uit te voeren, of negeren ze de reacties van hun lichaam.
Nochtans is beweging noodzakelijk voor iedere CVS-patiënt. In tegenstelling tot de bestaande medicatie is bewegingstherapie voorlopig de enige behandeling voor CVS waarvan het succes bewezen is. Maar opdat bewegingstherapie zou leiden tot een verbetering van de levenskwaliteit, moet er rekening worden gehouden met de complexiteit van de problematiek.
Nogmaals: er zijn tientallen verschillende bewegingstherapieën, waaronder gewoonweg trappen op- en af lopen, wandelen of fietsen. Maar begeleiding van een fysiotherapeut kan heilzamer zijn dan men vermoedt.
Tevens blijkt dat er bijvoorbeeld voor mensen met een chronische aandoening, zoals artrose, diabetes, reuma, osteoporose of hart en vaatziekten, onder begeleiding van een fysiotherapeut goede mogelijkheden zijn voor sportieve activiteiten.
Nordic Walking, bijvoorbeeld, wandelen met aangepaste stokken, is een nieuwe vorm van bewegingstherapie waarbij een 400-tal spieren worden gebruikt.
Dans werd reeds vermeld. Het is een oeroude vorm van lichaamsexpressie waarbij de bewegingen soms verder reiken dan fysiek bewegen. Een mens komt in contact met de instincten, de emoties, het maakt blokkades los en de bewegingen werken zowel helend als ontspannend.
Bewegingstherapie wordt in sommige gevallen in relatie gebracht met ergotherapie. Deze term is afkomstig van het Griekse 'ergos' wat 'handeling', 'werk' of 'daad' betekent. Vroeger was ergotherapie bekend als 'arbeidstherapie', maar deze term is verouderd.
Ergotherapeuten stellen mensen in staat de dagelijkse dingen in de eigen omgeving te doen.
Ergotherapie richt zich vooral op het dagelijks handelen. Ergotherapie wordt ingezet als activiteiten die eigenlijk automatisch behoren te gaan, zoals aankleden, schrijven, eten, boodschappen doen, telefoneren, opstaan, fietsen, autorijden, (huishoudelijk) werk of hobby's niet meer (volledig) lukken. Allemaal handelingen die eigenlijk heel 'normaal' zijn of zouden moeten zijn. De ergotherapeut bekijkt samen met de cliënt hoe de cliënt deze activiteiten weer zo normaal mogelijk kan oppakken.
Nota: Heb je zélf ervaringen met bewegingstherapie gehad? Of, weet je er iets meer over te schrijven? Laat het ons weten via 'Mijn Commentaar' hier onderaan. Interessante, reclameloze bijdragen, met een meerwaarde voor onze lezers, komen in onze rubriek Encyclopedia Spiritualia terecht, waarvan hier de link!
