Open een krant van een beetje niveau, of een wetenschappelijk tijdschrift, en je zult merken dat het thema 'Opwarming van de aarde' werkelijk 'in' is. Natuurlijk heeft de film 'The Inconvenient Truth' van Al Gore er een ferm steentje aan bijgedragen. Volgens sommige wetenschappers zijn we al voorbij het omkeerpunt. Genezen kan niet meer... wél ervoor zorgen dat het niet erger wordt. En, hoe doen we dat? Wel, er zijn verschillende opties, veronderstelt men.
Wetende, dat het fytoplankton in de oceanen meer CO² uit de atmosfeer halen dan alle landvegetatie tezamen, wil men er voor zorgen dat er meer van is. Maar, doordat fytoplankton aan de oppervlakte leeft, tot maximaal een diepte van ongeveer 10m, en omdat de bovenlaag van de oceanen langzaamaan véél te warm wordt, zal men er eerst en vooral moeten voor zorgen dat het bestaande fytoplankton in leven blijft, vooraleer men er nieuwe aan toevoegt. Weet, dat fytoplankton afsterft van zodra de oppervlakten van de zeeën en oceanen een temperatuur van 10 à 12 graden Celsius bereikt. Als dat gebeurt, dan worden alle zeeën en oceanen vochtige woestijnen - en, we staan er niet ver meer van af.
Ook worden de wereldrivieren bedreigt, waardoor miljoenen mensen gevaar lopen aan een dreigend tekort aan zuiver water, plus door een aantasting van vispopulaties.
Dan komt de CO²-uitstooot aan de orde... Groene stroom zal ervoor moeten zorgen dat deze uitstoot drastisch wordt verminderd. Zo is weldra, we schrijven: tegen 2009, het Canarische eiland El Hierro volledig afhankelijk van hernieuwbare energie. Er komt een Hydro-electrische centrale die bevoorraad wordt door een windmolenpark en een waterkrachtcentrale. Bij waterkracht wordt de energie opgewekt door gebruik te maken van het hoogteverschil of de stroomsnelheid van het water. Nochtans zijn er verschillende wetenschappers die beweren dat de opdringerige bouw van windmolenparken niet alleen de natuur en het toekomstige klimaat zullen verstoren (vooral door de winden, ontstaan uit de kunstmatige veroorzaakte wervelingen), maar dat het ook té duur is voor hetgeen ze kunnen bewerkstelligen. Natuurlijk is er meer wind op een eiland ter grootte van slechts 278 km² dan in een land als België. Bovendien zal El Hierro het conventionele systeem behouden, in geval van nood...
Wat België betreft, en voor Nederland ziet het er niet beter uit, verwacht het KMI nog hogere stijgingen van de temperatuur; een temperatuur dat al in de laatste twintig jaar met bijna 1 graad steeg. Dit ontregelt onze seizoenen, met als gevolg: een verstoring van de natuur en het gehele dierenrijk. Binnen enkele decennia leggen de vogels niet een ei in mei, maar in december - wie weet!
Vooral Nederland wordt dan op zijn beurt door het stijgen van de zeespiegel bedreigd, ten gevolge van het smelten van de poolkappen, omdat een groot deel van de bevolking, namelijk 74% om preciezer te zijn, niet hoger dan 10 meter boven de zeespiegel leeft. Erger nog: de stijgende zeespiegel bedreigt meer dan 600 miljoen mensen, wereldwijd.
Op blz. 61 van het boek 'De wraak van Gaia', lezen we onder andere: 'Met sneeuw bedekte grond reflecteert vrijwel al het zonlicht dat erop valt naar de ruimte, en blijft daardoor koud. Als de sneeuw echter aan de randen begint te smelten, absorbeert de donkere grond het zonlicht en wordt daardoor warmer. Door die warmte smelt meer sneeuw; en het smeltproces gaat als gevolg van positieve feedback steeds sneller verlopen, totdat alle sneeuw gesmolten is. Momenteel is het drijfijs in de poolzeeën in hoog tempo aan het smelten'.
In hetzelfde boek schrijft de auteur James Lovelock: 'Circa 30% van de bevolking sterft uiteindelijk aan kanker, maar weinig mensen lijken te weten dat het inademen van zuurstof de primaire oorzaak is.' Vanaf bladzijde 195 geeft hij ons meer uitleg daarover. De CO²-uitstoot moet drastisch verminderd worden, dat wel! Maar vooral de autofabrikanten, met nu al veel kleinere winstmarches, zullen daaronder gaan lijden. De Europese Commissie keurde in februari 2007 een voorstel goed om de uitstoot tegen 2012 terug te dringen tot een gemiddelde van 120 gram per kilometer, tegen meer dan 160 nu. Het zal ook in het voordeel spelen van de consument: hoe kleiner de uitstoot, hoe minder belasting op inverkeerstelling hij zal moeten betalen - of, hoe groter de belastingsaftrek, wat de firmawagens betreft. Dit kan ook de mogelijkheid inhouden dat heel veel mensen zichzelf een kleinere wagen zullen aanschaffen - hetgeen betekent: nog kleinere winstmarches voor de autobedrijven.
Maar hier zal het natuurlijk niet bij eindigen... Politici doen zich slimmer voor dan de gewone mens en als ze een stok willen vinden... - wel, dan hebben ze er nu een nieuwe bij gevonden, nu dat ze allemaal op de alternatieve groene wagen kunnen meespringen. Ze denken er al aan om een extra CO²-taks op vliegtuigtickets te heffen, net zoals in Frankrijk. De aarde redden, is één ding; de reddingswerken uitbuiten en commercialiseren, iets totaal anders.
Laten we doen alsof onze neus bloed, en ons onderwerp vervolgen... Tegen 2010 moet ruim 5,75% van de motorbrandstof in Europa afkomstig zijn van biomassa, en 10% in 2020. Bio-ethanol E85, wordt zo genoemd omdat het een brandstof is die voor 85% uit ethanol bestaat en voor 15% uit gewone benzine. Het wordt gewonnen uit herwinbare gewassen, zoals maïs en suikerriet. Deze brandstof is véél goedkoper, voornamelijk omdat er geen taksen en accijnzen worden op betaald. Zo kost de biobrandstof in Frankrijk momenteel slechts 80 cent per liter...
In Chimay, in de abdij waar ze al jaren en jaren bier en kaas maken, gaan ze hoogstwaarschijnlijk nog een stapje verder. Bijvoorbeeld: gemiddeld zet de kaasmakerij daar 7 miljoen liter melk om in 800 ton kaas. Op het einde van dit proces blijft er een 8,5 miljoen liter melkwei over. Als dat in biogas zou kunnen worden omgezet, zou dit 165.000 liter stookolie per jaar kunnen opleveren. We kijken daar alvast naar uit!
Dan hebben we nog het probleem 'Groene stroom' op te lossen. Sommige raden kernfusie aan; anderen, zijn daar weeral tegen. Té gevaarlijk, zeggen ze - plus, wat doen we met al die kernafval? Op dit punt zijn de meningen dus nog verdeeld. Nochtans opent het boek, getiteld 'De wraak van Gaia' onze ogen. De auteur is een sterke voorstander van kernfusie. Je moet natuurlijk het boek lezen vooraleer je er zelf een objectieve mening kunt op nahouden - hetgeen misschien betekent: je oude overtuigingen omruilen voor gloednieuwe...
Tenslotte hebben we nog het probleem van de overbevolking. In 1800 waren er slechts één miljard mensen op aarde. Momenteel leven we met zo'n 6,5 miljard op dezelfde aardkloot. En in plaats dat we onszelf één voelen, regeert tribalisme. Stamgedrag is oeroud: het zit in onze genen, maar het schept kloven tussen groepen van mensen in plaats van eenheid. Tevens bevoordeelt het niet de wereldse voedselrantsoenering. Landerijen zijn er niet enkel en alleen om er voedselgewassen op te kweken, maar ook om CO² in zuurstof om te zetten. Braakliggende gronden, na de oogst, zijn dus niet erg waardevol. James Lovelock schrijft: 'Zelfs als we onmiddellijk zouden stoppen met al het beslag dat we leggen op land en water ter wille van de productie van voedsel en brandstof, en ophielden met de vergiftiging van de lucht, zou het de aarde meer dan duizend jaar kosten om te herstellen van de schade die wij al hebben toegebracht... Als beschaving lijken wij maar al te veel op iemand die verslaafd is aan een drug die ons zal doden als we ermee doorgaan, maar die ons ook zal doden als die drug ons plotseling wordt onthouden... We hebben de technologie verkeerd gebruikt en de aarde overbevolkt laten worden, maar we zullen de beschaving niet kunnen handhaven door de technologie te laten varen.'
Als je je in dit onderwerp verder wenst te verdiepen, raad ik je ten zeerste het aangehaalde boek van James Lovelock aan, met als titel 'De wraak van Gaia'. In elk geval heeft het mijn ogen geopend en mijn brein aan het denken gebracht. Vooral het thema 'Kernfusie'... In onze boekenrecensies onder de rubriek 'Literatuur' lees je er weeral iets meer over. Nogmaals: een aanrader!
Nota: Afbeeldingen en talrijke artikelen uit 2007 werden in december 2017 verwijderd, omdat ze verouderd waren en teveel ruimte in beslag namen...