|
Stemwerk is een expressieve therapie, dat in 1993 door de Brit Paul Newham in Europa werd geïntroduceerd. Hijzelf leerde het dan weer aan van de Duitse Jood Alfred Wolfsohn (1896 - 1962), en van diens leerling Roy Hart (1926 - 1975).
De methode van stemwerk, die we in onze gewesten kennen, werd ontwikkeld door de Fransman Jean-René Toussaint, die sedert 1987 in Rotterdam verblijft. Zijn stemwerkmethode is zowel ontstaan vanuit zijn theaterervaring als vanuit zijn werk met dove kinderen: het niet door het gehoor gecontroleerde geluid en de mogelijkheid tot fysiek uiten en fysiek waarnemen van stemgeluid.
De in 1948 geboren acteur, regisseur, stemdocent en stemtherapeut Jean-René Toussaint zei over stemwerk: "De stem die we vandaag de dag horen is slechts een flauwe afspiegeling van onze werkelijke mogelijkheden.... De menselijke stem is een taboe, te confronterend, verborgen achter beleefde woorden en ondraaglijke stiltes. Iedereen gebruikt zijn stem maar we weten er nog zeer weinig van af. Stemwerk is een creatieve manier om alle aspecten van onze persoonlijkheid te leren kennen, zowel emotioneel, psychisch als lichamelijk..."
Ook trof hem de secundaire (sociaal/persoonlijke) problematiek van doven: niet de doofheid maar de aanpassing aan de horende wereld waren daar debet aan. De Franse logopedisten die hem destijds vroegen om met hem te kunnen werken aan een 'pedagogie van de stem' hebben hem aangezet om verband te leggen tussen zijn theaterwerk enerzijds en de rol van de stem in de dagelijkse communicatie - eerst bij dove kinderen, later bij horende kinderen en volwassenen - en de persoonlijke ontwikkeling van de mens anderzijds.
Zijn onderzoek en experimenten samen met acteurs en theatergezelschappen en later met bovengenoemd werk, leidden tot een fascinerend vermogen tot het maken van een enorme variëteit aan stemgeluid. Deze, op zich betekenisloze, primitieve, geluiden waren rechtstreekse resultaten van herwonnen controle over de verbinding tussen lichaam, dynamiek, emotie en stem. In het theater bleek dit werk van onschatbare betekenis, omdat het de acteurs in staat stelde dynamisch, indringend en reeëel over het voetlicht te komen met hun personages, aanwezigheid en handelingen.
Toussaint’s werk geeft opening voor onze primitieve stem: de stemmen die we vrij laten komen in contact met lichaam, beweging, emotie. In die zin wordt stem in zijn geheel benaderd: als het totaal van vibraties, resonanties, impulsen, geluid. Werken met de stem wordt dan werken met onze persoonlijkheid, onze perceptie op het leven, die op haar manier weer vorm kan geven aan hoe wij onze stem gebruiken.
Stembeheersing en kleuren van klanken wordt, bijvoorbeeld, toegepast in zingen. Tijdens zingen gebruikt men voornamelijk de klinkers uit de spraak. Deze worden langer aangehouden, in toonhoogte gevarieerd, maar ook in volume en klankkleur. In sommige culturen of zangstijlen speelt de rol van grondtonen een dominante rol en worden de boventonen gebruikt voor helderheid en kleuring. In andere culturen, of stijlen, wordt extra aandacht besteed aan het cultiveren van boventonen, die daarbij een geheel eigen rol krijgen. Tenslotte moet de stem een bepaald bereik in hoogte en diepte te omvatten en zich over grotere afstanden te kunnen verplaatsen.
Ook tijdens acteren, of wanneer men een spreekbeurt geeft, is beheersing van de stem noodzakelijk. De acteur, of spreker, vertolkt met de stem emoties en karakters en projecteert een spreekstem in grote ruimtes. Verder is het nodig toegang te hebben tot een groot arsenaal aan geluiden om de (gewone) stem niet hoeven te forceren, beschadigen of zelfs verliezen.
Kortom: De kwaliteit van de spraak bepaalt voor een groot deel of en hoe een boodschap overkomt, en een mens kan slechts éénmaal een eerste goede indruk maken.
Een logopedist(e) is een paramedische therapeut, die zowel volwassenen als kinderen behandelt die problemen hebben met de verbale communicatie. Hierbij wordt gebruikgemaakt van logopedische technieken. De problemen waarmee de patiënten te maken hebben, kunnen evenwel liggen op het gebied van de taal, de spraak, de stem, de motoriek van de mond, het slikken en het gehoor.
- In de praktijk van stemtherapie, of stemwerk bij spreekberoepen - waaronder die van acteurs en publieke sprekers - blijkt veelal dat deze personen op zoek zijn naar een authentiek stemgeluid dat hen maximaal rendement en minimaal problemen oplevert.
- Binnen de revalidatie van stemmen is het (herstel van) het lichaam vaak het criterium dat de mogelijkheden bepaalt.
- Bij de functionele stoornissen is de fysieke dynamiek sterk verbonden met de stemvoering.
Organisaties gespecialiseerd in stemwerk
- Vind nog meer organisaties gespecialiseerd in stemwerk op Zoek&Vind.
- Jouw organisatie er nog niet tussen? Voeg ze toe op Zoek&Vind!
|