|
Volgens de leerstellingen van G. I. Gurdjieff zijn er 4 bewustzijnstoestanden, waarvan de mens er slechts 2 kent, namelijk: de slaaptoestand en het wakend bewusztijn. De twee andere kent hij in het geheel niet - tenzij via sporadische 'flitsen van bewustzijn' - met als gevolg, dat we dit thema slechts met woorden kunnen beschrijven, eigen aan die slaap- en waaktoestand, opdat ze worden begrepen.
Met een bijna-doodervaring - afgekort tot BDE - wordt een ervaring bedoeld in een veranderde bewustzijnstoestand tijdens een reële levensbedreigende situatie, het gaat dus om een daadwerkelijk nabij de dood zijn. Maar, weet nu al, dat niemand écht dood is geweest, en teruggekomen, om ons daarna zijn verhaal te komen vertellen.
Bijna-doodervaringen worden soms gemeld na een ongeval, reanimatie na een hartstilstand of tijdens de een andere levensbedreigende situatie. Bijna-doodervaringen kwamen in het westen in de belangstelling door het werk van Raymond Moody, die in de jaren zestig, tijdens een college van George Ritchie, over diens BDE hoorde en het verschijnsel daarna ging onderzoeken. In 1975 verscheen zijn boek 'Life after life' over dit onderwerp.
Bijna-doodervaringen worden door veel mensen gezien als bewijs voor leven na de dood. De meeste wetenschappers daarentegen zien de BDE als een verschijnsel dat op de werking van de hersenen valt terug te voeren. Sinds 'Life after life' zijn er talrijke artikelen en boeken gepubliceerd over BDE en die in algemene zin een indruk kunnen geven van de hierboven opgesomde gemeenschappelijke en meer specifieke aspecten van het verschijnsel.
. De belevenis wordt niet als droom ervaren, maar als realiteit - in de zin van: 'echter dan echt' - met daarbij vaak een besef van tijdloosheid;
. Losraken, of los zijn van het lichaam, met instandhouding van het eigen 'ik', waarbij men de omgeving, inclusief het eigen lichaam kan waarnemen. Contact maken met de 'buitenwereld' is echter niet mogelijk. Sommigen melden dat er een subtiele vorm van verbondenheid met hun lichaam in stand blijft;
. Vaak wordt een helder licht genoemd waar men 'naartoe wordt getrokken, of gezogen, via een tunnel of spiraal. Het licht wordt ervaren als afkomstig van een ongedefinieerde, beloftevolle, of liefdevolle bron, maar ook als van één of meer personen die religieus of anderszins betekenisvol zijn, waaronder overleden familieleden;
. Men overziet het voorbije leven in een allesomvattende blik en krijgt soms ook het gevoel te weten wat de toekomst zou kunnen brengen;
. Er vinden ontmoetingen plaats met overleden geliefden;
. Er zijn verslagen van blinden die kunnen zien tijdens een BDE. Hieronder zijn ook blindgeborenen, zoals mevrouw Vicki Umipeg (geboren 1950), die op 22-jarige leeftijd een bijna-doodervaring kreeg na een ongeluk. Zij had de sensatie bij het plafond te zweven terwijl zij haar eigen lichaam, de arts en een verpleegkundige kon zien. Dit verhaal is opgetekend door Kenneth Ring;
. Soms krijgen mensen met een BDE de indruk dat zij nog een taak hebben te vervullen, of dat de tijd om 'heen te gaan' nog niet is aangebroken. Dit begrip kan zich manifesteren in symbolen of zonder nadere aanduiding: een helder en diep 'weten';
. Er zijn mensen die met tegenzin en teleurstelling in het 'oude' lichaam ontwaken, daarna verder (moeten) leven met een 'terug verlangen naar...' en zich gevangen voelen in de realiteit van het heden. Het gevoel deze ervaringen niet met anderen te kunnen delen, door ongeloof en onbegrip, kan leiden tot twijfel aan de eigen geestelijke gezondheid, schaamte en eenzaamheid.
Mensen die een BDE hebben gehad, hebben er soms moeite mee het gewone leven weer op te pakken en kunnen hun verhaal niet altijd kwijt. Zeker vroeger was de hulpverlening ook niet op mensen met deze ervaringen voorbereid
Dat de BDE zo ervaren wordt als de mensen beschrijven, wordt niet bestreden, net zoals niemand iemands taferelen uit de nachtelijk dromen zal bestrijden. Maar de ervaring hoeft geen bovennatuurlijk verschijnsel te zijn, of een bewijs voor het bestaan van iets bovennatuurlijks. Alle verschijnselen die gepaard gaan met een BDE worden dan ook als een product van de nog werkende hersenen beschouwd. De vraag is echter wanneer een zogenaamde 'spirituele' ervaring plaatsvindt: bij het verliezen van het bewustzijn, of tijdens de reanimatie. De hersenen van iemand met een BDE blijven namelijk nog minutenlang actief, zij het gestoord. Een elektro-encefalogram (EEG) vertoont in die fase afnemende activiteit maar is niet meteen vlak. En een EEG meet slechts de activiteit van de hersenschors: het is mogelijk dat de neuronen daaronder nog actief zijn als het EEG geen activiteit vertoont.
Tevens kan het eveneens het resultaat zijn van de werkzaamheden van de hersenen tijdens de reanimatie, doordat het brein de doorgemaakte leegte van afwezigheid opvult met een vorm van eigen logica. Doordat het licht doorheen de oogleden de pupillen binnendringen, kunnen de hersenen dit als een tunnel van licht vertalen, of als een lange, donkere tunnel (de afstand tussen pupil en neuronen) met aan het uiteinde dat (binnendringende) licht.
Er bestaan ook talrijke waarnemingen die een biologische verklaring van de BDE ondersteunen:
. Mensen met temporale epilepsie verklaarden tijdens hun aanvallen religieuze hallucinaties te hebben gehad die sterke overeenkomsten vertonen met BDE's. Bij gewone, gezonde mensen die zich als vrijwilliger aanboden, heeft men door het uitwendig aanbrengen van een magnetisch veld, ter hoogte van de temporale kwab van de neocortex, ook religieuze hallucinaties kunstmatig kunnen opwekken. Ook de impact van allerlei drugs op de fysiologie van zenuwcellen én tegelijk op het bewustzijn van de gebruikers is bekend.
. Circa twintig procent van de piloten die bewusteloos raken wanneer ze tijdens een training in een centrifuge aan hoge G-krachten worden blootgesteld, ervaart een klassieke bijna-doodervaring, inclusief de ervaring van uittreding.
. In de jaren negentig heeft Dr. Rick Strassman aan de Universiteit van New Mexico onderzoek verricht naar de hallucinogene drug dimethyltryptamine (DMT, intraveneus toegediend). Strassman propageerde de theorie dat het vrijmaken van een grote hoeveelheid DMT vanuit de pijnappelklier vlak voor de dood of bijna-dood de oorzaak is van het fenomeen van de bijna-doodervaring.
. De psychiater Dr. Karl Jansen heeft in 1995 bijna-doodervaringen kunnen reproduceren door het anestheticum ketamine te gebruiken, wat een aanwijzing kan zijn voor een biologische verklaring voor de ervaring.
. Het fenomeen van uittreding, dat vaak wordt beschreven door personen die een bijna-doodervaring hebben gehad, kan ook kunstmatig worden opgewekt door middel van drugsgebruik. Vooral dissociatieve drugs.
. Gevoelens van uittreding kunnen ook kunstmatig worden opgewekt door het elektrisch stimuleren van de gyrus angularis.
. Een theorie van Shawn Thomas uit 2004 stelt dat de neurotransmitter agmatine (4-aminobutyl)guanidine) de sleutelsubstantie voor bijna-doodervaringen is.
. Net zoals bij dromen, kan de inhoudelijke ervaring van een BDE lang lijken te duren terwijl die zich neurologisch in korte tijd manifesteert.
. Mensen die een BDE hebben gemeld bij een levensbedreigende situatie veranderen daarna. Maar dat gebeurt ook bij mensen die met de mogelijkheid van hun eigen dood worden geconfronteerd, zonder dat ze een BDE hebben. Het is daarom waarschijnlijk dat niet de BDE maar de levensbedreigende situatie de verandering oproept. Wanneer een BDE optreedt in een ongevaarlijke situatie of kunstmatig wordt opgewekt treedt er ook geen belangrijke verandering op.
. De medisch redacteur van 'The Arizona Republic' schreef in 1977: "Wanneer het fysieke activiteitsniveau een heel laag punt bereikt heeft, zoals onder narcose, of ten gevolge van ziekte of verwonding, neemt de automatische beheersing van de lichaamsfuncties dienovereenkomstig af. Aldus komen de neurohormonen en catecholaminen van het zenuwstelsel vrij en worden in ongecontroleerde hoeveelheid uitgestort. Dit resulteert onder andere in de hallucinatie die na terugkeer tot het bewustzijn wordt uitgelegd als was men gestorven en weer tot leven teruggekeerd."
. Psychologe Susan Blackmore stelt dat de hersenen tijdens een BDE problemen krijgen met het vasthouden van een goed model van de wereld. Zij heeft in alle toen beschikbare verslagen geen aanwijzing gevonden dat de gemelde bijzonderheden zoals het zien van dingen buiten het ziekenhuis werkelijk aanwijzing geven voor waarneming buiten het lichaam.
. Gordon Greene gebruikt de hyperruimte om BDE's uit te leggen.
. In de visie van Kenneth Ring kunnen delen van de BDE en ons geheugen en bewustzijn zelfs verklaard worden door holografie.
Een probleem met de verslagen van BDE's is, dat het gaat om anekdotisch bewijsmateriaal. Niet alle informatie wordt gesteund door getuigen. Zo zijn er verslagen bij blinden verzameld door Kenneth Ring, die in 1993 constateerde dat er geen betrouwbare verslagen waren. Hij verzamelde 31 volgens hem onderbouwde ervaringen bij blinden, waarvan 21 BDE's. Nader onderzoek van de gevallen door Mark Fox, leidde tot de conclusie dat het BDE-onderzoek tot dan - we schreven over het jaartal 2003 - vaak uitgaat van de aanname dat er een vorm van dualisme bestaat, maar hier geen bewijs voor geeft. Hij heeft bij de verslagen van Kenneth Ring ook onjuiste gevolgtrekkingen geconstateerd.
. Een van de weinige medici die menen dat de BDE een aanwijzing is voor het bestaan van een bovennatuurlijke wereld is de Nederlandse cardioloog Pim van Lommel, die in de jaren 1988-2002 onderzoek heeft gedaan naar het verschijnsel. In 2001 publiceerde hij het in het medische tijdschrift 'The Lancet'. In dat artikel stelde hij dat er redenen zijn om aan te nemen dat de BDE optreedt als het EEG al vlak is, zodat die 'van buiten' zou moeten komen. Er is veel kritiek op dat artikel gekomen, bijvoorbeeld op zijn prominent naar voren gebrachte maar niet hardgemaakte veronderstelling dat het EEG al heel snel vlak wordt. Volgens zijn collega's heeft hij ook te snel de mogelijkheid van een bovennatuurlijke verklaring geaccepteerd.
. Dr. Dirk De Ridder is een hersenchirurg, werkzaam in het universitair ziekenhuis in Antwerpen waar hij in juni 2009 BRAI²N oprichtte, een afkorting voor 'Brain Research center Antwerp for Innovative & Interdisciplinary Neuromodulation' en hij is omringd door enkele jonge, briljante medewerkers die samen met een groep wetenschappers uit de gehele wereld zorgen voor dynamische groepsgeest met een innerlijke drang om te begrijpen hoe onze hersenen elk aspect van ons mens-zijn besturen.
Dr. Dirk De Ridder is tevens een persoon met een missie, namelijk: het ontwikkelen van nieuwe behandelingsmethodes voor onbehandelbare aandoeningen gerelateerd aan verstoorde hersenfuncties. Hij is gespecialiseerd in hersenstimulaties ter onderdrukking van fantoompercepties zoals fantoompijn en fantoomgeluid. Zijn niet-klinisch gerelateerde researchdomein behelst de hersenmechanismen betrokken bij zelfperceptie, moraliteit en religie vanuit het perspectief dat een Godsbesef een fantoompercept is van het (niet-)zelf. Zo onderzoekt hij ook buitenlichamelijke ervaringen en geassocieerde waarnemingen.
Bron: Wikipedia
Organisaties gespecialiseerd in bijna-dood ervaringen
- Vind nog meer organisaties gespecialiseerd in bijna-dood ervaringen op Zoek&Vind.
- Jouw organisatie er nog niet tussen? Voeg ze toe op Zoek&Vind!
Blogposts over bijna-dood ervaringen
Boeken over bijna-dood ervaringen
|