Niet alle groenten zijn voor iedereen even gezond - sterker zelfs: onnodig?

Maak kennis met het BEBBIS-dieet...
door Tsenne Kikke - dinsdag 11 april 2023 1:17

Om te beginnen...

Nachtschades, bijvoorbeeld, zijn planten uit de familie van Solonaceae. Daaronder vallen eetbare en giftige soorten. Planten uit de nachtschadefamilie die veel gegeten worden zijn, onder andere, aardappelen (maar niet de zoete aardappel), tomaten, paprika’s, pepers (groene en rode, chilipeper en cayenne, maar niet de zwarte of witte peper), aubergines en ook gojibessen.

Zoals alle planten bevatten ook nachtschades stofjes om zich te beschermen tegen aangevallen worden door schimmels of opgegeten worden door rupsen. Deze stofjes ken je misschien onder de naam antinutriënten. In nachtschades zitten antinutriënten: 'alkaloïden' genaamd. Deze chemische verbindingen zijn de enige natuurlijke afweermiddelen die de planten kunnen inzetten om zichzelf te beschermen; ze kunnen immers niet bijten of wegrennen. Sommige van die stofjes zijn voor insecten, schimmels of bepaalde dieren dodelijk, terwijl ze voor mensen meestal geen gevaar opleveren.

Zo kunnen sommige van de alkaloïden in nachtschades zelfs de gezondheid bevorderen als je ze in kleine hoeveelheden binnenkrijgt. Dat geldt bijvoorbeeld voor capsaïcine uit pepers. Dit is een ontstekingsremmend stofje. In je lichaam veroorzaakt het (als je er niet overgevoelig voor bent) een lichte irritatie, die een sterke ontstekingsremmende reactie op gang brengt, wat goed is voor jouw gezondheid. Dit mechanisme wordt ook wel 'hormesis' genoemd.

Maar eetbare nachtschades kunnen ook problemen geven. Want, aardappelen en tomaten bevatten eveneens een paar van de plantenstofjes die als ‘natuurlijke bestrijdingsmiddelen’ werken, zoals de alkaloïden solanine en capsaïcine. Deze zijn voor de meesten onder ons gelukkig geen probleem en soms zijn ze dus zelfs ontstekingsremmend. Maar, hoe kan het dan dat sommige mensen er toch zoveel last van kunnen hebben?

Iemand met gezonde darmen kan prima overweg met kleine hoeveelheden antinutriënten zoals alkaloïden in nachtschades. Maar als je al last hebt van jouw spijsvertering, bijvoorbeeld door een lekkende darm, een auto-immuunziekte (vaak veroorzaakt door een lekkende darm) - of, de families bacteriën in jouw darmen niet goed van samenstelling zijn, dan neemt de kans toe dat je niet zo goed tegen nachtschadeplanten kunt.

Soms zorgen alkaloïden bij bepaalde mensen wel degelijk voor een te sterke immuunreactie in het lichaam en dat is nou net wat je niet wilt als je al een overgevoelig immuunsysteem hebt. Zo kan je jarenlang zonder problemen deze planten eten maar er opeens gevoelig voor worden.

Aangezien de functie van de alkaloïden is om indringers van de plant te schaden of doden, kan het zijn dat ze in jouw lichaam de cellen van jouw darmwand beginnen aan te vallen. Dit zorgt voor irritatie en kan uiteindelijk bijdragen aan een lekkende darm. Het gevolg hiervan is dat grote eiwitmoleculen door jouw darmwand naar de bloedbaan kunnen lekken. Daar horen ze niet thuis en dus worden ze aangevallen door het immuunsysteem van het lichaam. Zo kan een auto-immuunreactie op gang komen en een auto-immuunziekte ontstaan.

Nachtschades bevatten ook lectines

Net als alkaloïden zijn ook lectines plantenstofjes die de plant beschermen tegen aangevallen en opgegeten worden. Lectines komen vooral voor in granen en peulvruchten, maar ook weer in nachtschadeplanten. Nachtschades bevatten dus twee irriterende stofjes. Ook deze lectines kunnen tot problemen leiden bij mensen met darmproblemen, zoals een lekkende darm en/of auto-immuunziektes. Ze zijn vaak veel gevoeliger voor dit soort stoffen en dus ook bij kleinere hoeveelheden.

Dus, als je reeds weet of vermoedt dat je gevoelige darmen hebt, of een lekkende darm, een ontstekings- of auto-immuunziekte, dan doe je er wél goed aan om alkaloïden en/of lectines grotendeels te vermijden en te kijken of je zo jouw symptomen kunt verminderen.

Kortom: lectines en alkaloïden in nachtschades zullen bij normale hoeveelheden bij de meeste mensen weinig problemen geven.

Enkele tips

- Gewone aardappelen creëren een stijging van bloedglucose. Eet je ze toch, doe het dan met mate en verwijder de schillen: de meeste alkaloïden zitten daarin. Bewaar ze koel en donker, de giftige groene plekken komen erin door blootstelling aan licht, snij dus altijd de groene delen van een aardappel eraf want die bevatten veel solanine.

- Vermijd groene tomaten vanwege de giftige alkaloïde tomatine (zit niet in rijpe tomaten).

- Kook nachtschades voordat je ze eet (verlaagt de hoeveelheid alkaloïden en lectines). Tomaten kun je overigens altijd beter verwarmen omdat dan pas de zeer gezonde stof lycopeen (antioxidant) vrijkomt.

- Verwijder goed de stelen en bladeren, die zijn meestal giftig. Dat geldt onder andere voor de bladeren van aubergine. De aubergines zelf bevatten de toxische stof solanine, die onder de glycoalkaloïden valt. Deze stoffen kunnen maag-darm moeilijkheden opwekken. Solanine wordt niet afgebroken door verhitting, maar bij het koken of stomen lekt deze toxische stof wel weg in water.

- Vermijd nachtschades met een bittere smaak, dit duidt erop dat er veel alkaloïden in zitten.

- Vermijd tomaten en andere nachtschades die in de kas zijn gekweekt en kunstmatig zijn gerijpt: daarin is de hoeveelheid antinutriënten veel hoger dan in groenten die in de zon zijn gerijpt.

Deze groentes moeten worden gekookt om ze veilig te kunnen eten:

- Champignons en paddenstoelen bevatten de gifstof agaritine, die kankerverwekkend is bij muizen. Er is dus kans dat deze stof giftig is voor mensen in grotere hoeveelheden. Champignons eerst verhitten of bewaren in de koelkast kan helpen om de agaritine minder giftig te maken. Champignons worden daarbij gekweekt op paardenmest, wat een goede voedingsbodem voor bacteriën is. Hoewel deze mest wordt gesteriliseerd, maakt verhitten eventuele overgebleven bacteriën onschadelijk. Daarbij leidt verhitting van paddenstoelen volgens onderzoekers tot een toename van de hoeveelheid antioxidanten.

- Rabarber bevat stengels die prima gegeten kunnen worden, maar de bladeren zijn giftig en kunnen ademhalingsmoeilijkheden, branderigheid in mond en keel, en zelfs toevallen veroorzaken. Meestal wordt rabarber zonder de bladeren verkocht, maar als je het zelf kweekt, zorg er dan voor dat je ze eraf haalt.

- Cassave is een Zuid-Amerikaans en Afrikaans basisvoedsel, maar zowel de wortel als de bladeren bevatten cyanide. Om deze toxine af te breken, moeten ze gebakken of geroosterd worden. Alleen dan is deze wortelknol veilig en gezond.

- Rauwe vlierbessen zijn giftig, ondanks hun reputatie dat ze tegen verkoudheden en griep kunnen werken. Onrijpe vlierbessen bevatten de giftige stof sambunigrin. Dit stofje kan worden omgezet in blauwzuur (waterstof cyanide). Blauwzuur is erg giftig, maar gelukkig ook vluchtig, waardoor deze bij verhitting snel vervliegt. Voordat je vlierbessen verwerkt in jam, sap of iets anders, zal je deze dus even moeten koken.

- Aardappelen kunnen dus ook solanine bevatten, maar bevatten daarnaast ook veel zetmeel dat ongekookt moeilijk te verteren is. Koken laat de solanine in het water weglekken en breekt het zetmeel af, waardoor deze knol eetbaar wordt.

- Peulvruchten omvatten alle bonen, waaronder de bekende bruine bonen en linzen, maar ook doperwten, haricot verts, snijbonen, sojabonen (dus ook edamame), sperziebonen en tuinbonen. Deze bevatten in rauwe vorm lectines, die rode bloedcellen kunnen doen samenklonteren. Het kan ook misselijkheid, braken, maagklachten en diarree veroorzaken. Door peulvruchten goed te koken, worden deze giftige lectines afgebroken. Rode kidney bonen bevatten van alle peulvruchten de meeste lectines. Daarnaast bevatten de bonen ook nog eens de zeepstof saponine, wat je kunt zien aan het schuim dat na het koken op het vocht drijft. Gooi het schuim altijd weg, want ook dat is ongunstig.

Deze groenten kun je rauw eten, maar worden gezonder door eerst te koken:

- Kolen zoals spruitjes, broccoli, bloemkool en andere kruisbloemige groenten zijn voor de meeste mensen met mate prima rauw te eten. Sommige mensen krijgen echter last van winderigheid en een opgeblazen gevoel door de moeilijk verteerbare vezels. Vezels worden gemakkelijker verteerbaar door ze te koken. Maar mensen met schildklieraandoeningen kunnen rauwe kruisbloemige groenten beter vermijden omdat ze glucosinolaten bevatten. Deze stof kan de opname van jodium verminderen. Hoewel mensen met een schildklieraandoening (zoals bijvoorbeeld hypothyreoïdie) glucosinolaten beter kunnen laten staan, is het voor mensen zonder klachten wel gunstig om ze rauw te eten: glucosinolaten hebben volgens sommige studies gunstige effecten, zoals een werking tegen kanker.

- Tomaten bevatten de rode kleurstof lycopeen, die beter wordt opgenomen als het even wordt verhit. Onderzoek laat zien dat temperaturen tussen de 60 en 80 graden al voldoende zijn om lycopeen om te zetten in de betere, opneembare vorm.

- Asperges worden gezonder door ze te verhitten. Studies hebben aangetoond dat koken ervan de antioxidantwerking met 16 tot 25% verhoogde en het gehalte aan fenolzuur verhoogt.

- Selderij wordt volgens onderzoekers gezonder door deze te verhitten, omdat hierdoor de hoeveelheid antioxidanten kunnen toenemen. Ook worden de vezels zachter, waardoor je de nutriënten beter kunt opnemen. De onderzoekers geven wel aan dat je selderij beter niet kunt koken in water, want dat verlaagde het gehalte aan nutriënten juist.

- Artisjok is onder meer gezond vanwege de vele antioxidanten die deze distelbloem bevat. Volgens onderzoekers kan de antioxidantkracht door deze te stomen met maar liefst 15 keer toenemen. Het koken in water kan ook zorgen voor een toename, maar dan 'slechts’ 8 maal.

- Spinazie bevat relatief veel oxaalzuur. Het stomen van spinazie verlaagt het oxaalzuur in deze groente, waardoor je calcium en ijzer beter op kunt nemen.

- Wortels bevatten veel bèta-caroteen en dat wordt door het koken beter voor het lichaam opneembaar. Onderzoekers geven aan dat je wortel maar beter met de schil kan koken, want daardoor bevatten ze driemaal meer antioxidanten in vergelijking met de geschilde variant. En kook wortels in zo min mogelijk water, want dan blijven er meer nutriënten bewaard.

Deze groenten kun je prima rauw eten:

- Aardpeer – is een knolgewas dat verwant is aan de zonnebloem. Met name aardperensoep is beroemd, maar ze kunnen ook rauw in geraspte vorm worden gegeten in, bijvoorbeeld, een salade. Aardperen zijn rijk aan vezels en kalium, en ze bevatten ook wat vitamine C.

- Bieten – is een wortelgroente die meestal donkerrood of paars van kleur is. Bieten zijn een bron van voedingsvezels, foliumzuur, kalium, en vitamine C. Ze zijn ook een goede bron van antioxidanten. Rauwe bieten zijn gezond, maar ze kunnen ook gekookt worden.

- Bloemkool – is een grote, witte groente die verwant is aan broccoli. Het is een kruisbloemige groente en ondanks zijn witte kleur toch rijk is aan antioxidanten. Bloemkool bevat vitamine C en vitamine K. Hij kan gekookt of – zij het in kleine beetjes – rauw gegeten worden.

- Boerenkool – is een bladgroente. Het is een kruisbloemige groente, wat betekent dat hij in dezelfde familie zit als broccoli en bloemkool. Boerenkool wordt vaak rauw gegeten, maar kan ook gekookt worden. Boerenkool is rijk aan antioxidanten en andere voedingsstoffen, waardoor vele het een superfood van eigen bodem noemen.

- Broccoli – ook deze groente is lid van de kruisbloemigen en daarmee verwant aan bloemkool en andere kolen. Hij is rijk aan voedingsvezels, vitamine C, en vitamine K. Broccoli is ook een goede bron van kalium, magnesium, en foliumzuur. Rauwe broccoli is gezond en voedzaam, je kunt rauwe broccoli verwerken in een salade of ermee kaasfonduen. Velen vinden rauwe broccoli heerlijk in combinatie met een dipsaus.

- Chinese kool – is een groentesoort die vaak rauw gegeten wordt. Het is een goede bron van antioxidanten en vitamine C, wat het een gezonde keuze maakt voor een snack of salade.

- Courgette – is verwant aan de komkommer en pompoen. Deze groente kan zowel rauw als gekookt gegeten worden. Het is een bron van voedingsvezels, vitamine C, vitamine A, en kalium. Vooral de schil van courgette is een goede bron van antioxidanten, die het lichaam kunnen helpen beschermen tegen ziekten.

- Knoflook – is een plant uit de allium familie, waartoe ook uien en prei behoren. Het wordt meestal rauw gegeten, hoewel het ook meegebakken kan worden. Knoflook is een bron van veel voedingsstoffen, waaronder vitamine C, vitamine B6, mangaan, selenium, en fosfor. Met name rauwe knoflook is een gezonde aanvulling op je dieet.

- Knolselderij – ook wel selderijwortel genoemd, is een soort selderij die onder de grond groeit. Het heeft wit vruchtvlees en een milde smaak. Knolselderij wordt meestal rauw gegeten, maar kan ook gekookt worden. Het is een goede bron van vitamine C, kalium, en voedingsvezels.

- Koolrabi – is een groentesoort die vaak in salades gebruikt wordt. Hij heeft een knapperige textuur en een milde smaak. Koolrabi is een goede bron van vezels, vitamine C, en kalium. Het bevat ook weinig calorieën. Koolrabi wordt het vaakst rauw gegeten, maar kan ook gekookt worden.

- Paksoi – is een soort Chinese kool die veel gebruikt wordt in roerbakgerechten. Het wordt ook rauw in salades gegeten. Paksoi is een goede bron van vitamine A, C en K. Het is een caloriearme groente, met slechts 9 calorieën per 100 gram.

- Paprika – is een soort groente die tot de nachtschades behoort. Rode, oranje en gele paprika kunnen rauw of gekookt gegeten worden. Ze zijn een goede bron van vitamine A en C, en ook van vezels. De groene paprika zal je wel altijd moeten verhitten vanwege dat deze nog niet rijp is en daardoor toxische stoffen bevat.

- Pastinaak – is een wortelgroente die meestal wit of lichtgeel van kleur is. Ze hebben een zoete smaak en kunnen rauw of gekookt gegeten worden. Pastinaken zijn een goede bron van voedingsvezels, vitamine C, en kalium. Ze zijn ook een bron van antioxidanten. Rauwe pastinaken zijn gezond en voedzaam, maar ze kunnen ook gekookt worden om de zoete smaak te versterken.

- Pompoen – is verwant aan komkommers en meloenen. Het is een gladde, oranje vrucht die meestal ongeveer de grootte van een softbal heeft. Pompoen is een goede bron van vezels, vitamine A, en kalium. Ze kunnen rauw of gekookt gegeten worden.

- Rucola – is een bladgroente die meestal rauw word gegeten. Hij is bekend om zijn peperige smaak en wordt vaak gebruikt in salades en sandwiches. Rucola is een goede bron van vitamine A, C, en K, en van mineralen als kalium en magnesium.

- Selderij – is een groente die gebruikt wordt in salades, soepen, en andere gerechten. Ze wordt meestal rauw gegeten, maar kan ook gekookt worden. Selderij is een goede bron van vitamine A en C, en ook van kalium. Het bevat weinig calorieën en veel vezels.

- Spinazie – is een bladgroente die rauw vak in salades of smoothies wordt gegeten. Het is een goede bron van vitamine A, C, en K, en van mineralen zoals ijzer.

- Ui – is een plant uit het geslacht Allium, en verwant met knoflook, prei en sjalotten. Uien worden als groente in veel verschillende gerechten gebruikt, en kunnen rauw of gekookt gegeten worden. Ze zijn een goede bron van voedingsvezels, vitamine C, kalium, en antioxidanten.

- Venkel – is een groente die verwant is aan wortels, peterselie, en selderij. Het heeft een lange, dunne stengel en groene bladeren. De bol onderaan de stengel kan rauw of gekookt worden gegeten. Venkel is een goede bron van vezels, vitamine C, en kalium.

- Waterkers – is een plant die verwant is aan mosterdgroenten en kool. Ze wordt meestal rauw in salades gegeten, maar kan ook gekookt worden. Waterkers is een goede bron van ijzer, vitamine C, en vitamine A. Ze bevat ook wat calcium en kalium.

- Zoete aardappelen – zijn een knolvormige wortelgroente die meestal oranje of wit van kleur is. Ze zijn een goede bron van voedingsvezels, vitamine C, vitamine B6, en kalium. Zoete aardappelen kunnen rauw gegeten worden, maar ze worden vaak eerst gekookt om ze zachter te maken. Ook komt de zoete smaak meer naar voren als ze worden gekookt.

Nota: Wel is het belangrijk om groenten te wassen vooraleer je ze rauw eet, want op rauwe producten kunnen bestrijdingsmiddelen, zand, insecten en bacteriën zitten. Ook komen groenten tijdens het vervoer in aanraking met veel handen, dus goed wassen zorgt ervoor dat je mogelijke ziektekiemen van anderen niet binnenkrijgt.

Bronnen: Energieke vrouwenacademie & A healthy life

6 redenen waarom je geen groenten hoeft te eten

1) Groenten zijn samengesteld uit koolhydraten die worden afgebroken tot eenvoudige suiker (zoals glucose) en vezels die in de darmen fermenteren waarbij alcoholen, aldehyden en andere ontstekingsbevorderende bijproducten ontstaan. In dit opzicht is er eigenlijk geen chemisch verschil tussen de suiker die we uit een aardappel, een wortel of een grote restaurantsalade halen, en de suiker die uit een lolly.

2) Hoewel groenten worden aangeprezen als supervoeding, zijn ze minder nutriëntenrijk dan de meeste mensen beseffen, missen belangrijke voedingsstoffen, bevatten antinutriënten die zich binden aan de mineralen in de groenten en in elk voedsel dat ermee wordt geconsumeerd, en ze leveren inferieure versies van talrijke essentiële voedingsstoffen; dit, in vergelijking met dierlijke producten.

3) Groenten bevatten duizenden natuurlijk voorkomende chemische verdedigingsmechanismen die bekend staan als plantentoxinen en antinutriënten.

4) Plantaardig voedsel is een belangrijke factor in tal van spijsverteringsproblemen, waaronder darmpermeabiliteit of lekkende darm.

5) Het consumeren van vezels uit planten is niet nodig, en doet waarschijnlijk meer kwaad dan goed.

6) Groenten zijn vaak besmet met schadelijke bacteriën, waaroner Listeria, E. coli, Enterococcus faecalis en Klebsiella. Ze veroorzaken op grote schaal uitbraken, ziekenhuisopnames en zelfs de dood. In een studie uit 2016, die tot doel had verschillende microbiële besmettingen in verse producten vast te stellen, kwamen van de 105 monsters van geïmporteerd vers fruit en groenten uit verschillende landen potentieel schadelijke bacteriën voor in 60% van het fruit en 91% van de groenten.

Nu je toch toch hier bent geraakt...

Groenten missen tal van vitale voedingsstoffen die alleen in vlees voorkomen. Deze omvatten: D3 - B12 - Vitamine A (Retinol) - Creatine - Carnitine - Carnosine - Heemijzer - Docosahexaeenzuur (DHA), een essentiële Omega-3 - Eicosapentaeenzuur (EPA), een essentiële Omega-3 - Taurine - Vitamine K2 (MK-4).

Vertrekkende vanuit het uitgangspunt dat er geen twijfel over bestaat dat mensen technisch gezien omnivoren zijn - wat betekent dat we energie kunnen halen uit zowel vlees als niet-vlees voedsel - is het nauwkeuriger om mensen te classificeren als facultatieve carnivoren. Dat betekent, dat we ons hebben gespecialiseerd in het eten van vlees, en alleen naar planten grijpen als het nodig is, dat wil zeggen: als we honger lijden.

Indien je er meer wil over weten, verwijs ik jou naar deze website.

Bron: Doctor Kiltz, promoter van het BEBBIIS Dieet, gebaseerd op het Paleo- en Ketodieet.

"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."

- DIMschool vzw, de énige gespecialiseerd in Zelfkennis, zijnde: het kennen van het Zelf -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

En, voel jij je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Klik dan op deze link. Alvast bedankt!

Overschrijven kan ook via: IBAN: BE22 7795 9845 2547 - BIC: GKCCBEBB

- Indien je zo'n (bak)steentje bijdraagt, ook eventueel via een aankoop of een Zoek&Vind abonnement, mogen we jouw naam hieronder publiceren? Laat het ons weten! -