Er bestaan tal van hartritmestoornissen die op allerlei manieren van elkaar verschillen. De meeste ritmestoornissen zijn goed te behandelen. Soms zijn ze onschuldig en hoeven niet te worden behandeld, maar het kan ook voorkomen dat ze levensbedreigend zijn.
Hartritmestoornissen zijn een steeds terugkerende verstoring van het gewone ritme dat een gezond hart dient te hebben. Bij een gezond hart persen en ontspannen de verschillende delen in de goede volgorde en in een regelmatig tempo: ongeveer 60 tot 70 keer per minuut.
Bij een hartritmestoornis gaat het hart te snel, te langzaam en/of onregelmatig kloppen. Er is iets mis met de vorming van de elektrische prikkel, of met de geleiding van die prikkel. Een andere reden kan zijn dat de boezems en kamers van het hart niet goed samenwerken. Als de hartslag steeds boven de 100 slagen per minuut is, wordt van tachycardie gesproken. Een hartslag onder de 50 heet bradycardie.
Als de stoornis ernstig is, wordt er een pacemaker in het hart aangebracht. Een pacemaker is een apparaatje om het hartritme te regelen. Als het hartritme verstoord raakt, geeft de pacemaker een stroomstootje af, en daardoor gaat het hart weer normaal samentrekken.
Bij de ablatie worden via de tip van een katheter met opzet littekens van enkele millimeters in de binnenwand van het hart gemaakt. Het resultaat van ablatie is dat de plek waar de stoornissen ontstaan uitgeschakeld wordt. Uit een onderzoek van het Erasmus MC blijkt dat patiënten met een bepaalde vorm van hartritmestoornissen beter kunnen worden behandeld door bevriezing van de plek, die de ritmestoornis veroorzaakt, dan door het branden daarvan. De bijwerkingen van de bevriezingsbehandeling zijn aanzienlijk minder, en minder ernstig. Bovendien is een groot aantal patiënten (75%) één jaar na de behandeling nog steeds klachtenvrij.
Ook boezemfibrilleren is een veel voorkomende ritmestoornis, vooral op oudere leeftijd. Het kan verschillende oorzaken hebben. Het kan het gevolg zijn van een andere aandoening, zoals hoge bloeddruk, hartinfarct, aangeboren hartziekten, een lekkende en/of vernauwde hartklep, diabetes mellitus (suikerziekte), en een ontsteking (zoals een longontsteking). Daarnaast zijn er nog andere factoren die boezemfibrilleren kunnen uitlokken, waaronder stress en een gevoeligheid voor bepaalde stoffen. Voorbeelden van deze stoffen zijn alcohol (fors gebruik in korte tijd), koffie, cola, drugs (cocaïne, amfetaminen), en sommige medicijnen (onder andere luchtwegverwijders bij astma). Boezemfibrilleren komt vaker voor bij mensen met ernstig overgewicht of ademhalingsstilstanden tijdens de slaap (apneu). Bij het ouder worden treedt boezemfibrilleren vaker op.
Er zijn verschillende behandelingen mogelijk voor boezemfibrilleren. Bij cardioversie kan elektrische cardioversie of medicinale cardioversie toegepast worden. Bij elektrische cardioversie wordt het hart tot stilstand gebracht door een elektrische schok. Na 1 of 2 seconden krijgt het hart zijn normale ritme terug. Als een patiënt korter dan 48 uur last heeft van boezemfibrilleren, is cardioversie met medicijnen mogelijk (anti-aritmica). De gebruikte medicijnen zijn flecainide of propafenon. Door anti-aritmica krijgt het hart zijn normale ritme weer terug. Soms wordt er van ablatie gebruik gemaakt. Als de hartkleppen vergroeid of uitgerekt zijn, kunnen deze gerepareerd worden. In sommige gevallen dient de hartklep vervangen te worden. Voor de vervanging wordt van kunststof of koolstof en metaal gebruik gemaakt.
Naast de hierboven beschreven hartritmestoornis en boezemfibrilleren zijn er nog vele andere vormen van hartritmestoornissen, waaronder: een AV-blok, een AV-nodale re-entry tachycardie (AVNRT), boezemflutter, een kamertachycardie, het Brugada syndroom, CPVT (catecholaminerge polymorfe ventriculaire tachycardie), hartoverslagen, Inappropriate Sinus Tachycardie (IST), kamerfibrilleren, LQTS (Het lange QT-syndroom), het Sick Sinus Syndroom, WPW (het Wolff-Parkinson-White syndroom), en zo meer.
Meer details daarover vind je, bijvoorbeeld, op de website van 'DietCetera'.
Mogelijke symptomen:
Hartkloppingen - hartbonzen - hartoverslagen - een gevoel van angst en misselijkheid- transpireren - moeheid, gevoel van zwakte - pijn in de borststreek - kortademigheid - benauwdheid - een ijl gevoel in het hoofd - duizeligheid - (een neiging tot) flauwvallen.
Mogelijke oorzaken:
Ouderdom - een doorgemaakte hartinfarct - hartfalen - veel of overmatig sporten - een te trage of te snelle schildklierwerking - medicijngebruik - hoge bloeddruk - inspanning - spanning en stress - koorts - anemie - overmatig koffie-, alcohol-, drugs- en/of nicotinegebruik - elektrische schok - suikerziekte, enzovoorts.
In elk geval is het belangrijk om nauwkeurig de kenmerken van de klachten te noteren: hoe dikwijls heeft men er last van, wanneer precies, hoe lang duurt het, brengt het extra ongemakken mee,..?
Zijn cardiologen ook geneesheren?
Cardiologen diagnosticeren hartziekten, die ze daarna - elk op hun manier - zullen trachten te (laten) behandelen.
Zo zal bij hartritmestoornissen de ene cardioloog het plaatsen van een pacemaker of een inwendige defibrillator aanraden, daar waar een andere in eerste instantie een ablatietechniek zal voorstellen. Maar in zeer veel gevallen, zal de pacemaker-fan een patiënt eerst naar een ablatie-uitvoerder verwijzen, om hem/daar daarna misschien dan toch een pacemaker te geven.
Anders gezegd: zo zijn er cardiologen, die beweren dat je na een ablatie geen pacemaker zult nodig hebben, daar waar andere cardiologen jou een ablatie zullen aanraden - om een collega ook iets te gunnen? - om erbij te vermelden dat je daarna toch nog een pacemaker zult nodig hebben. Tussen haakjes: dit heb ik zélf meegemaakt, waarna ik tot de conclusie kwam dat cardiologen niet 'genezen', maar verkopers zijn van vooral pacemakers en ablaties.
In mijn opinie zal een goede geneesheer, die een beetje tijd voor zijn patiënten vrijmaakt, trachten de oorzaak van hartritmestoornissen op te sporen, vooraleer de persoon naar een cardioloog door te verwijzen.
Indien de hartritmestoornissen aangeboren zijn, kan men best naar een cardioloog worden verwezen, maar in al de andere gevallen doet men er goed aan om de oorzaak ervan trachten op te sporen.
Weet, dat je daarvoor niet bij een cardioloog moet zijn, want voor hem is de hartritmestoornis een oorzaak op zichzelf. Gisteren nog sprak ik er met een cardioloog over, die toegaf dat hij niet wist wat de redenen ervan konden zijn. Hij zei zelfs dat niemand dat wist... En, in wezen had hij gelijk, gewoonweg omdat er - zoals je hierboven kon lezen - meerdere oorzaken mogelijk zijn.
Maar, stel dat een veel te hoge bloeddruk de oorzaak van een hartritmestoornis zou kunnen zijn. Zou een ablatie, of pacemaker, die hoge bloeddruk doen verlagen?...
Volgens mij moet je met die vraag bij de meeste cardiologen niet afkomen... :-) Wat denk jij daarvan?