Nu weet ik niet hoe de Belgische Orde der Geneesheren er tegenover staat, maar meditatie is naar het schijnt even effectief als antidepressiva om, bijvoorbeeld, depressie te behandelen.
Depressie is een symptoom en wordt tegenwoordig als een 'echte' ziekte behandeld, meestal met antidepressiva. Maar deze 'genees'-middelen veroorzaken bij sommige mensen bijwerkingen, waaronder verslaving, slaperigheid, diarree, duizeligheid, beven, en zo meer.
Daarom worden er nieuwe therapieën ontwikkeld - of, oude therapieën opgewaardeerd, om in nieuwe verpakkingen te worden gegoten.
Zo zijn Britse onderzoekers zich gaan verdiepen in de cognitieve therapie Mindfulness, een soort van meditatie, dat al duizenden jaren toegepast wordt door aanhangers van allerlei vormen van boeddhisme. Ook in het vroegchristelijke Evangelie van Thomas, bijvoorbeeld, worden meditatietechnieken beschreven teneinde het uiterlijke zelf, één te laten worden met de zogeheten potentiële Christusnatuur in de mens; een iets, dat niet voor gewone stervelingen is weggelegd. Maar de technieken zélf kunnen door iedereen worden aangeleerd. Om tot rust te komen, bijvoorbeeld, of om symptomen, zoals in dit geval: depressie, aan te pakken.
Er bestaan honderdtallen meditatietechnieken, die afhankelijk zijn van het resultaat dat men wenst te bereiken. Bij Mindfulness focust 'de patiënt' zich op zijn gedachten en gevoelens, vanuit het zogenaamde 'hier en nu'. Op die manier leert hij - naar men beweert - zijn mentale processen op dat specifieke ogenblik begrijpen in plaats van tegen zichzelf te vechten.
Weet, dat de gehele Gurdjieff-filosofie daarop is gebaseerd, met als motto: 'Ken Uzelf', waaraan jaren zelfstudie aan voorafgaat, alvorens men eraan kan beginnen denken om het vroeg of laat dan maar eens in de praktijk te gaan toepassen. Maar, ik ben aan het afdwalen...
Op Wikipedia lezen we, dat de Amerikaan Dr. Jon Kabat-Zinn, Emeritus Hoogleraar aan de University of Massachusetts Medical School als eerste het begrip 'mindfulness' uit zijn boeddhistische context gehaald heeft, en een acht weken durende training ontwikkeld, waaraan hij de naam 'mindfulness based stress reduction' (MBSR) toebedeeld. Tevens is hij het die de basis heeft gelegd voor het gebruik van mindfulness door artsen en/of psychotherapeuten in de Verenigde Staten en Europa. MBSR, in het Nederlands ook wel 'aandachttraining', ofwel: 'aandachtgerichte cognitieve therapie' genoemd. Het werd door therapeuten gebruikt ter bestrijding van piekeren, depressie of burnout. Kabat-Zinn heeft bij de ontwikkeling van zijn methode eveneens veel ontleend uit de wereld van Zen.
De doeltreffendheid van meditatie werd vergeleken met die van antidepressiva bij meer dan 400 patiënten met een depressie (ze hadden allemaal minstens drie periodes van depressie achter de rug). Twee jaar later bleek dat de twee methodes, zijnde: antidepressiva & meditatie, evengoed waren om het hervallen in de depressie te voorkomen of te vertragen. Anderzijds weet iedereen, dat in diezelfde twee jaar tijd zeer veel dingen uit zichzelf kunnen veranderen; bijvoorbeeld: dankzij de zelfgenezende eigenschappen van het lichaam, wegens een andere leefomgeving, verandering van werk, et cetera.
In Nederland heeft 18,7% van de volwassen bevolking tot 65 jaar ooit in het leven met een depressieve stoornis te kampen gehad. In België zijn er meer dan 750.000 mensen met een depressie. Het aantal personen dat hervalt, is heel groot. Bovendien reageert niet iedereen goed op antidepressiva en ondervinden sommige patiënten er zware bijwerkingen van. Meditatie kan in die context naar het schijnt dus een interessant alternatief zijn.
De kunst bestaat er in wezen uit om de meditatie-oefeningen meermaals per dag te doen. Ermee beginnen, is één ding; volhouden, iets totaal anders.
Tevens moet men rekening houden dat meditatie slechts bij gevallen van lichte depressie vergelijkbare effecten kan hebben als antidepressiva, en dus niet bij een effectieve zware depressie. Tenslotte is een depressie een symptoom, en is het in eerste instantie noodzakelijk om de oorzaak, of oorzaken, ervan aan het licht te brengen.
In alle gevallen waar men met depressie te maken krijgt, is het advies van een arts in eerste instantie primordiaal, vooraleer men zijn toevlucht tot antidepressiva neemt - of, tot de een of andere meditatietechniek.