Volgens Josie Jeffery is de maancyclus een geweldige kalender en leidraad voor jouw tuinieractiviteiten waarmee je je tuin in harmonie kunt brengen met de schepping. Zo schrijft ze in haar boek, getiteld 'De tuinplanten Mix & Max Gids', daarover het volgende...
Tuinieren volgens maanstanden
Sommige tuiniers geloven dat de maan essentieel is voor het succes van een tuin. Zij zijn geïnspireerd door onze voorouders die 's nachts naar het ritme van de hemellichamen keken en de relatie tussen de stand van de maan en het gedrag van planten en dieren bestudeerden. Rudolf Steiner was voorstander van tuinieren volgens maanstanden en raadde aan de invloed van maan en planeten te gebruiken om activiteiten als zaaien, wieden en oogsten te timen.
Hoewel sceptici tuinieren volgens maanstanden folklore vinden, is er wetenschappelijk bewijs dat het werkt. De aarde bevindt zich in een groot zwaartekrachtveld dat beïnvloed wordt door de maan en de zon. De maan oefent kracht uit op de getijden en heeft daarnaast effect op het niveau van het bodemwater, dat daardoor kan stijgen en beschikbaar kan komen voor planten.
Een maancyclus
De maan draait steeds in 29 dagen om de aarde. Er zijn vier schijngestalten: de eerste is de nieuwe maan, die 4 dagen duurt, de tweede is de wassende maan, die duurt 11 dagen, de derde schijngestalte is de volle maan en duurt 3 dagen, en de vierde is de afnemende maand die weer 11 dagen duurt. Elke cyclus is verdeeld in kwartieren.
- Nieuwe maan: De zwaartekracht van de maan trekt aan water en vormt hét moment om bovengronds bloeiende zaden of planten te zaaien en eenjarige gewassen die zaad geven op hun vruchten, zoals kool, sla, spinazie en granen.
- Eerste kwartier: De aarde ademt uit als de trekkracht van de zwaartekracht van de maan afneemt, maar het schijnsel nog sterk is. De energie neemt toe en is goed voor bladgroei en om iets nieuws te beginnen. Het is een goed moment om te stekken, enten en verplanten en zaden te zaaien van eenjarigen met zaden in de vrucht, zoals bonen, tomaten en pompoenen. Je kunt ook bloeiende planten, struiken en bomen planten. Maai je gazon om de groei te stimuleren.
- Volle maan: De aarde ademt in, energie neemt af en de zwaartekracht trekt meer, waardoor opname uit de grond hoger is. Dit is een goed moment om te irrigeren en je gewassen te bemesten. Het maanlicht neemt af en de energie wordt omlaag getrokken naar de wortels, hét moment om wortelgewassen als wortelen, bieten, pastinaken, aardappelen, uien en knoflook te zaaien en vaste en tweejarige planten. Omdat de energie boven in de wortel gaat, zal de groei niet heel snel zijn: perfect om te snoeien en te wieden.
- Laatste kwartier: Dit is een onvruchtbare periode waarin de planten moeten rusten ter voorbereiding op de volgende nieuwe maan. Tuinklussen voor deze fase zijn spitten en mulchen, gazons maaien om groei te verminderen en gewassen oogsten. Het is een goed moment om onkruid te wieden omdat het geen kracht heeft om weer op te komen.
Astrologisch tuinieren
Sinds onze voorouders voor het eerst zaad in de grond stopten, heeft het luchtruim boven hen hun benadering van tuinieren beïnvloed en hebben ze de vaste cycli van de hemellichamen als kalender gebruikt. Ze merkten dat gewassen beter groeiden als ze op een bepaalde tijd waren gezaaid.
Naarmate de jaren verstreken ontdekten oude beschavingen dat de sterren planeten waren en ze gaven aan elk een teken van de dierenriem. De maandelijkse baan van de maan ging via deze planeten en maan en planeten werden verweven tot tuiniergids. Bepaalde planeten zouden een specifieke functie hebben als de maan ze passeert.
- Banen van de maan: Elke maand klimt de maan twee weken langs de hemel en de volgende twee weken daalt hij steeds meer naar de horizon. Tijdens het klimmen en dalen passeert de maan sterrenbeelden die aan de aarde gebonden elementen beïnvloeden, zoals het toe- en afnemen van energie.
- Sterrenbeelden: Tijdens de maancyclus staat de maan circa twee dagen in elk teken van de dierenriem. Deze tekens worden daarnaast ingedeeld op de elementen aarde, lucht, vuur en water, die bevorderlijk 'werken' voor de plant. Zo sturen watertekens energie naar bladgroei en bladplanten zoals sla en spinazie.
De dagen dat de maan in de tekens van de dierenriem staat hebben een toepasselijke naam:
- Fruitdagen - vuurtekens (Ram, Leeuw, Boogschutter) Plant fruit op deze dagen, zoals aardbeien, bosbessen, pruimen, appels en zaai vruchtdragende groenten als bonen, tomaten en pompoenen evenals gewassen die geteeld worden om hun eetbare zaden, zoals zonnebloemen en granen.
- Bloemdagen - luchttekens (Tweeling, Weegschaal, Waterman) Zaai mooie, geurige, decoratieve bloeiende planten en eetbare bloemen, zoals de waterkers.
- Worteldagen - aardetekens (Stier, Maagd, Steenbok) Zaai eetbare wortelen omdat de planten nu sterke wortels aanmaken die goed verankeren.
- Bladdagen - watertekens (Kreeft, Schorpioen, Vissen) Bladgroenten als sla, spinazie,
spinazie en kool en vruchten met een hoog watergehalte, zoals de komkommer, gedijen als ze worden gezaaid op bladdagen.
Astrologisch tuinieren is iets raadselachtigs maar het is intrigerend genoeg om het in je tuin in te voeren, al is het maar in een proefveldje in een hoekje. Je kunt versteld staan!
Maankalenders zijn online beschikbaar, en er zijn zelfs app's voor jouw smartphone.
- 'De tuinplanten Mix & Max Gids' is een uitgave van Tirion Uitgevers en in België verdeeld door VBK Uitgevers. Indien je er iets meer aan de weet wenst te komen, ga dan naar onze rubriek 'Boekrecenties', of klik op deze link.
