Acupunctuur berust op het energieconcept van de Traditionele Chinese Geneeskunde, gebaseerd op de twee complementaire krachten die de wereld reguleren: yin en yang.
Heel schematisch gezien interpreteert ze de ordening van de kosmos volgens twee cyclische systemen:
- dat van de zes energieën die elk een yin- en een yangpool hebben. Ze zijn uitwendig van oorsprong maar dringen het lichaam binnen en bereiken de ingewanden, die ze op elkaar afstemmen, en
- dat van de vijf bewegingen of vijf elementen (hout, vuur, aarde, metaal, water), een zelfregulerend systeem (elk element controleert het functioneren van de vier andere). De energetische aard van elke beweging verbindt deze met een van de ingewanden (organen yinkant: lever, hart, milt, longen, nieren; darmen yangkant: galblaas, dunne darm, maag, dikke darm, blaas), een seizoen, een kleur, een zintuig, een emotie.
Uit yin en yang ontstaat de qi (de levensenergie, ook wel chi of ki genoemd) dat normaliter in het hele organisme vrij circuleert via de meridianen. Dit zijn virtuele kanalen die een inwendig orgaan plus de erbij horende weefsels verbinden met een reeks punten die zijn gerelateerd aan de functies van dat orgaan. Er zijn twaalf hoofdmeridianen aan elke kant van het lichaam: zes yin- en zes yangmeridianen. Tien staan in verband met organen, de twee andere met specifieke functies: de Drievoudige verwarmer (yang) zorgt voor de opname van de energie, en de Hartconstrictor (yin) voor de bloedsomloop en de functies van het vegetatieve zenuwstelsel.
Er bestaat bovendien een netwerk van secundaire meridianen. Dit zijn vertakkingen van de hoofdmeridianen die de energie door het hele lichaam leiden.
Tot slot is er een derde netwerk, dat van de acht wondermeridianen die de verdeling en verspreiding van de energie in het lichaam regelen. Op twee meridianen daarvan bevinden zich punten: het Gouverneur vat in de rug en op de schedel en het Conceptie vat op buik en borst.
Als de qi vrij kan stromen, gaat alles goed. Maar de minste verstoring van de circulatie in een meridiaan kan het organisme beïnvloeden. Om dit te herstellen kan een acupuncturist gebruikmaken van 670 punten op de meridianen met een specifieke werking. Door op deze punten fijne naalden in te brengen kan hij de energiestroom vrij maken, stimuleren of afremmen.
De behandelaar kan de punten ook stimuleren met andere technieken: met moxibustie, zuignappen, bloedingen, het plumbossom-hamertje of acupressuur en massage.
Regelmatig wordt moxa (ook wel 'moksa') gebruikt. Die wordt aangestoken om de acupuntuurpunten te stimuleren. Er bestaan drie technieken:
- moxa in de vorm van een opgerold blad van zomeralsem
- indirect moxeren
- verhitte naald
Moxibustie levert yangenergie (warmte) en wordt veel toegepast bij een vertraagde energiecirculatie (reuma, buikpijn, diarree, enz.)
Sommige behandelaren stimuleren de naalden met een heel zwakke elektrische stroom. Deze techniek is vooral interessant voor de behandeling van chronische pijn en als plaatselijke verdoving (bijvoorbeeld in de tandheelkunde).
Zuignapjes (gemaakt van glas of bamboe) zijn bedoeld om onzuivere energie uit het lichaam te zuigen. Ze worden aangebracht bij reumatiek, steenpuisten, astma en luchtweginfecties. De behandelaar creëert binnen de zuignap een vacuüm door de lucht te verwarmen met een stukje brandend katoen. Dan zet hij het napje over het te behandelen punt. Er zijn ook zuignapjes met een buisje, waarbij een pompje voor het vacuüm zorgt.
Bloedingen worden opgewekt met een driehoekige naald op de plaats van verwijde bloedvaatjes onder de huid. Deze methode wordt vooral ingezet bij chronische lumbosacrale, nek- of rugpijn.
De plumbossom is een klein hamertje met een zeer buigzame steel. Elk van de vlakken is bezet met een groot aantal fijne puntjes. De behandelaar klopt er snel mee op de huid langs de oppervlakkige meridianen. Deze techniek wordt vooral toegepast bij ligamenteuze- en spierklachten.
Acupressuur houdt in dat druk wordt uitgeoefend op de punten of langs de meridianen. Deze methode wordt speciaal aanbevolen bij mensen die bang zijn voor de naalden.
Nota: Heb je ooit ervaringen met acupunctuur gehad? Laat het ons weten via 'Mijn Commentaar' hier onderaan. Interessante, reclaamloze bijdragen, met een meerwaarde voor onze lezers, komen in onze rubriek Encyclopedia Spiritualia terecht, waarvan hier de link!