Honderd jaar geleden zei G. I. Gurdjieff dat de mens zich met ongewervelde dieren voedt. Dus met dieren die geen ruggengraat bezitten. Ongewervelde dieren worden in twee groepen onderverdeeld, namelijk in insecten en wormen. Weet, dat circa 97% van alle dieren in onze wereld ongewerveld zijn.
Toen Copernicus de wereld vertelde dat de aarde om de zon draait en niet andersom was dat een schok voor velen. De aarde bleek niet het centrum te zijn waar alles om draait. Het wereldbeeld moest aangepast worden en dat had tijd nodig. Toen Darwin de wereld vertelde dat de diversiteit aan organismen op aarde het gevolg was van natuurlijke selectie en evolutie was dat een schok voor velen die geloofden dat de wereld in 6 x 24 uur geschapen was. Het wereldbeeld moest aangepast worden en dat blijkt tijd nodig te hebben.
Het is dan nog maar een kleine stap om te vertellen dat de wereld gedomineerd wordt door insecten en dat mensen niet op aarde kunnen leven zonder die insecten. De 6 miljoen soorten leveren samen, als voeding, circa 200 à 2.000 kg insecten per persoon op... Waarom niet overschakelen?
Het is een feit: zonder insecten zou er hoogstwaarschijnlijk geen leven op Aarde kunnen bestaan. 80% van alle diersoorten loopt op 6 poten rond...- en, spinnen hebben er 8. Bij insecten denken de meeste mensen aan muggen, mieren en andere kruipende en vliegende lastposten. Maar insecten zijn bijzonder handige beesten!
Insecten zijn in elk geval zowel nuttig als lekker. Dat liet Spinozawinnaar Prof. dr. Marcel Dicke zien én proeven op 18 mei jongstleden tijdens een uitzending van 'Spinoza te Paard'. Het publiek mocht zijn tanden zetten in verschillende insectenhapjes en bepalen welke de beste insectensnack van Nederland is. De bugslibar, een chocolademueslireep met meelwormen, was de overtuigende winnaar. Deze winnende delicatesse zal vanaf 2011 hoogstwaarschijnlijke in winkels verkrijgbaar zijn. We komen hier onmiddellijk op terug.
Weet ook, dat je nu al insecten opeet, zelfs indien je daar niet bewust van bent! Ooit gehoord van de cochenille? Het is een soort van schildluis. Als die naam niet op de verpakking staat, kijk dan uit naar E120. Het wordt gewonnen uit insecten en kan dus niet gebruikt worden door veganisten, vegetariërs en diverse religies. Sommigen krijgen er zelfs astma van of zijn er allergisch aan.
De cochenilleluis wordt in grote hoeveelheden van schijfcactussen afgeschept. De vrouwtjesluizen worden geplet en het vocht wordt gemengd met andere stoffen, zoals tin of aluin om het kleurecht te maken. In alles wat karmijnrood uitziet, werd E120 verwerkt. Ook dus in rode M&Ms ...
Karmijn, of eigenlijk karmijnzuur, heeft een naar paars zwemende rode kleur en het is een 'natuurlijk organisch' en dierlijk pigment, gewonnen uit de Cochenilleluis, dat in aquarelverf en olieverf wordt gebruikt, maar ook wordt gebruikt als kleurstof voor voedingsmiddelen, of bijvoorbeeld in cosmetica, zoals lippenstift. De kleurstof wordt ook in alcoholische dranken zoals Campari gebruikt. Het pigment heeft dus E-nummer E120. In cosmetica heeft de stof het nummer CI 75470.
Tussen haakjes: de Spinozapremie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is de hoogste wetenschappelijke onderscheiding in Nederland. Een internationale jury kent de premie jaarlijks toe aan de allerbeste onderzoekers. De prijs is genoemd naar de filosoof Baruch de Spinoza.
Marcel Dicke is hoogleraar Entomologie aan de Wageningen Universiteit. Hij ontving in 2007 zulk een Spinozapremie voor zijn ecologische onderzoek naar de interactie tussen planten en insecten. Hij ontdekte onder andere dat planten in noodsituaties geurstoffen op maat maken om de vijanden van hun vijanden te lokken. Eén van de vragen die hij zich ook stelde is: hebben planten emoties? Vleesetende planten, bijvoorbeeld, zijn daar levende voorbeelden van, en die voeden zich ook met insecten...
Volgens diezelfde Marcel Dicke, tevens auteur van het boek 'Muggenzifters en mierenneukers', is 1kg insectenvlees bovendien veel gezonder van gewoon vlees. Het verschil tussen een sprinkhaan en een garnaal is niet zo groot. Je moet je er enkel aan wennen. Binnen een jaar of tien zullen meer en meer mensen insecten en wormen gaan eten. Als we zeggen dat slakken eten, oesters en garnalen eten een delicatesse is, dan moeten we stoppen met te zeggen dat insecten vies zijn.
Als vervolg op Marcel Dicke over het nut van insecten in de 'Spinoza te Paard lezing' leidde Marian Peters van de 'Verenigde Nederlandse Insectenkwekers' (Venik), de insectensnackverkiezing. Marian Peters houdt zich bezig met entomofagie.
Entomogafie, is de praktijk van het eten van insecten, waaronder spinachtigen en duizendpoten. Er zijn naar schatting 1.462 soorten eetbare insecten geregistreerd volgens de Voedsel-en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties.
We schreven het reeds: de bugslibar, een chocolademueslireep met meelwormen, was de overtuigende winnaar. Marian Peters legde uit wat er allemaal bij komt kijken om van insecten een hoogwaardig voedingsproduct te maken. Zij ontwikkelt samen met studenten Food Design van de HAS uit Den Bosch diverse lekkere en aantrekkelijke voedseltoepassingen met insecten. 'Venik' wil insecten als alternatieve eiwitbron op de markt brengen.
De Wereld Voedsel Organisatie propageert het eten van insecten. Voor zover nodig, want tweederde van de wereldbevolking doet dat al. Sterker nog: de in insecten opgetaste eiwitten kunnen van betekenis worden als voedingssupplement. "Het is een van de toepassingen waar we onderzoek naar gaan doen," zei Marian Peters.
Maar zijn er dan geen risico's verbonden aan grootschalige insectenkwekerijen? Insecten moeten niet ziek worden tijdens de kweek, of ontsnappen..., enzovoorts. Maar hopelijk zijn dat zorgen voor morgen, en niemand zal je verplichten insecten te eten.