Het Zwitserse kanton Glarus heeft eind vorige maand, namelijk op 28 augustus 2008, een vrouw gerehabiliteerd die 226 jaar geleden wegens hekserij ter dood veroordeeld en onthoofd werd. Het parlement van het kanton verklaarde de zogenaamde 'laatste heks van Zwitserland', Anna Goeldi, unaniem tot slachtoffer van 'juridische moord'.
De 42-jarige Goeldi werd in 1782 veroordeeld wegens vergiftiging van een jong meisje. Haar rechtszaak en daaropvolgende terechtstelling waren opmerkelijk. Ze werd veroordeeld voor hekserij in een periode dat zogenaamde 'heksenprocessen' vrijwel nergens meer werden gehouden in Europa.
De zaak kwam onder de aandacht door een boek dat Walter Hauser, een plaatselijke journalist, eraan wijdde. Daaruit blijkt dat Goeldi het slachtoffer was van de rechter Johann Jakob Tschudi, bij wie zij in huis 17 jaar lang als meid werkzaam was. Tschudi had een affaire met Goeldi.
Op een dag werd ze ontslagen en zij dreigde met het publiekelijk maken van hun relatie. Geen al té slimme zet, want zijn reputatie zou er ernstig hebben onder geleden als dat bekend werd. Rechter Tschudi moest een wettelijke manier vinden om haar op te laten ruimen. Daarop beschuldigde hij de vrouw van het vergiftigen van zijn dochter, die opeens scherpe naalden ophoestte en last kreeg van stuiptrekkingen.
Goeldi, die niet kon lezen en schrijven, zou hebben bekend, en die bekentenis werden door onmenselijke martelingen afgedwongen. Men hing haar via de duimen aan koorden op en bevestigden loodzware stenen aan haar voeten. De folteringen gingen dagenlang dag en nacht door, totdat ze brak en toegaf. Ze moest beweren dat de duivel aan haar in de vorm van een zwarte hond verscheen. De naalden werden haar door Satan himself aangereikt...
Maar na de foltering trok ze haar woorden terug in. Ze werd opnieuw gefolterd, en opnieuw gaf ze toe. Ditmaal kwam ze niet op haar woorden terug. Twee weken na die verklaring werd ze naar een openbaar plein geleid waar men haar met een zwaard onthoofdde.
De arme vrouw werd ter dood gebracht, terwijl op de misdaad die ze zou hebben gepleegd niet eens de doodstraf stond. Wel werd ze voor 'vergiftiging' veroordeeld, niet voor 'hekserij'. Een typisch geval van 'juridische moord', besliste de kantonregering, die zei het hele voorval des te onbegrijpelijker te vinden omdat het gebeurde ten tijde van de 'Verlichting'.
"Ze martelden en vermoordden een onschuldige, terwijl ze wisten dat haar zogenaamde misdaad onmogelijk was en er geen wettige basis voor het oordeel was," schreef Walter Hauser in zijn boek.
Mensen met een beetje intelligentie geloofden sedert 1782 niet meer in het bestaan van hekserij. Sommige vrouwen gaven zich nog wel uit als 'heks', net zoals op de dag van vandaag, maar men wist toen al dat de krachten die aan heksen werden toegeschreven slechts producten waren van de menselijke verbeelding.
In Glarus werd er begin deze maand een museum geopend dat aan haar is gewijd. Maar natuurlijk zal dit haar niet weer tot leven brengen ...