De bedwants, in het Latijn de 'Cimex lectularius', ook wel eens bedbug genoemd, is een zeer klein insect dat 5 tot 9 millimeter groot wordt en zich in bedden en in beddengoed schuilhoudt. De kleine bloedzuigers zijn roodbruin tot bruin gekleurd en leken zogoed als uitgeroeid. Maar de laatste jaren zijn ze steeds talrijker geworden. Ze duiken overal massaal weer op.
Het zespotige parasitaire insect verstopt zich in de naden, spleten en kieren van bedden en matrassen, of in de zomen van linnengoed. 's Nachts komen ze uit hun schuilplaats en gaan op zoek naar een menselijk slachtoffer. Ondanks het feit dat ze zo klein zijn, kan je ze toch met het blote oog ontwaren. Het enige wat je moet doen is om midden in de nacht uit je bed te stappen en je lakens en matras grondig onderzoeken. Hierbij is het gebruik van een zaklamp natuurlijk zeer handig.
Bedwantsen hebben speciale monddelen waarmee ze bloed opzuigen en tegelijkertijd speeksel in ons lichaam injecteren. Ze prikken daarbij met hun steeksnuit door de huid. Deze steeksnuit bestaat uit een buisje dat bloed zuigt en een tweede dat verdovende en antistollende stoffen injecteert. Hierdoor voelt men de beet niet en stolt het bloed minder snel wat de stroom op gang houdt tot de bedwants genoeg heeft. Achteraf, meestal bij het wakker worden, hebben de menselijke slachtoffers last van vreselijke huidirritaties, jeuk en zwellingen.
Naast een steeksnuit bezit de bedwants ook twee kleine antennes. Hieronder zie je een zwart-wit afbeelding van een antennesegment door een elektronenmicroscoop genomen. Is het niet ingenieus hoe zo'n piepklein wezentje door Moeder Natuur met zulke doeltreffende instrumenten werd uitgerust? Spijtig dat die beestjes zo'n lastposten zijn.
Bedwantsen zitten niet alleen in bedden. Ze kunnen zich ook achter het behang verschuilen, of in een meubelstuk dat dicht bij het bed staat, waar ze geduldig wachten op een gastheer. Denk nu niet dat je ze uitroeit door bijvoorbeeld de kamer een paar weken niet te gebruiken. Dan maak je het zelfs erger, want dan gaan ze op stap om de rest van het huis onderzoeken. In een hygiënische omgeving komen ze weliswaar minder voor.
Nochtans laat het beestje zich niet tegenhouden door een goed schoongemaakt huis, want het woont ook in de duurste appartementen en in de chicste hotels. Daarom is het raadzaam om ze met insecticide te bestrijden, en zelfs dan bestaat er geen garantie op definitieve uitroeiing. Een andere raad is, om een tweedehands matras en tweedehands meubilair op voorhand te ontsmetten vooraleer in gebruik te nemen. Matrassen niet met insecticide bespuiten natuurlijk! Een tip: bedwantsen kunnen niet tegen de vrieskou. Daarom is het goed om je matras en beddengoed in de winter even buiten te leggen. Hoofdkussens worden ontsmet door ze bijvoorbeeld een tijdje in het diepvriesvakje van je ijskast te leggen. Steek ze wel eerst in een plastieken zak.
Veiligheidshalve wordt er ook aangeraden om je bed niet tegen een muur te plaatsen, vooral niet tegen een muur met ietwat loshangend behang. De poten van het bed kun je ook met een laagje vaseline insmeren om te vermijden dat ze 's nachts in je bed klimmen. Een dubbelzijdige tape op de vloer rond je bed vastmaken, kan ook effectief werken. 's Morgens bij het wakker worden, kan je dan de vangst van de nacht bekijken... Vooral voor hotels betekenen bedwantsen een ware plaag, omdat ze zich verspreiden via de bagage van reizigers.
Voorbeeld: New York is momenteel van bedwantsen overspoeld. Na een nachtje verblijf in één van die hotels is het zeer goed mogelijk dat je in je valies enkele Amerikaanse bedwantsen mee naar ons land overbrengt... Daarom raden we je aan om jouw valiezen nooit al té dicht bij een bed te plaatsen, en vooral niet op de grond.
Hetzelfde geldt voor een draagbare radio, bijvoorbeeld. Zet hem ver weg van het bed en van het nachtkastje weg. Het is ideale schuilplaats voor bedwantsen. Een andere raad is: breng je eigen hoofdkussen mee, maar zorg wel dat die in een degelijk gesloten zak zit vooraleer je hem in je valies stopt. Of, koop ter plaatse een nieuw hoofdkussen. Zoveel kost het niet en je kunt die dan ook gewoonweg ergens achterlaten en iemand anders mee plezieren.
Als je naar Latijns Amerika reist, moet je vooral oppassen voor de soort 'Triatoma infestans', (zie afbeelding hieronder) waarvan je de zogenaamde dodelijke 'Chagas ziekte' kunt opdoen doordat het de bacterie 'Trypanosoma Cruzi' kan overdragen.
Deze ééncellige parasiet veroorzaakt op lange duur hartproblemen en tast de gladde spieren van de darmen aan. De infectie kan wel 20 tot 30 jaar aanwezig blijven vooraleer de besmette persoon eraan sterft, meestal als gevolg van een hartaanval. Na een infectie met de parasiet gaat het immuunsysteem keihard aan de slag. Het aantal B-cellen neemt als een gek toe. Juist die enorme B-celactivatie wordt door de parasiet op zijn beurt aangegrepen als een middel om een eigen verdediging op te bouwen tegen de vernietigende werking van het immuunsysteem van de besmette persoon. Uiteindelijk blijft de besmette persoon met een sterk verzwakt immuunsysteem over.
Hieronder zie je een afbeelding van de verschillende cycli, aangevuld met twee kleine foto's van hoe de parasiet eruitziet van zodra het in je bloedsomloop is terechtgekomen.
Chagas ziekte komt in België en in Nederland alleen voor als 'reizigersziekte'. Reizigers kunnen de ziekte oplopen tijdens trips naar Centraal of Zuid-Amerika. Op dat continent zijn maar liefst 16 miljoen mensen besmet met de Chagas ziekte. Hiervan overlijden naar schatting 21.000 mensen, jaarlijks. Tot op heden is er nog geen goede behandeling. Toen de ziekte in 1909 voor het eerst werd ontdekt was het echt een plattelandsziekte. Maar de ziekte is nu ook in dorpen en steden te vinden. De ziekte treft voornamelijk de arme mensen die onder erbarmelijke omstandigheden leven. De 'Trypanosoma Cruzi' gedijen goed in houten hutjes met daken van klei of bladeren.
Terug naar onze 'Europese bedwantsen'... De volwassen bedwants kan maanden in leven blijven zonder voedsel, tot zelfs een jaar. Door het afgeplatte lichaam kunnen de smalste spleten worden betreden, zoals de vele plooien in het beddengoed. Karakteristiek zijn vooral de gebieden waar men kleine, rode vlekjes bespeurt: het zijn uitwerpselen. En, als er veel bedwantsen in jouw slaapkamer vertoeven, kan je ze herkennen door de muffe geur die ze verspreiden.
Uitgeademde CO2 en lichaamswarmte trekken de dieren aan. De bedwants kan in principe overal prikken, maar armen en vooral de benen lijken hun meest favoriete plaatsen. De steekwondjes hebben veel weg van muggenbulten: kleine, rode bultjes. Soms zijn rijen bultjes aanwezig, deze zijn veroorzaakt door een bedwants die gestoord werd tijdens het voeden en meerdere malen kort na elkaar geprikt heeft. De wondjes genezen over het algemeen snel, soms komen huidinfecties voor of worden de bultjes opengekrabd waardoor littekens ontstaan. De rode vlekjes zijn pas na enkele weken volledig verdwenen.
Als je zo een lief klein bedwantsje in levende lijve in actie wil zien hoef je slechts op deze link te klikken.
Bij de bevruchting van de bedwants vindt een traumatische inseminatie plaats. Dit betekent dat het mannetje het lichaam van het vrouwtje doorboort om de zaadcellen op de bestemde plaats te kunnen brengen. Er wordt dus geen gebruik gemaakt van een vrouwelijk paringsorgaan. Tijdens hun gehele leven leggen de wijfjes een 200-tal eitjes, à rato van een twaalftal eitjes per dag. Ze worden op ruwe oppervlakten gelegd en met een soort van een doorzichtige laag cement aan die ondergrond vastgemaakt. Ze zijn zo klein, dat ze op miniscule kleine stofdeeltjes gelijken. Je hebt dus een vergrootglas nodig voordat je ze kunt zien. Doordat de eitjes de inhoud beschermt, kan men de cocon die er in zit niet met insecticide verdelgen. Na 6 tot 17 dagen komt er uit elk eitje een bijna kleurloze nimf tevoorschijn, die uiterlijk al op de ouders lijkt. Deze nimf (onderaan afgebeeld) ondergaat een vijftal vervellingen en is na een tiental weken tot een volwassen bedwants uitgegroeid. Nimfen kunnen dagen in leven blijven zonder voedsel.
Er bestaan verschillende soorten bedwantsen. Een voorbeeld hiervan is de tropische 'Cimex hemipterus', waarvan je hieronder een afbeelding ziet. Let op de twee antennes en de steeksnuit. Het wijfje is iets groter dan het mannetje. Niet dat dit voor ons veel belang uitmaakt...
Dan heb je nog de 'Cimex pilosellus Horv.', of Vleermuizenwants, en de 'Haemotosiphon inodorus Duges', of Pluimveewants, maar van deze twee heeft de mens in onze gewesten niet veel last, of je moet naast een buurman wonen die zopas uit de tropen is teruggekeerd - of, een duivenmelker in de buurt.
Besluit: als je vanavond in je bedje kruipt, zorg er dan voor dat je alleen slaapt. Als je een menselijke partner hebt, mag die natuurlijk blijven, zolang jij het zelf goedvindt. En neem deze ganse tekst met een korreltje zout op... Zolang je geen bedwantsen in huis hebt, hoef je je niet te storen aan de jeuk die je bij het lezen van deze tekst hebt opgedaan. Het is slechts verbeelding... Of niet soms?
Nota: Afbeeldingen en talrijke artikelen uit 2008 werden achteraf verwijderd, omdat ze verouderd waren en teveel schijfruimte in beslag namen...