Dr. J.R. Beeke
|
Type:
|
Hardcover
|
|
Uitgever:
|
Kok
|
|
Gewicht:
|
1060 gram
|
|
Aantal Pagina's:
|
462
|
|
ISBN:
|
90-8865-134-5
|
|
ISBN-13:
|
978-90-8865-134-2
|
|
Categorie:
|
Protestantisme
|
|
Richtprijs:
|
€ 49,5
|
Korte Inhoud
Het theologisch geheel dat de naam 'calvinisme' gekregen heeft, wordt vaak gekarikaturiseerd of weggezet als iets uit een duister verleden. Joel Beeke laat zien dat calvinisme of gereformeerde theologie bijbels, op God gericht, hartelijk en praktisch is. Het calvinisme raakt de gehele mens: zijn hoofd, zijn hart en zijn handen. Het heeft intellectuele, geestelijke en praktische dimensies.
Samen met enkele co-auteurs gaat Beeke de wortels van het calvinisme na, het leerstellig karakter, de doorwerking ervan in het hart, de kerk, de ethiek en heel het leven. Zo is dit werk niet alleen theoretisch, maar zet het ook aan tot een praktisch en doorleefd calvinisme.
Uittreksel
Blz. 8: Woord vooraf
Misverstand
Terwijl het begrip calvinisme met name in Noord-Amerika en Azië een positieve connotatie heeft, kreeg het bijvoeglijk naamwoord 'calvinistisch' in het Nederlandse taalgebied een negatieve klank en werd het gebruikt om dogmatisme, starheid, bekrompenheid en bedomptheid aan te duiden. Deze invulling van het begrip gaat terug op de ongefundeerde gedachte dat Nederland eeuwenlang een calvinistisch land zou zijn geweest en dat genoemde, als typisch Nederlands aangemerkte, negatieve eigenschappen op dat calvinisme teruggaan. Inmiddels heeft onder andere het Calvijnjaar 2009 ervoor gezorgd dat deze misverstanden over het calvinisme enigszins verdwenen zijn. Het boek dat u nu in handen heeft, kan dit proces van opheldering versnellen. De auteurs hebben gezorgd voor een rijk boek, in die zin dat het veel informatie biedt die toegankelijk beschreven wordt en bruikbaar is voor bespreking in groepen.
Toch is de naam 'calvinisme' een beetje problematisch. Calvinisme staat namelijk inhoudelijk gelijk aan gereformeerd en is daarmee breder dan alleen de theologie van Calvijn. Naast de Heilige Schrift als de belangrijkste norm, fungeren namelijk behalve de theologie van Calvijn,ook het werk van reformatoren als Philipp Melanchthon, Martin Bucer, Heinrich Bullinger en Theodorus Beza als bronnen voor wat als het calvinisme wordt aangemerkt. Reeds lang en veelvuldig is duidelijk gemaakt dat Calvijn en calvinisme niet gelijk te stellen zijn. De these dat Calvijns leer met name van de verkiezing in de na-Calvijnse traditie vervormd zijn met als triest hoogtepunt de leerregels van Dordt, is eveneens sinds jaren met kracht naar het rijk der fabelen verwezen. Toch blijft er die verscheidenheid en dat onderscheid binnen het calvinisme en is het begrip eigenlijk te breed en inhoudelijk te gevarieerd om precies te kunnen zijn. Aangezien dit begrip echter wijd verbreid is en algemeen gebruikt wordt, kan het gehandhaafd blijven onder genoemde restricties.
Inhoud
Over de inhoud van het calvinisme biedt dit boek alle nodige informatie. Ik wil daarom slechts enkele dingen noemen. De autoriteit van de Bijbel als bron en norm voor heel het leven, de soevereiniteit van God en de verantwoordelijkheid van de mens zijn beslissende elementen in de calvinistische leer. De gereformeerde Schriftleer is nadrukkelijk onder woorden gebracht in de verschillende gereformeerde confessies. Daar worden het gezag, de volkomenheid, de genoegzaamheid en de betrouwbaarheid van de Schriften beleden. Ook wordt de Schrift gezien als helder en geldt de regel dat door tekst met tekst te vergelijken eventuele minder heldere passages verklaard kunnen worden.
Kenmerkend voor het calvinisme is vooral de functie van de wet en de openheid voor het aardse leven. In Calvijns denken heeft de wet een blijvende betekenis en geldt als regel voor het christelijke leven. Deze visie werkt zich in het calvinisme naar verschillende kanten uit, bijvoorbeeld in de aandacht voor een nauwgezette levenswandel, de inzet voor barmhartigheid onder andere door het kerkelijke diaconaat, de bezinning op recht en gerechtigheid, en in de bezinning op de vraag naar het recht van verzet van onderdanen tegen overheden, een problematiek die voor de Nederlanden tot vrijheid leidde.
Succes
De verbreiding van het calvinisme in de zestiende eeuw is in tijd en omvang indrukwekkend te noemen. Zo waren er in 1554 ongeveer een half miljoen gereformeerden, maar in 1600 waren dat er al tien miljoen. Het calvinisme was van begin af aan sterk internationaal georiënteerd en is dat steeds gebleven. Ook was het in haar ontstaan al een pluriforme beweging en is dat in de loop van de tijd steeds meer geworden. Zo is er onderscheid tussen het calvinisme zoals het in het puritanisme en piëtisme vorm heeft gekregen en het door A. Kuyper en vooral in Noord-Amerika verbreide neocalvinisme. Het neocalvinisme is optimistischer in mensvisie en cultuurgerichtheid dan Calvijn zelf. Wat dat aangaat is er in het puritanisme meer van Calvijns theologie en spiritualiteit terug te vinden dan in het neocalvinisme. Aan het begin van de 21e eeuw is er wetenschappelijk, theologisch en kerkelijk sprake van een hernieuwde belangstelling voor het calvinisme, omdat velen duidelijk is dat de gereformeerde leer Bijbels, actueel en relevant is, maar ook omdat Calvijn zelf een fascinerende partner is in het gesprek tussen geroformeerden en evangelischen. Ook dit boek kan daar een wezenlijke bijdrage aan leveren en daarom wenst ik het niet alleen in veler handen, maar vooral onder veler ogen.
Herman J. Selderhuis - Hasselt, november 2009
Recensie
door
Tsenne Kikke
Dit boek bestaat uit zes delen en elk deel bevat opstellen over het calvinisme. De hoofdauteur is puritein. Hij heeft het boek onderverdeeld in opstellen over calvinisme in het hoofd, in het hart, in de kerk, in de praktijk. Een slothoofdstuk behandelt het doel van het calvinisme, namelijk de lof van God, het leven 'Coram Deo'.
Het zijn geleerde opstellen die ervan uitgaan dat het calvinisme 'ernstig en ijverig en het duidelijkst in praktijk gebracht is door het puritanisme.' Dat betekent ook dat Beeke zich geïnspireerd weet door werken van G.H. Kersten, W.C. Lamain, Wilhelmus a Brakel en Herman Bavinck.
Centraal staat de soevereiniteit van God en de mens wordt gezien als totaal verdorven; het accent wordt gelegd op God's onvoorwaardelijke uitverkiezing in Christus.
Diepgaande bijdragen met na elk onderdeel gespreksvragen en een veelheid aan uitgebreide, overwegend Engelstalige verwijzingen. Er komt heel veel aan de orde - 'Het calvinisme is net zo complex als het leven zelf' - en daarom is het spijtig dat registers achteraan ontbreken.
|