Robert Knoth & Antionette de Jong
Korte Inhoud
Ondertitel: Nucleaire verwoesting in Kazachstan, Oekraïne, Wit-Rusland, de Oeral en Siberië.
Op 26 april 1986 gebeurde in Tsjernobyl de ernstigste ramp met een kernreactor in de geschiedenis, als gevolg waarvan driekwart van het Europese vasteland werd vervuild. Hoewel de regering in Moskou beweerde dat er 'slechts' 31 doden te betreuren waren en de autoriteiten een sfeer van geheimhouding creëerden, waren de gevolgen onafzienbaar. Bijna 500 dorpen zijn verdwenen en ongeveer 2,1 miljoen mensen leven op ernstig vervuild land. Duizenden kinderen werden sindsdien geboren met ernstige afwijkingen, talloze anderen lijden aan aanhoudende gezondheidsproblemen.
De verveelde reiziger op zoek naar het echte extreme toerisme, kan terecht bij reisbureaus in Kiev in de Oekraïne om een dagtripje naar Tsjernobyl te boeken. Een van de hoogtepunten volgens de aanbieding is een bezoek aan Pripjat: "Voel de vredige rust van deze spookstad waar 47.500 inwoners hun huis moesten verlaten de dag na het kernongeluk."
Kernenergie wordt inmiddels als schone en groene energie gepromoot, en Rusland heeft zichzelf een centrale rol toebedeeld in de nucleaire industrie. Maar miljoenen inwoners van de voormalige Sovjet-Unie leven in gebieden die zwaar besmet werden door atoomproeven, ongelukken of opzettelijke lozingen van radioactief materiaal. Tsjernobyl is weliswaar synoniem geworden voor de meest bekende kernramp uit de geschiedenis, het was beslist niet de enige en bij lange na niet de ergste.
Fotograaf Robert Knoth (1963) en journaliste Antoinette de Jong (1964) reisden tussen 1999 en 2005 door Kazachstan, Oekraïne, Wit-Rusland, de Oeral en Siberië. Ze legden de verhalen vast van mensen die - vaak zonder dat ook maar te beseffen - leven in de nucleaire rampgebieden van de voormalige Sovjet-Unie.
Certificaat nr. 000358/ is een schrijnende aanklacht geworden, en verplicht kijk- en leesvoer voor diegenen die kernenergie zien als de oplossing voor ons energieprobleem.
Het werk van Robert Knoth is verschillende malen bekroond met prijzen bij World Press Photo en de Zilveren Camera alsmede met prijzen in de Verenigde Staten en Tsjechië. Het werk van Antoinette de Jong en Robert Knoth uit landen als Afghanistan, Pakistan, Sierra Leone en Somalië is gepubliceerd of uitgezonden door onder meer: Marie Claire, nrc Handelsblad, National Geographic, The New York Times, Sunday Telegraph, Radio 1, Twee Vandaag en BBC World Service.
Uittreksel
Blz. 6: Mensen voelen medelijden bij het zien van pijn en lijden van anderen en kunnen zich erin inleven; treurig genoeg veroorzaken we ook ellende en lijden of weigeren we de gevolgen van door mensen aangerichte rampen onder ogen te zien. Dit boek gaat over wat mensen elkaar hebben aangedaan en over de pijn van ettelijke generaties in Majak (Rusland), Semipalatinsk (Kazachstan), Tsjernobyl (Oekraïne) en Tomsk (Rusland) als gevolg van kernrampen.
Greenpeace heeft de verschijning van dit boek mogelijk gemaakt omdat het een beeld geeft van de menselijke tragedies in het atoomtijdperk. Het is een eerbewijs aan de moed van de vele duizenden die door kernrampen zijn getroffen, zowel de overlevenden, die geëerd worden voor hun dagelijkse moed bij het verdragen van de harde werkelijkheid van het leven van alledag, als degenen die de hoogste prijs hebben betaald.
In Wit-Rusland staat de kleine Anja Pesenko bekend als certificaat nr. 000358/. Alleen al om het aantal slachtoffers te kunnen 'hanteren' kreeg Anja een nummer omdat dit gemakkelijker te gebruiken is dan een naam. Certificaat nr. 000358/ groeide uit tot het symbool van een gestolen leven, maar wat houdt dit symbool in? Wat zowel angstaanjagend als onaanvaardbaar is, is dat West-Europese bedrijven blijven doorgaan met de export van kernafval naar gebieden die in het verleden door nucleaire rampen zijn getroffen.
Er worden nu plannen gemaakt om grote hoeveelheden hoogradioactief afval uit te voeren naar Majak, Semipalatinsk en zelfs naar Tsjernobyl. Deze plannen worden gesteund door het Internationaal Atoomenergie-Agentschap. Dit is de manier waarop de kernindustrie het lijden van deze mensen erkent; ze duidt hun huizen en levenswijze aan als 'opgeofferd gebied'. In plaats van deze gemeenschappen met hun aanzienlijke medische en sociale problemen te steunen, blijven westerse ondernemingen zakelijke overeenkomsten met hen sluiten om er steeds meer giftig afval heen te brengen, het daar op te slaan en vervolgens te vergeten.
Recensie
door
Tsenne Kikke
Volwassenen én kinderen doen in dit boek hun verhaal, soms met wrange humor, dikwijls met machteloze woede en de contrastrijke zwart-wit foto'€™s spreken voor zichzelf...
|