Boekrecensie van De grote paddenstoelengids voor onderweg door Ewald Gerhardt

Dit is de paddenstoelengids bij uitstek! Maar liefst 1.000 soorten staan beschreven en in kleur afgebeeld. Bovendien worden nog eens 200 soorten met hun voornaamste kenmerken vermeld. Alle paddenstoelen zijn in groepen gerangschikt, elk met hun eigen symbool bovenaan de pagina,waardoor het zoeken zeer eenvoudig is. Er wordt ook melding gemaakt van de verspreiding, standplaats en zeldzaamheid. Bovendien wordt er ook aangegeven of het een giftige of eetbare paddenstoel is en wordt er gewaarschuwd voor mogelijke verwarring met giftige soorten.

Deze uitgave kwam tot stand in samenwerking met Natuurmonumenten. http://www.natuurmonumenten.nl/

Uittreksel

Blz. 5: Inleiding

Deze veldgids behandelt 1019 soorten paddenstoelen die voor de natuurliefhebber en de verzamelaar van belang zijn: algemene,
eetbare, giftige, opmerkelijke en zeldzame. Naast alle belangrijke Midden-Europese plaatjeszwammen zijn ongeveer 100 houtzwammen en gaatjeszwammen opgenomen, een aantal dat zelfs in specialistische boeken niet altijd bereikt wordt. Wie eetbare paddenstoelen wil zoeken zal blij zijn met de hoge aantallen van 46 boleten, 21 amanieten, 96 russula's en melkzwammen, 30 ridderzwammen, 68 gordijnzwammen, 20 champignons, enzovoorts. Voor de soorten die voor consumptie worden verzameld is dus veel plaats ingeruimd.

Deze gids is zo opgezet dat de lezer beschrijvingen en foto's van zo veel mogelijk paddenstoelen volgens een logische indeling krijgt aangeboden, zonder dat aan kwaliteit wordt ingeboet. Omdat vrijwel steeds drie soorten per pagina zijn beschreven, moesten de teksten tot hun essentie worden teruggebracht. Bij geslachten met twee of meer soorten is steeds een korte geslachtsbeschrijving gegeven, zodat geslachtskenmerken niet steeds herhaald behoefden te worden. Om ruimte te sparen zijn ontbrekende kenmerken in principe in de tekst weggelaten, zoals de afwezigheid van een speciale geur, smaak of chemische reactie van het vlees. Aan de
andere kant was het nodig om ten behoeve van meer ervaren gebruikers microscopische details toe te voegen die voor de determinatie van belang zijn. Vooral de afmetingen van de sporen zijn belangrijk, en dat gegeven ontbreekt dan ook nergens.

Achter de geaccepteerde soortnaam vindt u steeds de naam van de wetenschapper die de soort voor het eerst heeft beschreven of in het betrokken geslacht heeft geplaatst, in een afgekorte vorm volgens internationale regels. Vrijwel alle Nederlandse namen zijn ontleend aan het 'Overzicht van de paddenstoelen in Nederland' 1995).

Verder is aangegeven met welke andere soorten verwarring zou kunnen optreden. Bij giftige soorten is steeds een waarschuwing opgenomen (volgens de laatste stand van kennis). Bij eetbare soorten worden vaak tips gegeven voor het culinaire gebruik daarvan (zie ook p. 13). In de kopregels naast de naam van de zwam vindt u een symbool voor de bruikbaarheid als consumptiepad
denstoel (zie de legenda op p. 15).

Recensie

door Tsenne Kikke

Paddenstoelen hebben zo’n beetje weg van hekserij en zijn daarom misschien minder aantrekkelijk voor Jan en alleman. De grote paddenstoelengids bespreekt meer dan 1.000 paddenstoelen. Eerst leer je hoe je naar paddenstoelen moet kijken en waar je ze kan vinden. Twee stappen die je helpen in het determineren van paddenstoelen. Heel veel aandacht wordt er besteed aan het al dan niet eetbaar zijn van de paddenstoelen, maar ook aan soorten die vooral met rust moeten gelaten worden omdat ze beschermd zijn. Dit laatste betekent dus dat die bepaalde paddenstoel uit het milieu aan ‘t verdwijnen is. In Nederland bestaat hiervoor een rode lijst (RL) die vrij uitgebreid is. In Vlaanderen bestaat een dergelijke lijst in veel mindere mate, in Wallonië hebben ze er nog nooit van gehoord. In België bestaan er wel lokale politiereglementen én de vermelding in het recht dat men de natuur geen schade mag aanbrengen.

Zeven kleurenbanden verdelen in deze gids de paddenstoelen in groepen. Per kleurenband zijn er twee pictogrammen die een nadere indeling geven betreffende sporen en symboliek van de paddenstoelen. En per geslacht is er een grijze balk die cryptisch de algemene kenmerken van dat geslacht beschrijft. De Nederlandstalige naam is ontleend aan het ‘Overzicht van de paddenstoelen in Nederland’. Daaronder staat de Latijnse benaming van het geslacht en de soort. Uiterst rechts van deze beschrijving staan de afspraken volgens de iconen: van eetbaar tot dodelijk giftig én de quotatie op de rode lijst gaande van 0 tot 3 (dit staat voor uitgestorven tot kwetsbaar) en R, wat gevoelig betekent.

Bij alle vermelde paddenstoelen hoort een duidelijke foto en een mooie omschrijving van de eigenschappen. Spijtig is dat de pictogrammen in de hoofding, de pictogrammen in de omschrijving niet volgen. Zo staat er bijvoorbeeld bij de Satijnzwam op pagina 230 ‘dodelijk giftig’ als pictogram in de hoofding maar ‘giftig of verdacht’ in de omschrijving met gek genoeg de vermelding: met dodelijk afloop! Soortgelijke tegenstrijdigheden komen dikwijls voor. Soms zijn er ook vermeldingen die misschien te wijten zijn aan drukfouten zoals bijvoorbeeld een R (gevoelig) zonder meer, alhoewel dit moet zijn ‘RL R’ (rode lijst en gevoelig).

Als je de inleiding goed gelezen hebt is de inhoudstabel een pareltje, omdat je zonder al te veel problemen geleid wordt naar verschillende soorten paddenstoelen. Het boek heb ik tijdens een aantal wandelingen gebruikt en steeds vond ik wat ik zocht. Als ultieme test heb ik bij de groentenboer paddenstoelen gekocht om deze thuis te determineren volgens de principes van het boek en … inderdaad ik kwam op dezelfde paddenstoelen uit! Qua lengte en breedte is deze veldgids handig doch de dikte staat op een maximum van 4 cm! Vaktermen en verschillende microscopische kenmerken staan achteraan in deze uitgave. Dit is voor de echte mycologen onder ons.

De grote paddenstoelengids voor onderweg

Ewald Gerhardt

Korte Inhoud

Uittreksel

Recensie

Koop dit boek bij