Boekrecensie van Hoe overleef ik de moderne wereld door Alain de Botton

“De opkomst van de moderniteit is een tragische geschiedenis. We hebben een torenhoge prijs betaald voor onze nieuwverworven vrijheden. De moderniteit heeft ons innerlijke en externe landschap naar de vernieling geholpen […}, heeft vervreemding veroorzaakt, afgunst gekweekt, schaamte vergroot, ons van elkaar gescheiden, ons in verwarring gebracht, ons gedwongen geforceerd te grijnzen en ons rusteloos en woedend gemaakt.

De moderne wereld heeft ons een reeks buitengewone voordelen en geneugten gebracht, waaronder technologie, medicijnen en entertainment. Maar het kan ook voelen alsof de moderne tijd ons steeds dieper in hebzucht, wanhoop en opwinding dompelt. Zelden heeft de wereld zich meer bevoorrecht gevoeld. Maar tegelijk voelt de mens zich ook bezorgd, woedend en angstig. Hoe overleef ik de moderne wereld is de ultieme gids voor het navigeren door onze ongewone tijden. Het boek behandelt onze relatie met de nieuwsmedia, onze ideeën over liefde en seks, onze veronderstellingen over geld en onze carrières, onze houding ten opzichte van dieren en de natuur, onze bewondering voor wetenschap en technologie, ons geloof in individualisme en secularisme – en onze verhouding tot rust en eenzaamheid. Als de moderne tijd (gedeeltelijk) als een ziekte gezien kan worden, is een juiste diagnose misschien wel de remedie. Het boek helptons om een kalmere, authentiekere, soms luchtigere relatie aan te gaan met de dwaasheden en obsessies van onze tijd.

Gelukkig hoeven we niet in ons eentje te lijden. Hoewel eenieder van ons de indruk heeft dat het om een persoonlijke aandoening gaat, wordt onze toestand niet door onze geest veroorzaakt maar door het tijdperk waarin we leven. Als we de diagnose van de kwaal leren stellen, kunnen we uiteindelijk inzien dat we niet allemaal op onze eigen manier gestoord zijn, maar in een periode leven van uitzonderlijk intense, door de samenleving voortgebrachte onrust. Dan kunnen we inzien dat de moderniteit een soort ziekte is, die we slechts kunnen genezen door haar te begrijpen.”

Uittreksel

Voor de meesten van ons gaat school over feiten en cijfers. We leren er alles over het berekenen van waarschijnlijkheden en sonnetten van Shakespeare, maar we komen niet veel te weten over het omgaan met liefdesverdriet en het onderhouden van interpersoonlijke relaties.

Tien jaar geleden richtte schrijver en filosoof Alain de Botton een organisatie op met de naam 'The School of Life', met een enkel doel voor ogen: mensen uitrusten met emotionele intelligentie om hen te helpen overleven en gedijen in de moderne wereld. Door na te denken over alledaagse gebeurtenissen waar we bijna allemaal mee te maken kunnen krijgen, probeert Botton in zijn boek 'Hoe overleef ik de moderne wereld' een emotioneel begrip van onszelf op te bouwen. Hier volgt een fragment dat licht werpt op een gedrag dat in klaslokalen aan de orde van de dag is, maar op grote schaal belachelijk wordt gemaakt:

Het belang van uit het raam staren

We hebben de neiging onszelf te verwijten dat we uit het raam staren. Het grootste deel van de tijd worden we geacht te werken, te studeren of dingen van een to-do lijst af te vinken. Het kan bijna de definitie van verspilde tijd lijken. Het lijkt niets op te leveren, geen doel te dienen. We vergelijken het met verveling, afleiding, nutteloosheid. De handeling waarbij we onze kin in onze handen houden bij een raam en onze ogen in de verte laten dwalen, geniet geen hoog aanzien. We gaan niet rond en zeggen: "Ik had een geweldige dag vandaag. Het hoogtepunt was uit het raam staren'. Maar misschien, in een betere maatschappij, is dit precies wat mensen stilletjes tegen elkaar zouden zeggen.

Het doel van uit het raam staren is, paradoxaal genoeg, niet om te weten te komen wat er buiten gebeurt. Het is eerder een oefening in het ontdekken van de inhoud van onze eigen geest. Het is gemakkelijk ons voor te stellen dat we weten wat we denken, wat we voelen en wat er in ons hoofd omgaat. Maar dat doen we zelden helemaal. Er is een enorme hoeveelheid van wat ons maakt tot wie we zijn, die onontdekt en ongebruikt circuleert. Het potentieel ervan ligt onbenut. Het is verlegen en komt niet tevoorschijn onder de druk van directe ondervraging. Als we het goed doen, biedt uit het raam staren ons een manier om alert te zijn op de stillere suggesties en perspectieven van ons diepere zelf. Plato stelde een metafoor voor de geest voor: onze ideeën zijn als vogels die rondfladderen in de volière van onze hersenen. Maar om de vogels tot rust te laten komen, heeft Plato begrepen dat we perioden van doelbewuste rust nodig hebben. Uit het raam staren biedt zo'n gelegenheid.

Recensie

door Tsenne Kikke

We brengen jaren door op school met het aanleren van feiten en cijfers, maar het enige wat ons nooit wordt geleerd is hoe we een vervuld leven kunnen leiden. Daarom hebben we 'Hoe overleef ik de moderne wereld' nodig - een echte organisatie die tien jaar geleden is opgericht door schrijver en filosoof Alain de Botton. Het boek heeft een eenvoudig doel, zijnde: mensen uitrusten met de middelen om te overleven en te gedijen in de moderne wereld. En het belangrijkste van deze gereedschappen is emotionele intelligentie.

Dit boek brengt tien jaar van essentieel en transformerend onderzoek naar emotionele intelligentie samen, met praktische onderwerpen zoals:

- hoe jezelf te begrijpen.
- hoe de dilemma's van relaties te beheersen.
- hoe word je effectiever op het werk.
- hoe falen te verdragen.
- hoe je serener en veerkrachtiger wordt.

'Hoe overleef ik de moderne wereld' is de ultieme gids voor het navigeren door onze ongewone tijden. Het identificeert een reeks van thema's die acute uitdagingen vormen voor ons geestelijk welzijn. Het boek behandelt onze relatie tot de nieuwsmedia, onze ideeën over liefde en seks, onze aannames over geld en onze carrières, onze houding ten opzichte van dieren en de natuur, onze bewondering voor wetenschap en technologie, ons geloof in individualisme en secularisme - en onze achterdocht voor stilte en eenzaamheid. In alle gevallen helpt het boek ons te begrijpen hoe we gekomen zijn waar we nu zijn, diep en fascinerend gravend in de geschiedenis van ideeën, terwijl het ons wijst in de richting van een gezondere individuele en collectieve toekomst.

De nadruk ligt niet alleen op het begrijpen van de moderne tijd, maar ook op het weten hoe we ons het beste kunnen verhouden tot de moeilijkheden die deze tijd met zich meebrengt. Het boek helpt ons een kalmere, meer authentieke, meer veerkrachtige, en soms meer luchthartige verhouding tot de dwaasheden en obsessies van onze tijd te vormen. Als de moderne tijd (deels) iets van een ziekte is, dan is dit zowel de diagnose als de verzachtende, hoopvolle genezing.

Hoe overleef ik de moderne wereld

Alain de Botton

Korte Inhoud

Uittreksel

Recensie

Koop dit boek bij