Boekrecensie van Katholiek door Suzanna Ivanic

Dit boek is een waarachtig juweel op zichzelf! Het is een weergave van Suzanna Ivanic's onderzoek naar elk aspect van de veelzijdige cultuur van het katholicisme door de eeuwen heen. Rituelen, figuren en kunstuitingen van over de hele wereld komen erin samen en brengen stilte, verwondering en verdieping. In ‘Katholiek’ van Suzanna Ivanic maak je dus kennis met de rijke beeldcultuur van het katholicisme. Een helder, beknopt en gedetailleerd naslagwerk met prachtige illustraties van kunstwerken en objecten.

Kortom: indrukwekkende schilderijen, spectaculaire architectuur, bijzondere beelden en kostbare gewaden. Het katholicisme is een inspiratiebron voor veelzijdige kunst en cultuur. Van kleine Mariabeeldjes tot torenhoge kathedralen: kunst is onlosmakelijk verbonden met religie en maakt het geloof zichtbaar en tastbaar. In de eucharistie, met walmende wierook en de eeuwenlange rituelen, worden alle zintuigen bespeeld en wordt de kern van het geloof aangeraakt.

Uittreksel

Al zolang het christendom bestaat worden schilderkunst, architectuur, metaalbewerking, sieraden, ivoorwerk en tex- el gebruikt om God te eren. Veel van de beste kunst is juist maakt in naam van God. Deze katholieke kunst is wereldwijd diep in de cultuur geworteld en geeft nog dagelijks vorm aan de beelden om ons heen, of we nu gelovig zijn of niet. Met oogverblindende tinten goud, blauw, paars en rood, luxueus en vakkundig gemaakt borduurwerk, sierlijk metaal, op schilderijen en krachtige symbolen inspireert ze zowel grote ontwerpers, van Versace tot Vivienne Westwood, als de in diamanten gehulde flonkering van de populairste in- fluencers van nu. Dit boek is een vitrine waarin de katholieke cultuur wordt tentoongesteld in al haar diversiteit, vanaf het begin van het geloof in de woestijn van het Midden-Oosten, op haar reis door de eeuwen heen. Het onthult de immense invloed die ze had op mensen en groepen, van Rome tot Manila en van Cuzco tot Copacabana.

Inleiding

Katholieke kunst is niet zomaar een nevenproduct van religie. Ze is religie - evenveel als de woorden in de Bijbel of het ritueel van de mis. De vormen en materialen zijn nauw verweven met katholieke overtuigingen, gebruiken en identiteiten. Het zijn de immense kathedralen, maar ook de kleine, persoonlijke devotievoorwerpen, die worden gedragen als accessoire of gebruikt in huis, en die gemaakt zijn van de exclusiefste tot de gewoonste materialen op aarde. Gelovigen van alle tijden en plaatsen hebben kunst laten maken door de vaardigste kunstenaars - om daarmee genade te krijgen van God. Zowel de materialen als de compositie werden vaak bepaald in dialoog tussen de kunstenaar en de klant, en zo bereikten ze de briljantste creaties. Het resultaat is een zinderende en vaak verrassende collectie vol werken die passen bij het wonder van de mis, maar ook bij intiemere, gevoeliger vormen van verstilling. De uitgangspunten van het geloof en zijn symbolen (waarmee we dit boek beginnen) zijn essentiële stof voor wie de religie wil begrijpen; maar dat geldt niet minder voor de ontzagwekkende bewegingen van licht, kleur, geur en geluid in naam van God (waarmee dit boek eindigt).

Het verhaal van het christendom begint in het Midden-Oosten, onder invloed van woestijnstammen uit Israël en Noord-Afrika. In de vierde eeuw na Christus verschoof het hart van het christendom naar Constantinopel (het hedendaagse Istanbul in Turkije) en vervolgens naar Rome in Italië. In de middeleeuwen verspreidde het christelijk geloof zich over heel Europa en schoot het wortel in steden, dorpen en op afgelegen plekken van Praag (Tsjechië) in het oosten tot Lindisfarne (Engeland)in het westen.

Recensie

door Tsenne Kikke

De teksten refereren naar de beelden. Met andere woorden: je hebt er niets aan zolang je de afbeeldingen niet bekijkt. Om die reden, werd er enkele prachtige afbeeldingen op de frontpagina geplaatst.

Schilderijen, architectuur, metaalwerk, edelstenen en ivoor werden sinds het begin van het christendom gebruikt om God te verheerlijken en de hoekstenen van het geloof over te brengen, en nergens meer dan in het katholicisme. Dit boek, dat zich concentreert op een zorgvuldig samengestelde selectie van kunst en kunstvoorwerpen, leidt de lezer op een wereldwijde reis door de katholieke kunst en cultuur, waarbij de symboliek wordt ontcijferd en de betekenis wordt verduidelijkt die inherent is aan de iconografie, rituelen en heilige plaatsen van het katholicisme.

'Katholiek' is ingedeeld in drie delen - Tenet, Locus en Spiritus - die elk drie thematische hoofdstukken bevatten. Het eerste deel introduceert de kernpunten van het geloof, waarbij de symboliek wordt uitgelegd in de artistieke representatie van de heilige familie, apostelen en heiligen, en in verhalen uit de bijbel. Het tweede deel behandelt de plaatsen van aanbidding, waarbij de samenstellende delen van de kathedraal worden geïdentificeerd en suggestieve beelden van heiligdommen langs de weg worden getoond. Het derde deel gaat in op vieringen en tradities, waaronder persoonlijke devotie-instrumenten en sieraden. Voor elk van de negen thematische hoofdstukken wordt een geïllustreerde inleidende tekst gevolgd door een presentatie van de belangrijkste figuren, de belangrijkste verhalen en de belangrijkste iconografie die relevant zijn voor elk thema. Schilderijen en kunstvoorwerpen worden in detail bestudeerd, waarbij de symboliek en de afgebeelde verhalen worden geïdentificeerd en verklaard.

'Katholiek' biedt jou niet alleen een reeks gedecodeerde visuele symbolen aan waarnaar je kunt verwijzen wanneer je katholieke beelden probeert te interpreteren, waar je ze ook tegenkomt; het is ook een briljant bronboek van beelden voor ontwerpers die zij kunnen gebruiken en waarnaar ze kunnen verwijzen in de moderne seculiere cultuur.

Katholiek

Suzanna Ivanic

Korte Inhoud

Uittreksel

Recensie

Koop dit boek bij