|
|
Apostelen - Dragers van een spraakmakend evangelie
|
|
Dr. P.H.R. van Houwelingen - Redactie
|
Type:
|
Hardcover
|
|
Uitgever:
|
Kok
|
|
Gewicht:
|
1020 gram
|
|
Aantal Pagina's:
|
436
|
|
ISBN:
|
90-435-1833-6
|
|
ISBN-13:
|
978-90-435-1833-8
|
|
Categorie:
|
Christendom
|
|
Richtprijs:
|
€ 39,9
|
Korte Inhoud
De apostelen van Jezus Christus hebben als eersten het evangelie verspreid en daarmee de vroege kerk vormgegeven. Wie waren zij, hoe leefden en werkten ze, wat is hun erfenis? Met Jeruzalem als thuisbasis groeide de kerk, die terecht een apostolische kerk genoemd wordt. Toegespitst op het werk van de grondleggende apostelen beschrijft dit afsluitende CNT-deel hun invloed op de christenheid, de vroegchristelijke auteurs en het ontstaan van de apostolische geloofsbelijdenis.
Aan dit afsluitende deel van de CNT-serie werkten mee: dr. H.A. Bakker, dr. J. van Bruggen, dr. J. van Eck, dr. P.H.R. van Houwelingen, dr. P.J. Lalleman, dr. T.E. van Spanje.
Uittreksel
Blz. 20: Niemand zal bij een wereldstad allereerst aan Jeruzalem denken. Deze stad is geen kosmopolitische metropool zoals tegenwoordig New York of Rome in de oudheid. Toch zou Jeruzalem wel in religieus opzicht kunnen gelden als een wereldstad. Het is de enige plaats ter wereld die de bijnaam 'heilige stad' draagt. Al eeuwenlang een bedevaartsoord voor joden, christenen en moslims, maar tegelijkertijd een hardnekkige twistappel.
Jeruzalem heeft een bijzondere geschiedenis. Het was vanouds de stad van de tempel en als zodanig het middelpunt van het heilige land. Jeruzalem heette de heilige stad, omdat de heilige God van Israël ervoor gekozen had daar zijn tempelwoning te vestigen. Een brandpunt van goddelijke aanwezigheid, niet alleen volgens het Oude maar ook volgens het Nieuwe Testament; `de stad van de grote Koning' (Ps.48,3; Mt.5,35). Jeruzalem is ook de plaats waar Jezus van Nazaret gekruisigd werd en waar door de kracht van zijn Geest de eerste christelijke gemeente ontstond. Daar hebben de apostelen het evangelie van hun levende Heer verkondigd. Van daaruit werd het apostolische evangelie de wereld ingedragen. Maar Jeruzalem heeft niet alleen een bijzondere geschiedenis, haar is ook een schitterende toekomst beloofd. We ontdekken in de bijbel de contouren van een nieuwe stad, die naar Gods belofte hemel en aarde zal verenigen.
Schitterend is de centraliteit van Jeruzalem gevisualiseerd in het vloermozaïek van Madaba (Jordanië), afkomstig uit de zesde eeuw na Chr. Dit topografische mozaïek, met een totale oppervlakte van ongeveer dertig vierkante meter, was bedoeld om de belangrijkste plaatsen uit de heilsgeschiedenis in Syrië, Palestina en Egypte op de kaart te zetten. Het centraal gelegen Jeruzalem, geheel ommuurd en royaal voorzien van poorten, heeft een groter formaat dan welke andere stad ook. Dit geldt eveneens voor het bijschrift in grote rode letters: `de heilige stad Jeruzalem'. Jeruzalem is perfect ovaal van vorm en lijkt zo te worden getypeerd als de ideale stad, het middelpunt van het heilige land, de navel van de aarde (Ez.38,12; verg. 5,5 en de uitleg van Hnd.2,9-11 in hoofdstuk 1.1).12 In de christelijke voorstelling van dit mozaïek ontbreekt niet alleen de joodse tempel maar zelfs de hele tempelberg. De Heilig Grafkerk, volgens de overlevering de locatie - vroeger buiten de muren gelegen - waar Jezus Christus gekruisigd en begraven zou zijn, heeft de plaats van het tempelcomplex in het stadshart overgenomen. Misschien biedt het vloermozaïek van Madaba hiermee een vooruitblik op het nieuwe Jeruzalem, de ideale stad van de toekomst, waarin een heiligdom ontbreekt, want haar tempel is de Almachtige, samen met het Lam (0p.21,22).
Dit eerste deel gaat over Jeruzalem als wereldstad. Dáár gebeurt het op de Pinksterdag. Beschreven wordt hoe de Jeruzalemse moederkerk ondanks groeiproblemen een alom gewaardeerde gemeenschappelijkheid uitstraalde (hoofdstuk 1).
Toen vanuit deze moederkerk een zelfstandige dochtergemeente in Antiochië ontstond, buiten het heilige land, zocht men een gezamenlijke oplossing voor de positie van niet-joodse christenen door het apostelbesluit te formuleren (hoofdstuk 2). De verzameling van zeven Katholieke Brieven, geschreven door apostelen en broers van Jezus, documenteert de universele zendingsbeweging vanuit Jeruzalem (hoofdstuk 3). Maar er kwam ook een omgekeerde beweging op gang, vanuit de volkenwereld terug naar Jeruzalem: toen de moederkerk een hulpbehoevende kerk geworden was, ontving zij financiële ondersteuning (hoofdstuk 4). De Jeruzalemse gemeente raakte in de crisis, toen zij haar leider Jakobus verloor en de stad moest ontvluchten om aan het geweld van de Romeinen te ontkomen. Waarschijnlijk gaat de brief aan de Hebreeën op die crisissituatie in: wij hebben hier geen blijvende stad, maar zijn op zoek naar de stad van de toekomst (hoofdstuk 5).
Jeruzalems val en de tempelverwoesting vallen niet samen met het wereldeinde. Gods werk gaat verder en dat belooft wat voor een stad die altijd heilig werd genoemd. Het boek Openbaring opent dan ook een visionair perspectief voor Jeruzalem (hoofdstuk 6), als de enige wereldstad die toekomst heeft.
Recensie
door
Tsenne Kikke
Dit is het nieuwste en tevens laatste deel in de serie Commentaar op het Nieuwe Testament, een deel van de derde serie. Dit themadeel wil de achtergronden schetsen voor Hebreeën, de katholieke brieven en het boek Openbaring. Tegelijkertijd biedt het uitzicht op de periode na het optreden van de apostelen.
Voor wie is dit boek geschreven? Het is een gedegen commentaar, maar tevens zeer leesbaar voor wie wat dieper wil gaan dan kijken naar de achtergrond en het leven en werk van de apostelen.
Dit boek bestaat uit drie delen, waarbij het tweede deel fungeert als schar¬nier tussen het eerste en het derde.
Deel 1: (Het apostolische evangelie vanuit Jeruzalem) biedt een historische beschrijving van de joods-christelijke gemeente tijdens de apostolische periode, vanaf de Pinksterdag via de val van Jeruzalem tot de Bar Kochba opstand. Daarin worden ook de Katholieke Brieven, Hebreeën en Openbaring gepositioneerd.
Deel 2: (Het apostolische evangelie als geloofsbelijdenis) is thematisch opgezet rond de vraag: wat waren de kernpunten van het geloof, zoals die kunnen worden opgediept uit de niet-paulinische brieven en andere documenten van het Nieuwe Testament? Zo valt te ontdekken hoe er vanaf het eerste begin een apostolische geloofsbelijdenis kon groeien.
Deel 3: (Het apostolische evangelie in weerklank) kijkt als het ware vanuit de periode van de apostelen naar de volgende generaties: Apostolische Vaders, vroegchristelijke apologeten en auteurs van nieuwtestamentische apocriefen. Een schets van de canonvorming van het Nieuwe Testament in de eerste eeuwen sluit het geheel af.
Het is niet de bedoeling dat ik hier een uitgebreide bespreking geef. Dat zou ik ook liever aan iemand anders overlaten. We kunnen dit boek zeker gebruiken bij onze bijbelstudie. Er is een schat aan achtergrondinformatie in te vinden. Al die keren dat er vanuit de profane geschiedenis een kijk gegeven wordt op de gebeurtenissen en de loop van het evangelie zorgt dat voor een extra dimensie.
Het is indrukwekkend te lezen hoe het evangelie verspreid werd en hoe het ingebed werd in het leven van christenjoden en christenen uit de heidenen, hoe het weer verder ging en wat de rol van de apostelen hierin was door hun onderwijs en geschriften.
We krijgen in dit deel een mooi overzicht van het hele Nieuwe Testament; dat maakt dit boek extra waardevol.
|