Boekrecensie van De vogelkamer door Chris Killen

Wanneer Will Alice ontmoet kan hij zijn geluk niet op. Ze is slim en sexy, en tot Wills verbazing wordt ze verliefd op hem. Alice zorgt ervoor dat zijn leven weer zin en betekenis krijgt. Maar de liefde is complex, en juist door zijn toewijding glijdt Will af naar meer duistere dimensies. In dezelfde stad woont Helen, een actrice. Of: dat is ze van plan te worden, ooit. Voorlopig werkt ze als model.

‘De vogelkamer’ is een liefdesverhaal met een twist; deze rijke debuutroman brengt de levens van Will en Helen bij elkaar in een uniek verhaal over liefde en eenzaamheid.

Daarnaast is ‘De vogelkamer’ een roman over allerlei soorten relaties: over samenzijn, over uit elkaar gaan, over verlangen, over je veilig voelen bij iemand. Het is een roman over het verschil tussen wat we voelen en wat we doen, wat we bedoelen en wat we zeggen. In een vervreemdende stijl geeft ‘De vogelkamer’ een mooi beeld van een generatie die gewend is alles via de dubbele laag van beeldschermen en met een overmatig
zelfbewustzijn te beschouwen.

Uittreksel

Blz. 11: Schilderijen van kleine vogels. Winterkoninkjes, roodborstjes, vinken, parkieten (heel veel parkieten); dat soort vogels. In fel geel, rood, bruin en groen - behalve de duif. De duif is grijs.

Ik zit op de bank. Ze zit naast me. Met haar benen over elkaar. Er is ongeveer zoveel ruimte tussen ons in. Will is in de keuken thee aan het zetten. Dit is de eerste keer dat ze elkaar ontmoeten. Het was mijn idee.

'Dit is Will,' zeg ik.

Hij staat bij de voordeur in zijn ochtendjas. Laat in de middag. Zijn ochtendjas is bespikkeld met verfvlekken en met as van zijn peuk.

'Dag Will,' zegt ze.

`Dag,' zegt hij.

'Will, dit is Alice.'

Hij laat ons binnen. We volgen hem door de gang en gaan in de woonkamer zitten. Will verdwijnt naar de keuken. Na een tijdje horen we hoe het water in de ketel begint te koken. We zeggen niets tegen elkaar. Ze kijkt geïnteresseerd naar de schilderijen. Ik heb ze al eens gezien.

`Hoe was je vakantie?' roep ik.

Ik roep het een beetje te hard.

Hoe was je vakantie? blijft in de lucht hangen, overstemt het geluid van de ketel. We zitten op de bank en luisteren ernaar. Ze heeft haar benen over elkaar geslagen. De andere kant op, van mij af. Hoe was je vakantie? klinkt steeds luider - verschrikkelijk, ondraaglijk luid. Als alle vogels op al deze schilderijen plotseling zouden beginnen te zingen, dan nóg zou dat niet luider klinken dan Hoe was je vakantie?

Ik wil iets anders zeggen, het maakt niet uit wat. Ik kan niets bedenken. Alice helpt ook niet mee. Ze vindt Hoe was je vakantie? grappig.

Will komt eindelijk terug, met drie koppen thee - die van hem en haar in de ene hand, die van mij in de andere. Hij is zo lang dat hij moet bukken als hij binnenkomt.

'Sorry, zei je iets?' zegt hij, terwijl hij me een kop thee aangeeft.

Ik kan me er niet toe zetten de vraag te herhalen. `Hoe was je vakantie?' vraagt ze.

Ik wil de kokendhete thee over mezelf heen gooien. Over mijn hoofd gieten en over mijn kruis.

Ja, de vakantie was oké,' zegt hij. 'Maar wel een beetje vreemd op het eind.'

Meer details geeft hij niet. Hij wacht tot wij ernaar vragen. Hij praat eigenlijk alleen tegen haar. Ik luister alleen maar. Luister ze af. En nu neemt hij haar eens goed in zich op, en vraagt zich waarschijnlijk af hoe haar tieten eruitzien. Hij weet niet dat ze grote tepels heeft. Hij weet niet dat ze een grotetepelscomplex heeft.

`Hoe bedoel je?' vraagt ze.

`Ik zal het je laten zien.'

Hij staat op en begint in een la te rommelen. Dan gaat hij naast haar zitten op de bank, zodat we met z'n drieën dicht op elkaar geperst worden, op een rijtje. Er is nu bijna geen ruimte meer tussen ons in. Slechts een halve millimeter nylon en spijkerbroekenstof tussen de huid van haar knie en de huid van mijn knie.

Ik neem een slokje thee. Ik brand mijn tong.

Will heeft een stapel foto's in zijn hand.

`Goed,' zegt hij. 'Ik ging dus naar Frankrijk op vakantie, een week of wat geleden. Een vriendin van me, Clare, is net een galerie begonnen in Parijs en ik was uitgenodigd voor de openingsavond. Er waren performances, gratis wijn, dat soort shit.

Alles gaat dus perfect. Ik ben al drie dagen constant bezopen en overal zijn van die mooie Françaises die allemaal over kunst willen praten. En het is ook goed voor mijn zaakjes, weet je. Lullen met de juiste mensen, proberen ze te interesseren voor mijn dingen...'

Niet te geloven hoe aandachtig ze naar hem luistert. Ze knikt instemmend en mompelt `mm-mm' - precies op de goeie momenten.

`En het weer is echt fantastisch. Je weet wel hoe het hier was - constant die zeikregen. Ik was mijn digitale camera vergeten, dus heb ik zo'n goedkoop wegwerpdingetje bij een kiosk gekocht.'

Hij geeft haar de eerste foto aan. Ze buigt zich eroverheen, zodat ik niks zie. Dan geeft ze hem eindelijk door. Een foto van Will naast de Arc de Triomphe.

Recensie

door Tsenne Kikke

Nooit leren we ze echt kennen, de personages in 'De vogelkamer'. Ze zijn jong maar hebben al littekens. Ze zoeken en botsen, en of ze ooit echt iets zullen vinden is onduidelijk. Een treurig verhaal. Maar debutant Chris Killen (1981) houdt zijn roman overeind met een puntige, gevatte stijl.

Will heeft nog nooit een vriendin gehad. Wel een baan, iets met spreadsheets en rapporten. Maar hij heeft ontslag genomen - door eenvoudigweg niet meer op zijn werk te verschijnen. 'Mijn nieuwe baan zal bestaan uit: rondhangen en televisiekijken en crackers eten en niet meer naar mijn werk gaan.' Verder heeft hij geen plannen. Will is een triest figuur.

Even lijkt Will geluk te hebben. Een mooi en dronken meisje dient zich aan: Alice. Een tijdje zijn ze zelfs verliefd. Maar op de eerste pagina's van 'De vogelkamer' is het weinige wat ze hebben opgebouwd al doodgebloed, en toont Alice vooral belangstelling voor Wills enige vriend, die ook Will heet en kunstenaar is. Geef haar eens ongelijk.

Will brengt zijn dagen door met het afstropen van amateurpornosites, de muis in zijn linkerhand, op zoek naar een seksvideo die Alice eens heeft laten maken. Hij is een vat vol jaloezie, paranoia en machteloosheid - of misschien eerder een leeg vat. Vaak zegt hij sombere dingen. Zoals: 'Ik wil dat ik geen deel meer heb aan de dingen'. Of: 'Soms vraag ik me af of ik nog wel besta'.

In een ander deel van de stad woont Helen. Vroeger heette ze Claire. In haar hoofd zit een ingebeelde zus, die haar soms moed inspreekt. Via internet doet ze vieze dingen voor geld. Net als Will is ze beschadigd en heeft ze 'dingen meegemaakt'. Maar De vogelkamer laat de lezer in beide gevallen gissen naar het hoe en wat. Kunnen deze twee misschien iets voor elkaar betekenen? Waarschijnlijk net zomin als een gebroken sleutel in een verwrongen slot past. Maar voor je het weet is het boek al uit. Veel wijzer ben je niet geworden.

Dat is wat onbevredigend. De personages blijven zo dun als het papier dat hun verhaal bevat. Dat de roman toch de moeite waard is, is te danken aan de stijl. Killen schrijft gevat en ironisch. Veel staccatozinnetjes, soms drie of vier onder elkaar. Dat werkt vooral goed in korte teksten als columns en blogs, die Killen online publiceert, maar deze roman is net kort genoeg om dat soort proza te rechtvaardigen. Zo botst de troosteloosheid van de gebeurtenissen steeds op de geestige stijl en soms vonkt daar iets moois vanaf.

Na afloop heb je niet meer dan een glimp opgevangen van een paar jonge mensen die elk op hun eigen manier in de kreukels liggen - of ze het nu weten of niet. Ze stommelen door het leven en lopen af en toe tegen iemand aan. Dan voelen ze even iets. Soms nemen ze een Grote Beslissing. Meestal loopt die op niets uit. Hoe zal het verder gaan met ze? Het verhaal laat de lezer enige ruimte voor fantasie, maar nauwelijks voor optimisme.

Maar er zijn lichtpuntjes. De belangrijkste daarvan is dat dit nog maar het eerste boek is van een jonge Britse schrijver die onmiskenbaar talent heeft. Chris Killen is iemand om in de gaten te houden. Al was het maar op internet.

- Eric de Frel -

De vogelkamer

Chris Killen

Korte Inhoud

Uittreksel

Recensie