Op de grens van het denken

Jan Bor

	Type:	Paperback
	Uitgever:	Bert Bakker
	Gewicht:	372 gram
	Aantal Pagina's:	265
	ISBN:	90-351-2736-6
	ISBN-13:	978-90-351-2736-4
	Categorie:	Filosofie
	Richtprijs:	€ 25

Korte Inhoud

De verschillende hoofdstukken in 'Op de grens van het denken' vormen een aantal stappen op een denkweg. In feite draaien ze allemaal rond de notie van iets ondenkbaars en derhalve onuitsprekelijks; ze verkennen de grenzen van het denken. Maar in een telkens hernieuwde poging het onmogelijke te doen en het ondenkbare toch te denken, begeeft Jan Bor zich ook op die grenzen van het denken. Aldus wijst hij terug naar een ervaring over deze grenzen heen, een geraakt zijn door het wonder van alles en iedereen. Deze ervaring is er ook een van geel uitweg (aporie) meer zien. In zentermen: een ervaring van 'de poortloze poort'. En in de bloemrijke taal van een Chinese klassieker: 'Helemaal nergens heen gaan is dus de aangewezen weg.' In dit 'helemaal nergens heen gaan' wordt de grens overschreden en toont zich de onuitsprekelijke kant van de dingen. Dat is een ervaring die in kunst van groot kaliber zichtbaar wordt gemaakt. Vandaar de ruime aandacht daarvoor in dit boek.

Uiteindelijk lossen de grote filosofische vragen zich volgens Jan Bor in deze ervaring op, al worden ze er uiteraard niet letterlijk door beantwoord. Het blijken, hoe fundamenteel ook, 'onmogelijke vragen' te zijn, vragen waarop je het antwoord schuldig blijft.

Jan Bor is filosoof en publicist. Hij was redacteur van '25 eeuwen oosterse filosofie' en de bestsellers '25 eeuwen westerse filosofie', en 'De verbeelding van het denken'.

Uittreksel

Blz. 17: Filosofie zie ik in dit verband niet als een louter theoretische onderneming, namelijk een steeds weer opnieuw ontwerpen van een rationeel gefundeerd wereldbeeld, dus een herhaalde poging om de wereld denkend te reconstrueren. Dat is de moderne en westerse opvatting ervan, zoals deze op de universiteiten gedoceerd wordt: weliswaar een voornaam spel, maar ook betrekkelijk zinloos en oeverloos, als je het mij vraagt. Filosofie is in deze opvatting de dienstmaagd van de wetenschap en hult zich daarmee ook zelf in het kleed van de wetenschap.

Er zit een andere kant aan de filosofie, ook aan deze, zoals de historicus op het gebied van de klassieke filosofie Pierre Hadot met betrekking tot de eigen antieke traditie geeft aangetoond. Deze was ooit niet alleen maar een puur rationele activiteit. Ze was allereerst een bepaalde, ingetogen manier van leven, een 'way of life'. Deze werd mede ondersteund door de nodige oefeningen en was erop gericht om van de filosoof een vrije, onafhankelijke persoon te maken. Daarvan legden de antieke wijsgeren dan rekenschap af in een theorie over de wereld en de mens. Hadit ziet wat dat aangaat terecht een overkomst tussen de antieke filosofie en de verschillende oosterse tradities. Zo zie ik filosofie ook.