Boekrecensie van Shalimar de clown door Salman Rushdie

India - dat is de naam die Max Ophuls, voormalig ambassadeur van India in de Verenigde Staten, aan zijn dochter heeft gegeven. Het is een naam die ze tegen wil en dank met zich meedraagt, want zij hoort eerder bij de nieuwe wereld dan bij de oude, in haar geval Kasjmir.

Maar hoezeer zij en haar vader ook van Los Angeles houden, ze komen niet los van het moederland. Wanneer vader zich op tv in stevige bewoordingen uitlaat over de politieke situatie in Kasjmir, wordt hij een dag later doodgeschoten. Deze situatie vormt het uitgangspunt voor een spannende politieke thriller, waarin Rushdie de hedendaagse verhouding tussen Oost en West op scherp stelt - maar misschien wel vooral de verhouding tussen het persoonlijke en het politieke. Shalimor de clown vertelt een adembenemend verhaal dat reikt van Kasjmir tot Californië, en van de Tweede Wereldoorlog tot het ontstaan van hedendaags islamitisch terrorisme; het verhaal van een ambitieuze dorpsschone uit Kasjmir die haar jeugdliefde tot beroepsterrorist maakt. Zoals in al zijn grote werken verweeft Salman Rushdie de persoonlijke verhalen van zijn hoofdpersonen met de wereldgeschiedenis en verschaft daarmee zowel diep inzicht in de menselijke drijfveren als in de belangrijkste vragen van onze tijd. Shalimar de clown is Salman Rushdie op zijn allerbest.

Uittreksel

Blz. 295: De Afghanen hadden hun eigen vrijheidsstrijders, en de Verenigde Staten besloten deze strijders te steunen tegen hun eigen grote vijand die het land had bezet. Amerikaanse agenten ter plaatse - medewerkers van de CIA, contraterrorisme en Speciale Eenheden - begonnen naar deze strijders te verwijzen als de 'Muj', wat mysterieus en opwindend klonk en het feit verhulde dat het woord 'mujahid' hetzelfde betekende als het woord 'jihadi', 'heilige krijger'. Wapens, dekens en geld stroomden Noord-Pakistan in, en een gedeelte van deze hulp bereikte de Muj. Veel ervan eindigde op de wapenbazaars in de ongeregelde grenszone, en een percentage bereikte Azad Kashmir. Na verloop van tijd gingen de groeiende aantallen strijders in het door Pakistan beheerste Kashmir zich de Kashmiri Muj te noemen. De ISI voorzag hen van krachtige lange-afstandsraketten die bedoeld waren geweest voor het Afghaanse front maar helaas onderweg waren afgeweken. Ook ander hoogwaardig wapentuig begon op te duiken in VB-22: automatische granaatwerpers van Russische of Chinese origine, raketlanceerders met door zonne-energie gevoede tijdmechanismen die raketaanvallen met vertraagde ontsteking mogelijk maakten, 60-mm mortieren. Op een bepaalde moment waren er ook Stingerraketten, SAM's, beschikbaar voor de Kashmiri Muj. Wapentraining nam het grootste deel van de dag in beslag.

Recensie

door Tsenne Kikke

We worden hier nogmaals geconfronteerd met Salman Rusdie's magisch-realistische stijl waarin hij fantasie en werkelijkheid mengt en ons een explosief werk aanbiedt. Hij laat ons de wereld zien via zijn visie op goed en kwaad, leven de dood, slapen en waken, oorlog en vrede. Hij accentueert de vragen die in elke mens dormant aanwezig zijn, maar geeft geen antwoorden, waarschijnlijk omdat er geen antwoorden zijn. Waarom draait de planeet aarde? Waarom komt de zon elke morgen op? Waarom leven en sterven wij? Waarom zijn er nog oorlogen in deze wereld? Waarom terrorisme? Vragen, vragen, vragen, maar geen antwoorden... omdat alles ''is' zoals het is; omdat alles gebeurt zoals het moet gebeuren - en, moesten de wereldse dingen anders kunnen gebeuren, dan was alles anders. De mens bevolkt planeet aarde, maakt er deel van uit, net zoals elk blad aan een boom, net als eender welk insect, vogel, vis, of zoogdier... Allen maken we deel uit van Moeder Natuur, en zij doet met ons wat nodig is om haar evenwicht te bewaren. Moeder Natuur leeft enkel voor zichzelf.

Dit boek is een mengeling van satire, humor, parabelvertellingen, mysterie, geweld, avontuur, en politieke intriges, maar het handelt in wezen over liefde, eer en wraak..., hoe mensen daarop reageren, en welke gevolgen daaruit kunnen voortvloeien

Shalimar de clown

Salman Rushdie

Korte Inhoud

Uittreksel

Recensie