TM

Transcendente meditatie, ‘TM’ afgekort, was in de tweede helft van vorige eeuw een populair geworden meditatietechniek, die tegen betaling kon worden aangeleerd, en vervolgens zowel volkomen autonoom kon worden toegepast als in groep. 

In 1957, aan het eind van een grote conventie van ‘spiritual luminaries’, oftewel: ‘spiritueel verlichte personen’ luidde Maharishi Mahesh Yogi (1918-2008) een beweging tot spiritueel herstel van de wereld in. Hij beweerde dat transcendente meditatie zo oud is als de mensheid zelf, maar dat er van tijd tot tijd verlichte leraren moeten komen om de techniek in zijn zuiverheid te herstellen. Deze vedische traditie van meesters gaat, volgens hem, terug tot de Schepper en omvat onder andere ook Boeddha, Shankara en Jezus.

Bijna vanaf het begin heeft Maharishi gewerkt aan een opzet die het mogelijk moet maken dat TM door niet-verlichte leraren kan worden onderwezen met behoud van de zuiverheid van de techniek. Hij maakte daarbij dankbaar gebruik van video en gaf in het prille begin zelf de cursussen, inclusief de lerarenopleiding. Enkele goed afgeschermde afdelingen voor administratie en controle maakten de zaak compleet.

In de beginfase van de TM-beweging sprak Maharishi meer over de religieuze kanten van TM en heette de centrale organisatie ‘Spiritual Regeneration Movement’. Tegemoetkomend aan de westerse behoeften werd de nadruk later gelegd op de wetenschappelijke onderbouwing en verificatie van de TM-techniek, en op de effecten van ontspanning, vermindering van stress, en bevordering van persoonlijke ontwikkeling.

De populariteit van de TM-beweging nam in de jaren ‘70 enorm toe dankzij de belangstelling van ‘The Beatles’. Zij ontdekten de beweging in de jaren zestig, maar keerden die later gedesillusioneerd de rug toe. Eén van belangrijkste redenen was dat Maharishi bij John Lennon op een permanente donatie met vast percentage op de Beatles-inkomsten bleef aandringen voor zijn beweging. Volgens Deepak Chopra was er echter een heel andere reden voor de breuk: Maharishi Mahesh Yogi was tegen het regelmatige drugsgebruik van de Beatles tijdens hun verblijf in zijn ashram in India. Voor Lennon zou de breuk aanleiding zijn geweest om het nummer ‘Sexy Sadie’ te schrijven. De oorspronkelijke titel van dit nummer was 'Maharishi, what have you done'.

De TM-beweging is goed georganiseerd en beschikt over ruime financiële middelen. Aan het begin van de jaren zeventig lanceerde Maharishi het ‘wereldplan’ voor de vestiging van één TM-onderwijscentrum per miljoen mensen van de wereldbevolking, wat destijds neerkwam op totaal 3.600 TM-centra. Vele zulke centra zijn opgericht, maar lang niet alle zijn nog operationeel.

Tegenwoordig zijn er TM-centra en -instituten over de hele wereld en meer dan vijf miljoen mensen hebben de techniek aangeleerd, wat niet wil zeggen dat zij allemaal de techniek zijn blijven beoefenen; integendeel, het merendeel van de leerlingen stopt na enige tijd. En, hoeveel ervan tot op heden effectief verlicht zijn, weet men niet.

Na de eeuwwisseling besloot Maharishi om voor nieuwe beoefenaars van transcendente meditatie de cursusprijs te verhogen tot rond de 2.400 euro. Wereldverbetering wordt thans beproefd door de rijken als doelgroep te kiezen, zodat de ordenende natuurwetten via TM uitwerken op invloedrijk niveau.

Deze hoogdrempelige benadering wordt door veel loyale volgelingen dikwijls ontkend in termen dat ook doorsnee mensen in Nederland veel geld uitgeven aan luxe-artikelen. Deze consumenten zouden huns inziens eens te meer de hogere toegangsprijzen dienen te betalen, gezien de hogere waarde van TM-beoefening. Daar de beweging zich op deze manier boven de economische wet van vraag en aanbod stelt, is de consequentie een significante afname van de belangstelling om aan TM te beginnen.

Dit leidde rond 2005 tot een opkomend schisma. Internationaal ontstond een beweging van ‘goeroe-vrije’ voormalige TM-leerkrachten die het transcendent mediteren weer beschikbaar willen stellen voor rond een tiende van de omstreden hoge prijzen. Deze alternatieven beogen vooral dat mediterenden zich opladen uit eigen stiltepunt.

Techniek
 
Transcendente meditatie wordt tweemaal per dag, vijftien tot twintig minuten beoefend, in een gemakkelijke zithouding. De TM-techniek bestaat voornamelijk uit het herhalen van een mantra, en het toelaten dat de herhaling stiller en stiller wordt, tot de mantra verdwijnt en men alleen nog bewust is, zonder gedachten.

Het is dan ook voor deze mantra waarvoor men zoveel geld betaalt. Maar, vooraleer iemand die mantra verkrijgt, moet hij/zij de belofte van zwijgplicht afleggen, omdat - zei men indertijd - de mantra strikt persoonlijk is en zijn krachten verliest van zodra men die weggaf.

Deze vorm van geheimzinnigheid  maakte het geheel veel boeiender, totdat sommigen de belofte verbraken... , en dankzij de uitwisselingen van informatie tot de vaststelling kwam waarom men de geheimhouding zo sterk onderstreepte. Men kwam er namelijk op uit de de mantra leeftijdsgebonden was. Anders gezegd: iedereen van een bepaalde leeftijdsgroep verkreeg dezelfde mantra. Achteraf, vele jaren later dus, kon men dan ook aan de weet komen op welke leeftijd men die mantra had verkregen. Dit zijn gegevens, die in de beginjaren daadwerkelijk aan het licht kwamen.

In elk geval: de inwaartse gang van de meditatie en het doel ervan wordt transcendent, of zuiver bewustzijn, genoemd, in het Sanskriet: toerieja - de vierde bewustzijnstoestand - of samadhi. Samen met de geest is ook het lichaam tot rust gekomen en begint ‘stress’ op te ruimen, wat lichamelijke en daardoor ook weer geestelijke activiteit betekent: de uitwaartse gang van de meditatie. Als de zuivering afgelopen is begint weer de inwaartse gang, enzovoorts. Na de meditatie is het belangrijk te stabiliseren door middel van vertrouwde activiteit.

Wanneer men wat ervaring heeft met het transcenderen, kan men gevorderde technieken leren, die tot doel hebben stilte en activiteit te integreren. De meest bekende van deze zogenoemde sidhi's is het 'hoppen' of 'yogisch vliegen'. Sommigen noemen dit een spierreflex, anderen een voorstadium van levitatie. Van werkelijk zweven is geen sprake, alhoewel sommigen indertijd beweerden van wel. Beoefenaars van deze technieken, die Maharishi uit de Yogasoetra's van Patanjali heeft ontwikkeld, worden sidha's genoemd.

Bron: Wikipedia

Claims over de effecten van de meditatie

Een gevleugelde term bij de transcendente meditatie is 'De wetenschap der creatieve intelligentie'. Door meditatie zou deze creatieve intelligentie toenemen.

De TM-beweging gebruikt vele medische en sociologische studies om de positieve effecten van meditatie wetenschappelijk te onderbouwen, hoewel de onafhankelijkheid en de correctheid van de methodes van die studies hier en daar in twijfel worden getrokken. Enkele met onderzoek onderbouwde claims zijn bijvoorbeeld de verlichting van hypertensie, verlaagde cholesterolniveaus en een verbeterde werking van het immuunsysteem bij geregelde beoefening van de meditatie.

Een andere claim is dat de beoefening van TM helpt om ‘hoger bewustzijn’ te bereiken: Ieder mens zou ‘zuiver bewustzijn’ in zich hebben, dat gemeenschappelijk is voor iedereen en dat, wanneer het met het waakbewustzijn wordt geïntegreerd, helpt bij het maken van de juiste keuzes in het dagelijkse leven. De meditatie zou deze integratie van het hogere bewustzijn met het waakbewustzijn bevorderen.

‘Zuiver bewustzijn’ zou gekoppeld zijn aan ‘het goede’, zodat mensen met een hoger ontwikkeld bewustzijn intuïtief beter zouden weten wat ‘goed’ is en zodoende beter zouden kunnen handelen. Zo zou meditatie een positieve uitwerking kunnen hebben op het functioneren van de samenleving.

Eind jaren zeventig werden de claims voor de resultaten van de TM-techniek en de meer gevorderde ‘TM-Sidhi-technieken’ groter en meer gericht op de bestaande leden. Geclaimde resultaten waren, bijvoorbeeld, levitatie en het ‘Maharishi-effect’: een meetbaar gedaalde criminaliteit in steden waar 1% van de inwoners TM beoefenden, of de vierkantswortel uit dit aantal als ze het TM-Sidhi-programma in groepsverband beoefenden.

Recentere beoordelingen kijken meestal weer meer naar de betekenis van TM voor het eigen functioneren, zoals verlaging van hoge bloeddruk - hetgeen niet bewezen is, van stress en verbetering van het concentratievermogen. Ook vermindering van agressiviteit, illusies en dwangmatigheden zouden optreden, waardoor de beweging voorstellen deed om TM in te zetten bij de behandeling van geesteszieken. Anderen kwamen echter met aanwijzingen dat meditatie bij een deel van de psychiatrische patiënten kan leiden tot een verergering van bepaalde symptomen.

Sekte

Het Informatie- en Adviescentrum inzake Schadelijke Sektarische Organisaties (IACSSO) stelde een ad hoc-commissie van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België in. In 2009 deed deze commissie een onderzoek en concludeerde:

“Thans is er geen enkel afdoend bewijs voorhanden voor de superioriteit van de TM ten aanzien van andere vormen van meditatie. Er bestaat evenmin theoretische bewijsvoering voor de superioriteit van deze meditatietechniek. De beweringen van de TM-beweging omtrent de wetenschappelijk bewezen superioriteit van haar meditatietechniek zijn dus volkomen onterecht. De ad hoc-commissie van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België is dan ook van oordeel dat de zogenaamde wetenschappelijke publicatie van de TM dit epitheton niet verdient en een risico inhoudt voor potentiële patiënten, los van elke andere juridische of financiële beschouwing, die niet het onderwerp van dit advies uitmaakt.”

De commissie baseerde zich op het door het IACSSO ter beschikking gestelde werkdocument dat voorzien was van 1.103 bronnen waaronder 22 publicaties in wetenschappelijke tijdschriften.

- Transcendente Meditatie, Mahesh Prasad Warna. Maharishi Mahesh Yogi genoemd, 1961: lancering van de transcendente meditatie staat op de 120ste plaats.

Organisaties gespecialiseerd in tm

• Vind nog meer organisaties gespecialiseerd in tm op Zoek&Vind.
• Jouw organisatie er nog niet tussen? Voeg ze toe op Zoek&Vind!