Talismanie

Talismanie is de kunst van het vervaardigen van talismannen, of amuletten. Dit zijn voorwerpen, waarvan wordt aangenomen dat ze bescherming zouden bieden tegen gevaar, ziekte en ongeluk. Een onderscheid dat al eens gemaakt wordt, is dat een amulet negatieve krachten afweert en dat een talisman positieve krachten aanwendt en zelfs vanop afstand kan werken.

Veel gebruikt als amulet zijn: (edel)stenen, muntjes, tekeningen, ringen, religieuze objecten, zoals het Oog van Horus, een christelijk kruis, een Boeddhabeeldje, of een pentagram, enzovoort. 

Hoewel het begrip eenzelfde soort voorwerp aanduidt, ligt de nadruk bij een amulet meer op bescherming, op bovennatuurlijke of magische krachten, en het behoeden voor gevaar. Het woord ‘amulet’ is afkomstig van het Latijnse ‘amuletum, of van de Oud Latijnse term  ‘amoletum’, hetgeen ‘een manier van beschermen’ betekent.

Een talisman doet in wezen hetzelfde, maar het is meestal op de koop toe een geluksbrenger. Het kan ook, bijvoorbeeld, een gewone konijnenpoot zijn, die men dan aan een sleutelbos draagt. Het woord ‘talisman’ is van het Griekse ‘telesma’, of ‘telein’ afkomstig, dat ‘in de mysteriën ingewijd worden’ betekent.

De ‘Cyranides’ is een anonieme encyclopedie over amuletten uit de 1e eeuw v.Chr. Plinius de Oudere beschrijft amuletten, die gebruikt worden voor het genezen van een ziekte, voor het verlichten van pijn, of als bescherming tegen zwarte magie in zijn 30ste boek van zijn 'Naturalis Historia'.

Een bekende talisman is die van Karel de Grote (waarschijnlijk 2 april 747, of 748 - 28 januari 814), die uit de 9e eeuw dateert en sinds 1919 te bewonderen is in het Paleis van Tau in Reims. Maar, het is niet bekend of hij van Karel de Grote zélf is geweest - want, de kans is groot dat zijn opvolgers hem hebben laten maken. In latere eeuwen werden veel objecten uit de zevende tot elfde eeuw in verband gebracht met Karel de Grote.

De talisman is, volgens de overlevering, een geschenk van de kalief van Bagdad Haroen ar-Rashid. Het goudsmeedwerk is nochtans niet Arabisch.

De Talisman van Karel de Grote (hieronder afgebeeld) is een gouden, met parels en rode en groene stenen, wellicht robijnen of spinellen en smaragden, bezette talisman in karolingische stijl. Het is tevens een reliekhouder. Het glazen hart van de talisman bevat namelijk twee stukjes hout in een kruisvorm. Het gaat om relikwieën van het Heilig Kruis: houtpartikels, die geacht werden afkomstig te zijn van het kruis van Christus. Dat relikwie zou de talisman in de ogen van de drager een grote magische kracht hebben verleend. De gouden keten is van latere datum. Het object zou in 1166, bij de opening van de sarcofaag van Karel de Grote in Aken, op het hart van de keizer zijn gevonden.

Organisaties gespecialiseerd in talismanie

• Vind nog meer organisaties gespecialiseerd in talismanie op Zoek&Vind.
• Jouw organisatie er nog niet tussen? Voeg ze toe op Zoek&Vind!