Relatietherapie is de verzamelnaam voor alle vormen van psychotherapie, die erop gericht zijn om relationele problemen tussen partners op te lossen. In iedere relatie komen spanningen, ergernissen en ruzies voor. Dit is normaal en hoeft niet te duiden op een ongezonde of falende relatie.
Wanneer partners echter in hun relatie tegen problemen oplopen waar zij zelf niet meer uit komen, staan zij voor de keus om ofwel de relatie te beëindigen, of hulp van buitenaf in te schakelen. Indien er voor het laatste gekozen wordt kan relatietherapie uitkomst bieden.
Samen met beide partners brengt de relatietherapeut de problemen in de relatie van het paar dan in kaart. Vervolgens gaat men tijdens de relatietherapie op zoek naar mogelijke oplossingen voor de bestaande relationele problemen. Dit gebeurt doorgaans door middel van gesprekken tijdens therapiesessies waaraan beide partners deelnemen. Hieruit kunnen, onder andere, nieuwe omgangspatronen en betere communicatie voortkomen, waardoor de neerwaartse spiraal doorbroken wordt en de relatie weer voor beide partners bevredigend wordt. De relatietherapeut biedt echter geen kant en klare oplossingen: beide partners zullen energie moeten steken in zichzelf en hun relatie om de relatietherapie te laten slagen.
Vaak wordt relatietherapie ingezet als laatste strohalm: de partners staan eigenlijk al op het punt om uit elkaar te gaan, maar geven de relatie - door middel van therapie - nog een laatste kans. Echter, hoe langer men wacht met het aanpakken van een moeizame relatie, hoe complexer de problemen kunnen worden.
Relatietherapie is dan ook niet alleen bedoeld als laatste redmiddel, het kan bijvoorbeeld ook dienen als middel tot verdieping van een relatie. Tijdens relatietherapie kan ook duidelijk worden dat beide partners er alsnog voor kiezen om de relatie te beëindigen, of om een zogenaamde 'proefscheiding' aan te gaan. In dat geval kan de relatietherapeut het paar begeleiden om dit proces zo soepel en respectvol mogelijk te laten verlopen.
Evenals gezinstherapie wordt relatietherapie tegenwoordig vaak aangeduid als systeemtherapie. Deze therapieën leggen beide veel nadruk op het sociale systeem waarvan cliënten deel uitmaken.
Iedereen maakt deel uit van meerdere sociale systemen, bijvoorbeeld: in het gezin, de vriendenkring, of op het werk. Bij systeemtherapie wordt gekeken welk sociaal systeem verband houdt met de klacht. De belangrijkste personen uit dat systeem worden vaak uitgenodigd om deel te nemen aan de sessie. Bij relatietherapie is dat natuurlijk de partner, maar ook andere personen die invloed uitoefenen op de relatie en kunnen bijdragen aan een oplossing worden soms bij de therapie betrokken. Het gaat hierbij dan vaak om de kinderen, ouders, of huisgenoten van de partners.
Wanneer naar relatietherapie wordt verwezen als systeemtherapie, wordt de relatietherapeut vaak systeemtherapeut genoemd. Een systeemtherapie, en dus ook relatietherapie, kan ingezet worden naast een individuele psychotherapie.
Hoewel het doel in iedere vorm van relatietherapie hetzelfde is, namelijk: het nader tot elkaar brengen van partners ter bevordering van hun relatie, kan de behandelmethode per relatietherapeut sterk verschillen. Dit komt omdat iedere relatietherapeut in essentie een psychotherapeut is die vanuit zijn of haar eigen psychotherapeutische visie werkt.
Enkele voorbeelden van de verschillende therapeutische achtergronden van waaruit relatietherapie wordt gegeven zijn:
-
Gedragstherapie als relatietherapie: een relatietherapeut die werkt met gedragstherapie zal de nadruk leggen op de manier waarop de partners elkaar met hun gedrag beïnvloeden. Vaak versterkt het gedrag van de partners elkaar. Emoties worden bijvoorbeeld niet goed geuit door de een, terwijl de ander de vroege tekenen van spanning niet opmerkt. In de therapie zal het gedrag van beide partners zich ten positieve ontwikkelen.
-
Psychoanalytische relatietherapie: wanneer de relatietherapeut een achtergrond heeft in de psychoanalytische psychotherapie of psychoanalyse zal de oorzaak van de relatieproblemen vooral gezocht worden in onverwerkte emotionele conflicten uit de kindertijd. In de therapie zullen de cliënten verdrongen emoties uit het verleden opnieuw beleven. Op die manier kunnen de emoties die een gezonde relatie in de weg staan alsnog verwerkt worden.
-
Oplossingsgerichte relatietherapie: wanneer de relatietherapie is gebaseerd op oplossingsgerichte therapie wordt er niet onderzocht hoe de relatieproblemen zijn ontstaan, maar moet het paar zich voorstellen hoe de relatie zou zijn wanneer alle problemen zouden zijn opgelost. De cliënten concentreren zich vervolgens op de momenten dat de relatie wél soepel verloopt.
-
Relatietherapie via internet: tegenwoordig zijn er ook relatietherapeuten die online relatietherapie aanbieden via internet. Bij internettherapie als relatietherapie zijn diverse behandelmethoden mogelijk, afhankelijk van de theoretische achtergrond van de internettherapeut.
-
Alternatieve relatietherapie: ook binnen de alternatieve geneeswijzen wordt relatietherapie aangeboden. Bijvoorbeeld voice dialogue, waarbij de cliënt de dialoog aan gaat met de verschillende kanten van zijn of haar persoonlijkheid. Voice dialogue is een vorm van alternatieve gesprekstherapie die vaak als relatietherapie wordt ingezet.
Bovenstaande voorbeelden zijn slechts een greep uit diverse soorten psychotherapie die worden toegepast als relatietherapie. Daarnaast zijn er veel relatietherapeuten die voor ieder cliënt en koppel de meest geschikte therapie of mix van methoden kiest om mee te werken.
Omdat de werkwijze van relatietherapeut tot relatietherapeut enorm kan verschillen, is niet iedere relatietherapie geschikt voor alle cliënten, of alle soorten relatieproblemen. Het is daarom belangrijk om van te voren te overwegen of de werkwijze van een relatietherapeut past bij de specifieke relatieproblemen en de cliënten. Het kiezen van de meest geschikte vorm van relatietherapie verschilt daarin weinig van het kiezen van een therapie in het algemeen. Wanneer de problemen voornamelijk van seksuele aard zijn heeft men soms meer baat bij therapie door een seksuoloog.
Relatietherapie kan worden ingezet bij een groot scala aan relatieproblemen. Partners die vaak hevige ruzies hebben, langzaam 'uit elkaar groeien', waarbij jaloezie of ontrouw een belangrijke rol speelt, of die seksuele problemen hebben, kunnen baat hebben bij relatietherapie. Ook wanneer de relatie een rol speelt in individuele psychische klachten van één van de partners kan relatietherapie overwogen worden.
Hoe lang relatietherapie duurt is afhankelijk van zowel de relatieproblemen als van de gekozen vorm van therapie. Als gemiddeld uitgangspunt kan 10 tot 20 wekelijkse, of tweewekelijkse sessies worden genomen.
Organisaties gespecialiseerd in relatietherapie
- Vind nog meer organisaties gespecialiseerd in relatietherapie op Zoek&Vind.
- Jouw organisatie er nog niet tussen? Voeg ze toe op Zoek&Vind!
Blogposts over relatietherapie
Boeken over relatietherapie
|