Lichttherapie is een verzamelnaam en kan zowel verwijzen naar wit lichtterapie, evenals naar kleurlichttherapie, als naar werken met onzichtbaar ultraviolet licht.
Naast het gewone, zichtbare licht straalt de zon ook UV-straling uit. Weliswaar is ons oog ook gevoelig voor dit licht, maar de ooglens laat het niet door en beschermt daardoor het netvlies. De ooglens zelf ontwikkelt na langdurige of frequente bestraling met teveel uv-straling staar als ouderdomsverschijnsel. Bijen zien UV-straling wél, daardoor zien zij sommige voor ons onopvallende bloemen veel beter.
Ultraviolet licht - ook wel ultraviolette straling, black light of uv-licht genoemd - is elektromagnetische straling, dat net buiten het deel van het spectrum dat met het menselijk oog waarneembaar is. De golflengte van UV-straling ligt tussen 100 en 400 nanometer. In verband met de effecten van UV-licht op mens en milieu wordt onderscheid gemaakt tussen UVA, UVB en UVC.
UVA is ultraviolet straling met een golflengte tussen ca. 315 en 400 nm (lange golven) - UVB heeft een golflengte tussen 280 en 315 nm, en UVC heeft een golflengte tussen 100 en 280 nm (kortgolvige UV-straling).
Huidaandoeningen, zoals psoriasis of ernstige gevallen van eczeem, kunnen worden behandeld met UVB met golflengtes tussen 280 en 310 nm. Bijwerkingen van UVB-therapie zijn (acuut) verbranding - en, op lange termijn: een verhoging van het risico op huidkanker.
UV-licht wordt om cosmetische redenen gebruikt in hoogtezonnen en zonnebanken. Dit wordt door sommige dermatologen afgeraden ook alweer in verband met een hogere kans op diverse soorten huidkanker en een snellere veroudering van de huid.
UVA heeft, vergeleken met UVB, weinig effect op de huid. Met behulp van psoralenen - stoffen, die door planten worden aangemaakt, kunnen de cellen gevoelig gemaakt worden voor UVA-licht. De behandeling heet dan 'PUVA'. Psoralenen kunnen geslikt worden, of van buiten aangebracht, door het in badwater op te lossen of als gel aan te brengen. PUVA is effectiever dan UVB, maar ook meer bijwerkingen: huidveroudering, toename van risico op huidkanker. Psoraleentabletten kunnen ook misselijkheid geven, en de veroorzaakte overgevoeligheid voor licht kan zomers een probleem zijn.
De laatste jaren wordt veel onderzoek gedaan naar z.g. UVA1-therapie: UVA-licht in een hoge dosering. Lijkt vooral bij te kunnen dragen aan de behandeling sclerodermie, en mogelijk eczeem. Behandeling kan momenteel alleen in Leiden (LUMC), Amsterdam (AMC) en Nijmegen (UMCN) uitgevoerd worden.
Behandeling met diverse vormen van laserlicht, flitslamp (IPL) en fotodynamische therapie (PDT) wordt meestal niet als lichttherapie beschouwd, hoewel het gebruik maakt van licht. Laserbehandeling en flitslamp kunnen worden toegepast bij bepaalde typen pigment- of vaatafwijkingen. PDT is een manier om huidkanker en voorstadia daarvan te behandelen.
Een ander voorbeeld... Pasgeboren zuigelingen zijn gevoelig voor bilirubine. Om overtollig bilirubine versneld af te laten breken worden pasgeboren baby's daarom wel 'onder de lamp' gelegd.
Van het licht dat de lamp produceert is het blauwe licht (frequentie: 450nm) effectief voor de afbraak van bilirubine. De minimale sterkte van het blauwe licht, voor een effectieve behandeling, is 1000µW/cm². Dit wordt in het ziekenhuis meestal bereikt door een halogeen lamp van ±160W. Ook is er een duurdere, maar effectievere manier mogelijk met ledlampjes. Het vermogen kan dan wel oplopen boven de 3000µW/cm². Gemiddeld gaan de lampen tussen de 500 en de 1.000 uur mee. Dat is ongeveer een maand per lamp. Men kan nagaan dat als de lamp de gehele tijd aan staat de temperatuur ook sterk oploopt. Bij de ledlampen is dit kleiner dan bij de halogeenlampen. Daarom zit er ook een ventilator achter in de lamp.
Meer hierover vind je op wikepedia via deze link.
Ook lezen we (klik op deze link): Further investigation lead to the determination that blue light, wavelength of 420-448 nm, oxidized the bilirubin to biliverdin, a soluble product that does not contribute to kernicterus. Ultraviolet light therapy may increase the risk of skin moles, in childhood. While an increased number of moles is related to an increased risk of skin cancer, it is not ultraviolet light that is used for treating neonatal jaundice. Rather, it is simply a specific frequency of blue light that does not carry these risks.”
Tenslotte wordt lichttherapie met zichtbaar licht steeds vaker gebruikt bij winterdepressies. Ook wordt het gebruikt om het effect van een jetlag te verkorten. De onprettige gevoelens zouden te wijten zijn aan een verstoord dag-nachtritme. Door lichttherapie zou de biologische klok weer worden gelijkgezet, zodat op het juiste tijdstip de juiste hormonen weer worden aangemaakt. Hiervan zijn in de praktijk wel successen geclaimd, zelfs als alleen een deel van de huid werd belicht. Het mechanisme blijft onzeker. Op medisch-wetenschappelijk gebied is ers dus nog veel werk aan de winkel.
Organisaties gespecialiseerd in lichttherapie
- Vind nog meer organisaties gespecialiseerd in lichttherapie op Zoek&Vind.
- Jouw organisatie er nog niet tussen? Voeg ze toe op Zoek&Vind!
Blogposts over lichttherapie
|