Gestalttherapie

Gestalttherapie is een lichaamsgerichte psychotherapeutische stroming ontstaan in de jaren '40. Zij wilde een alternatief of aanvulling vormen voor stromingen, zoals: de gedragstherapie, cliëntgerichte psychotherapie, psychoanalyse en systeemtherapie.

Het is een holistische therapie (van het Griekse 'holos', 'het geheel'), die een te behandelen persoon helpt een totaalbeeld van zichzelf te krijgen teneinde het eigen functioneren beter te begrijpen. Ze werkt met spel en toneel, wat het uiten van emoties vergemakkelijkt.

Gestalttherapie kiest dus vaak voor directe actie: het experiment, om nieuw gedrag uit te proberen en te ervaren. Iemand die het, bijvoorbeeld, moeilijk heeft om warmte en aandacht van anderen te ontvangen, zal in de therapie uitgenodigd worden om dit uit te proberen.

Bij groepstherapie, kan hij bijvoorbeeld iemand uitkiezen met wie hij een moment van oogcontact of aanraking aangaat. Geen enkele emotie of uitspraak is ongewenst. Niets moet, alles kan. De beoordelingen die de cliënt maakt over zijn eigen ervaringen, houden hem weg van wat er eigenlijk gaande is. Als iemand het moeilijk heeft om kwaad te zijn en aldoor in verdriet blijft hangen, kan hij gevraagd worden om te kijken of hij het, doorheen zijn tranen, tot bijvoorbeeld een 'nee' kan brengen, of een schoppende beweging kan uitvoeren teneinde zichzelf te kunnen ontladen.

Gestalt komt van het Duitse werkwoord gestalten, 'vormgeven, een structuur geven', en werd door Duitse psychologen, zoals Wolfgang Köhler en Max Wertheimer in de wereld van de psychologie geïntroduceerd.

Het begrip staat voor 'een totaalbeeld', waarbij het geheel méér is dan de som der samenstellende delen. Zo is een tafel méér dan vier balken en een plank, en is de menselijke persoonlijkheid méér dan de som van de afzonderlijke beschrijfbare en meetbare eigenschappen. Ook de waarnemingspsychologie gaat ervan uit dat de mens méér ervaart dan de som van de afzonderlijke zintuiglijke prikkels.

De gestalttherapie werd ontwikkeld door Fritz Perls (1893 - 1970), een Duitse psychiater van Joodse afkomst, die vanuit Zuid-Afrika in 1953 naar Amerika emigreerde. Hij werd vooral aangetrokken door de psychiatrie, het werk van Sigmund Freud, en vanWilhelm Reich. Maar gestalt kwam vooral tot stand terwijl Perls met de Amerikaan Paul Goodman samenwerkte.

Gestalt beoogt het probleem terug te plaatsen in zijn complete context zonder het te isoleren van andere elementen van de betreffende persoon, zoals verleden, psyche, enzovoorts.

Bij deze methode wordt niet over gedragsproblemen gepraat, maar ze worden nagespeeld en uitgebeeld. Door de problemen te dramatiseren, krijgt men inzicht in de herkomst ervan zodat men nieuwe oplossingen kan vinden.

Buiten het therapeutisch effect noemen hedendaagse aanhangers haar vaak - hoogstwaarschijnlijk in navolging van mindfulness en consorten - een leefwijze, een filosofie, waarbij het gewaarzijn zich in het hier en nu afspeelt. Anders gezegd: gestalt mikt op het verwerven van het inzicht dat het hier-en-nu-moment primordiaal is en dus belangrijker dan toekomst en verleden.

Organisaties gespecialiseerd in gestalttherapie

• Vind nog meer organisaties gespecialiseerd in gestalttherapie op Zoek&Vind.
• Jouw organisatie er nog niet tussen? Voeg ze toe op Zoek&Vind!