Dossier Zelfkennis: Over Rembrandt's 'De terugkeer van de Verloren Zoon'

Ook dit schilderij verkrijgt vanuit het zijnsniveau een bepaalde betekenis. Welke is die van jou?
door Tsenne Kikke - woensdag 19 maart 2025 4:24

Beste Eclecticus,

Het schilderij 'De terugkeer van de verloren zoon' uit de parabel van het Nieuwe Testament (Lucas 15:11-32) van de hand van Rembrandt van Rijn kwam tijdens de Werkgroep Zelfkennis eventjes aan bod. Rembrandt schilderde het omstreeks 1668. Het behoort tot de collectie van de 'Hermitage' in Sint-Petersburg, en het is tevens het grootste schilderij - met als afmetingen 2,62m × 2,05m - dat hij in de laatste jaren van zijn leven schilderde.

Rembrandt plaatste de hoofdfiguren in een intieme, duistere ruimte. De focus ligt op het centrale gebaar, zijnde: de knielende zoon en de barmhartige vader. Verder zijn er een vrouw en twee mannen afgebeeld, die toekijken. De rechtstaande man op de rechterzijde is de broer van de verloren zoon die op een boze manier op het gebeuren neerkijkt.

Net zoals Rembrandt's andere werken is ook dit schilderij zeer donker. Opvallend zijn, onder andere, de handen van de vader: de ene hand ziet er uit als een mannelijke vaderhand, de andere: een liefkozende, verwelkomende vrouwelijke hand.

In Lucas Hfst. 15, verzen 11-32 lezen we: Een man had twee zoons. Nu zei de jongste van hen tot zijn vader: Vader, geef mij het deel van het bezit waarop ik recht heb. En hij verdeelde zijn vermogen onder hen.

Niet lang daarna pakte de jongste zoon alles bij elkaar en vertrok naar een ver land. Daar verkwistte hij zijn bezit in een losbandig leven. Toen hij alles opgemaakt had, kwam er een verschrikkelijke hongersnood over dat land en hij begon gebrek te lijden.

Nu ging hij in dienst bij een der inwoners van dat land, die hem het veld in stuurde om varkens te hoeden. En al had hij graag zijn buik willen vullen met de schillen die de varkens aten, niemand gaf ze hem.

Toen kwam hij tot zichzelf en zei: "Hoeveel dagloners van mijn vader hebben eten in overvloed, en ik verga hier van de honger. Ik ga weer naar mijn vader en ik zal hem zeggen: Vader, ik heb misdaan tegen de hemel en tegen u; ik ben niet meer waard uw zoon te heten, maar neem mij aan als een van uw dagloners." Hij ging dus op weg naar zijn vader.

Zijn vader zag hem al in de verte aankomen, en hij werd door medelijden bewogen; hij snelde op hem toe, viel hem om de hals en kuste hem hartelijk. Maar de zoon zei tot hem: Vader, ik heb misdaan tegen de hemel en tegen u; ik ben niet meer waard uw zoon te heten. Doch de vader gelastte zijn knechten: "Haalt vlug het mooiste kleed en trekt het hem aan, steekt hem een ring aan zijn vinger en trekt hem sandalen aan. Haalt het gemeste kalf en slacht het; laten we eten en feestvieren, want deze zoon van mij was dood en is weer levend geworden, hij was verloren en is teruggevonden."

Ze begonnen dus feest te vieren.

Intussen was zijn oudste zoon op het land. Toen hij echter terugkeerde en het huis naderde, hoorde hij muziek en dans. Hij riep een van de knechten en vroeg wat dat te betekenen had. Deze antwoordde: "Uw broer is thuisgekomen en uw vader heeft het gemeste kalf laten slachten, omdat hij hem gezond en wel heeft teruggekregen."

Maar hij werd kwaad en wilde niet naar binnen.

Toen zijn vader naar buiten kwam, en bij hem aandrong, gaf hij zijn vader ten antwoord: "Al zoveel jaren dien ik u en nooit heb ik uw geboden overtreden, toch hebt gij mij nooit een bokje gegeven om eens met mijn vrienden feest te vieren. En nu die zoon van u is gekomen die uw vermogen heeft verbrast met slechte vrouwen, hebt ge voor hem het gemeste kalf laten slachten."

Toen antwoordde de vader:"Jongen, jij bent altijd bij me en alles wat van mij is, is ook van jou. Maar er moet feest en vrolijkheid zijn, omdat die broer van je dood was en levend is geworden, verloren was en is teruggevonden."

Geen mens die dit écht begrijpt, maar van jou, beste eclecticus, verwacht ik een doordrachte interpretatie. Laat me binnen een week iets lezen, hé! :-) Het resultaat zal in de rubriek Eclecticus worden gepubliceerd.

"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."

- DIMschool vzw, de énige gespecialiseerd in Zelfkennis, zijnde: het kennen van het Zelf -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

En, voel jij je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Klik dan op deze link. Alvast bedankt!

Overschrijven kan ook via: IBAN: BE22 7795 9845 2547 - BIC: GKCCBEBB

- Indien je zo'n (bak)steentje bijdraagt, ook eventueel via een aankoop of een Zoek&Vind abonnement, mogen we jouw naam hieronder publiceren? Laat het ons weten! -