Dossier Zelfkennis: Wat weet je over het menselijke instinct?

Ja, wat weet je daarover?…
door Tsenne Kikke - maandag 7 oktober 2024 0:14

Aan mensen is het bijna onmogelijk uit te leggen in welke mate wij even instinctief zijn ingesteld als eender welke andere diersoort. De moeilijkheid komt vooral voort uit ons taalgebruik, waarbij 'instinctief' onder andere door 'mechanisch' of 'automatisch' kan worden vervangen. Anders gezegd: op een mechanische of automatische wijze op een prikkel reageren, is meestal een instinctieve, reactieve handeling.

Reeds eerder vermeldde ik dat een spin niet naar een school is geweest om te leren hoe een web te bouwen. Spinnen doen dat 'automatisch' evenals een prooi bespringen die de draden van het web in beweging bracht.

Instinct is aangeboren, maar tijdens het leven kan het dankzij ervaringen en adaptie worden aangevuld - of, noem het 'verrijkt', en nadien ook aan nazaten worden doorgegeven. Zo gedragen alle spinsoorten van vandaag zich anders dan spinnen van vele duizenden jaren geleden. Laten we het 'evolutie' noemen...

Tussen haakjes: over het thema 'adaptie' in de wereld van Moeder Natuur is er al veel gepubliceerd. Wat de mens betreft... Vanaf geboorte dient een baby zich aan onze leefwereld aan te passen - en, om die reden staan het bewegingscentrum en het instinctcentrum op eenzelfde lijn teneinde elkaar permanent aan te vullen. Het instinctieve wordt over de jaren als een automatische, mechanische gewoonte ervaren - met als gevolg, dat een mens niet meer weet wat eigen is aan hemzelf en wat werd aangeleerd. Wolfskinderen hebben daar minder last mee.

Een ander prachtig voorbeeld is misschien wel het feit dat bacteriën immuun worden voor antibiotica. Van zodra ze eenmaal resistent zijn geworden aan bepaalde antibiotica, zijn er diverse mechanismen waarmee ze de werkzaamheid van antibiotica kunnen verminderen of zelfs geheel teniet kunnen doen.

Nu heb ik het wel niet over enkele bacteriën die ergens plaatselijk te vinden zijn, integendeel... Het is alsof één bacterie in staat is om informatie onmiddellijk naar de miljarden andere bacteriën door te sturen waardoor een resistente bacterie anderen aanspoort om eveneens resistent te worden. Natuurlijk geschiedt dat proces niet op een twee, drie, maar volgens voorzichtige schattingen sterven er wereldwijd 700.000 mensen per jaar aan infecties door resistente bacteriën. Andere schattingen lopen op tot verschillende miljoenen.

In de VS, bijvoorbeeld, raken elk jaar minstens 2 miljoen mensen met resistente bacteriën besmet en minstens 23.000 mensen sterven aan die besmetting. In Europa gaat het jaarlijks om 33.000 doden, van wie driekwart de infectie opgelopen heeft in een ziekenhuis of een andere gezondheidsinstelling, en van wie bijna 40 procent besmet is met een bacterie waartegen zelfs de allerzwaarste antibiotica niets meer vermogen. Maar, ik ben aan het afdwalen...

We hadden het over spinnen, doch hetzelfde kan - wat het instinctieve aangaat - over alles wat leeft worden gezegd.

Vogels bouwen nesten, bevers dammen, zalmen zwemmen terug naar de plaats van geboorte, elk jaar trekken vogels van de ene plaats naar de andere, en zo meer, en zo meer, instinctief.

Het woordje 'instinctief' wordt al te gemakkelijk gebruikt om onze onwetendheid te verdoezelen - want, wat instinct in wezen is, weet geen mens.

Je kan op deze laatste zin impulsief - of, noem het 'instinctief' reageren, beste lezer, maar dat bewijst in het geheel niet dat je weet wat 'instinct' precies inhoudt. Sterker zelfs: in wezen kan je er best niets over weten. :-)

Nochtans is de mensheid in haar geheel sterk geëvolueerd: ooit waren we holbewoners. Het was Gurdjieff die ons 100 jaar geleden trachtte uit leggen waarom we ooit een staart hadden - en, dat zelfs nadat die verdwenen was, de mens in dezelfde toestand bleef verkeren.

Beste eclecticus

Eigenlijk is deze tekst een aanvulling op de blog, getiteld: 'Dossier Zelfkennis: Hoe Moeder Natuur Evenwicht nastreeft'..., eindigend met de woorden: 'Tussen haakjes: onder welke Wet leven mieren, bijen, termieten, en soortgenoten? Enig idee?...' - aangevuld met een filmpje waarop duidelijk te zien is hoe mieren automatisch - of, noem het 'instinctief' - die éne volgt die vooraan loopt...

In elk geval heb ik over die Wet - eigen aan Moeder Natuur - tot nog toe nog geen bevredigend antwoord verkregen... :-)

"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."

- DIMschool vzw, de énige gespecialiseerd in Zelfkennis, zijnde: het kennen van het Zelf -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

En, voel jij je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Klik dan op deze link. Alvast bedankt!

Overschrijven kan ook via: IBAN: BE22 7795 9845 2547 - BIC: GKCCBEBB

- Indien je zo'n (bak)steentje bijdraagt, ook eventueel via een aankoop of een Zoek&Vind abonnement, mogen we jouw naam hieronder publiceren? Laat het ons weten! -