Dossier Vrije Meningsuiting: Auteur Salman Rushdie neergestoken in New York

Hopelijk blijft Salman Rushdie leven…
door Tsenne Kikke - zondag 14 augustus 2022 1:39

Een vorige blog begon met: "Waarom kunnen mensen niet met elkaar in vrede leven? Neem jezelf als voorbeeld...: hoeveel mensen ken je die voor 100% in vrede leven met hun partners, eigen kinderen, familieleden, vrienden, kennissen, werkmakkers, buren, landgenoten, en zo meer? Ik Vermoed dat je ze op één hand kunt tellen. Of..., zijn het er tientallen, of honderden? Ik betwijfel het..."

We leven in een wereld van geweld, gewoonweg omdat de mens van nature uit een egocentrisch, gewelddadig ingesteld wezen is en dan ook de reden waarom oorlogen altijd zullen blijven bestaan. Niet enkel en alleen politieke partijen creëren kloven en dus verdeeldheid onder mensen, maar ook godsdiensten. Sommige aanhangers ervan zijn dermate fanatiek ingesteld dat ze zelfs vinden dat de 'anderen' om de een of andere 'religieuze' reden zomaar mogen worden gedood.

Dat overkwam de 75-jarige Indiaas-Brits-Amerikaanse schrijver Salman Rushdie - die, nadat een fatwa op hem werd uitgesproken, jarenlang ondergedoken leefde. Hij werd eergisteren in New York aangevallen. De dader, de 24-jarige Hadi Matar, is opgepakt. Hij zou een moslimextremist zijn, en was in staat de zaal binnen te komen dankzij een vals rijbewijs (zie afbeelding). Rushdie, die ruwweg een 12-tal messteken moest incasseren, werd ijlings per helikopter naar een ziekenhuis overgebracht.

Rushdie wilde een lezing geven in het noorden van de staat New York. Ooggetuigen meldden dat de dader het podium afstormde en Rushdie, die nog gezeten was, die messteken toebracht.

Een politiemededeling specifieerde in eerste instantie dat Rushdie een ‘steekwonde aan de nek’ had. Later was ook sprake van meerdere steekwonden in nek, borst en lever. Andrew Wylie, de agent van Rushdie, meldde even later dat de auteur geopereerd werd. "Het nieuws is niet goed," meldde hij vrijdagavond in een schriftelijke verklaring. "Salman zal waarschijnlijk een oog verliezen. De zenuwen in zijn arm zijn doorgesneden. Zijn lever is geraakt en beschadigd.’ Rushdie kan momenteel niet spreken...."

De belangrijkste ultraconservatieve krant van Iran, 'Kayhan', heeft gisteren de man geprezen die Salman Rushdie aanviel...

"Bravo aan de moedige en plichtsbewuste man die de afvallige en vileine Salman Rushdie aanviel", schreef de krant, wiens baas is benoemd door Ali Khamenei, de huidige ayatollah. "Laten wij de hand kussen van degene die de vijand van god met een mes de nek heeft doorgesneden," ging de tekst verder.

Veel Moslimextremisten waren verheugd met de aanslag op Rushdie. Tegelijkertijd riepen ze op om ook Geert Wilders te doden...

In het kort...

Nadat Rushdie's boek 'De Duivelsverzen' in 1988 verscheen, vaardigde de Iraanse ayatollah Ruhollah Khomeini op Valentijnsdag 1989 een fatwa met een doodvonnis tegen de auteur uit omdat zijn boek godslasterlijk zou zijn en de profeet belachelijk zou maken. Er werd tot 3 miljoen dollar beloofd aan degene die het vonnis zou uitvoeren. Rushdie, die op dat moment in Londen woonde, dook onder, veranderde geregeld van adres, en kreeg politiebescherming. Hij bleef ongeveer tien jaar ondergedoken. Onder meer vertalers van het boek werden in de jaren na publicatie gedood of verwond bij aanslagen.

In 'De Duivelsverzen' behandelde hij, onder andere, het thema van de Openbaring, die hij schetste als in moeizame verhouding tot creatie en eigenbelang. Dat viel verkeerd bij vele moslims. Er werden boekverbrandingen georganiseerd, manifestanten eisten (en verkregen in onder meer India) een verbod op het boek. De discussie rond vrije meningsuiting die ontstond, werd door ayatollah Khomeini aangegrepen om zijn fatwa uit te vaardigen.

In het lang en het breed...

'The Satanic Verses' in zijn originele Engelstalige vorm werd in september 1988 gepubliceerd. Al meteen ontstond er controverse. Vreemd genoeg was het niet een moslimland, maar wel India dat als eerste het boek verbood. Wellicht wilde de toenmalige regering in Delhi de latente spanningen tussen de hindoe-meerderheid en de moslimminderheid sussen. Nadien konden Pakistan en andere moslimlanden wel niet anders.

Al snel kwam het tot betogingen in de islamitische wereld die escaleerden in geweld. Zo vielen er zes doden bij een bestorming van een Amerikaans cultureel centrum in de Pakistaanse hoofdstad Islamabad. Ook moslims in westerse landen kwamen op straat.

Klap op de vuurpijl was de fatwa, of religieus decreet, waarmee de toenmalige Iraanse leider ayatollah Ruhollah Khomeini in februari 1989 opriep om niet enkel Rushdie te vermoorden, maar ook iedereen die meewerkte aan de publicatie. Deze oproep tot terreur bleef niet bij woorden: er werden vertalers en uitgevers van Japan tot Noorwegen en de VS aangevallen en soms vermoord.

Khomeini had misschien persoonlijke redenen: in het boek wordt namelijk - zonder hem te noemen - verwezen naar een chagrijnige imam, die in ballingschap in Londen, een revolutie in zijn land voorbereidt. Dat leek sterk op de lange ballingschap van Khomeini in Parijs.

De profeet Mahound en de engel Gibreel

'De duivelsverzen' is een erg wollig boek met tal van personages en verhaallijnen die in elkaar overvloeien en vooral bestaan uit dromen van de hoofdpersonages. Velen zullen het niet uitgelezen hebben - en, er is wel een zekere kennis van de islam en de geschiedenis nodig om het te begrijpen.

Heel rudimentair samengevat gaat het over twee hoofdpersonages die vanuit India op weg naar Londen zijn, uit een vliegtuig vallen, maar de ramp overleven. Een van hen, Gibreel, neemt dan de vorm aan van de aartsengel Gabriël (in het Arabisch Jibril), de andere de duivel.

Een ander hoofdpersonage in een droom is een profeet Mahound - een oude naam, die soms gebruikt werd voor Mohammed - aan wie, net als in de islamitische traditie, door de aartsengel Gibreel de tekst van een heilig boek geopenbaard wordt. Die Mahound wordt verdreven uit zijn stad Jahilia (Onwetendheid', of de periode voor de islam), maar kan die later veroveren en zijn nieuwe religie daar opleggen vooraleer hij overlijdt.

Een cruciale passage in het boek is het ogenblik dat de duivel tussenbeide komt in de openbaring van het boek en Mahound enkele 'duivelsverzen' influistert over drie pre-islamitische godinnen al-Lat, al-Uzza en al-Manat waardoor de tekst van het heilig boek gecorrumpeerd wordt. Elders in de roman gebeurt dat opnieuw als de Perzische discipel en schrijver Salman aan wie Mahound zijn openbaring dicteert, opzettelijk fouten maakt. Het zijn die suggesties die volgens sommigen de autoriteit van de Koran ondermijnen en 'godslasterlijk' zouden zijn. Die twijfel valt velen zwaar, want de Koran blijft voor honderden miljoenen mensen een belangrijke richtlijn in hun leven.

Wie schreef de Koran?

Net zoals joden en christenen beschouwen moslims hun heilig boek als het woord van God. Volgens de traditie zou de Koran dus door Gabriël geopenbaard zijn aan Mohammed die de tekst dan mondeling liet reciteren door zijn volgelingen. Voor zover bekend heeft Mohammed die tekst niet zelf neergeschreven: dat was ook niet zinvol in een tijd dat de meeste toehoorders niet konden lezen. Andere grote spirituele leiders, zoals bijbelse profeten, of de Boeddha, deden dat ook niet toen ze hun denkwijzen wilden verspreiden.

Na de dood van Mohammed in 632 begonnen er wel geschreven versies van de Koran te circuleren. Al snel bleken die van elkaar te verschillen. De kaliefen - opvolgers van Mohammed als hoofd van het uitdijende islamitische rijk - bevalen daarop Zayd bin Thabit, een schrijver van de profeet, om alle beschikbare versies te vergelijken en tot één enkele Koran te komen. De man slaagde blijkbaar in zijn opdracht, en zijn versie werd na meer dan 20 jaar onderzoek als enige echte tekst aanvaard door de kalief Uthman (644-656), die hem liet verspreiden en beval dat alle andere versies verbrand moesten worden.

Engelen en demonen

De engel Gabriël/Gibreel komt uit de Bijbel, maar speelt ook een erg belangrijke rol in de islam. Hij zou de tekst van de Koran, het heilig boek van de islam, al reciterend overgedragen hebben aan de profeet Mohammed die die daarna verkondigde aan zijn volgelingen. De term 'duivelsverzen' slaat op enkele verzen die niet door Gabriël, maar door de duivel zouden ingefluisterd zijn en die later uit de Koran zouden geschrapt zijn. Die verzen slaan, zoals reeds vermeld, op de pre-islamitische Arabische godinnen al-Lat, al-Uzza en al-Manat, waarvan de profeet de verwoesting van hun heiligdommen zou bevolen hebben. Zij worden nog wel vermeld in soera 53 in de Koran als 'verzinsels van de voorouders', omdat hun verering in strijd zou zijn met het strikte monotheïsme van de islam dat enkel Allah als enige god erkent.

Samengevat heeft de uitgetreden moslim Salman Rushdie zich in zijn boek laten inspireren op overleveringen die algemeen aanvaard worden door de meeste moslims. Door het 'influisteren van verzen door de duivel' en het opzettelijke 'knoeien' door Salman, de schrijver van de profeet Mahound, laat Rushdie echter twijfel groeien over de authenticiteit van de Koran en dus van het woord van God. Ook het feit dat de profeet Mahound weinig sympathiek wordt voorgesteld, zal de gemoederen niet bedaard hebben, evenmin als het verhaal in de marge over een bordeel waar vrouwen de namen dragen van de echtgenotes van de profeet...

Dat veel mensen zich daardoor gekwetst voelen, is begrijpelijk, maar dat rechtvaardigt nog altijd geen moorden en geweld. Wellicht hebben veel geestelijke en politieke leiders toen en nu de kans gezien om garen te spinnen bij de massahysterie die voor een groot deel is aangevuurd door mensen die 'De duivelsverzen' niet hebben gelezen.

Bron: VRT NWS

Nabericht 14/8/2022: Salman Rushdie werd van de beademing gehaald en kan opnieuw spreken. Hij liep drie steekwonden op in de nek, vier steekwonden in de maag, een prikwond in het rechteroog, een prikwond in de borst en een snee in de rechterdij. En, reeds eerder werd al vermeld dat hij een oog zou kunnen verliezen.

Nabericht 15/8/2022: Iran ontkende vandaag elke betrokkenheid. "We ontkennen categoriek elke link met Iran. Niemand heeft het recht om Iran te beschuldigen. Bij deze aanval verdienen enkel Salman Rushdie en zijn aanhangers de schuld te krijgen en zelfs te worden veroordeeld. Door de heilige islam te beledigen en de rode lijnen van meer dan anderhalf miljard moslims te overschrijden, heeft Salman Rushdie zich blootgesteld aan de woede van deze mensen," aldus Nasser Kanani, woordvoerder van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken.

"Vind mensen, die in zichzelf zowel de motivatie als de aangeboren drijfveer hebben om aan hun Innerlijke Zelf te werken, en we zullen hen gidsen."

- DIMschool vzw, de énige gespecialiseerd in Zelfkennis, zijnde: het kennen van het Zelf -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Voel je je geroepen om Spiritualia te sponsoren?
Klik hier en, alvast bedankt!

Overschrijven kan ook via: IBAN: BE22 7795 9845 2547 - BIC: GKCCBEBB

- Indien je een (bak)steentje bijdraagt, mogen we jouw naam hieronder publiceren? -