Sta me toe om iets, wat ik reeds tientallen malen heb geschreven, te herhalen. Ik heb het over menstypen - en, over het daaraan verbonden feit dat elk woord minstens zeven verschillende betekenissen kan hebben; dit, afhankelijk van het menstype. Anders gezegd: vertaal alles wat hierna volgt op jouw persoonlijke manier.
Filosoferen
In de beginjaren 1970 las ik het boek 'Geschiedenis van de westerse filosofie' van de Britse filosoof Bertrand Russell. In 1950 won hij er de Nobelprijs voor Literatuur mee, en in 1948 verscheen de eerste Nederlandse vertaling ervan. Het boek is misschien niet de beste in zijn soort, maar voor elke beginneling een aanrader.
Voor mij was het een bewijs dat ik uit de het enorm groot aantal filosofen, elk met hun eigen filosofie, geen één kon vinden die me aansprak. Daarna las ik natuurlijk de werken van en over Freud, Jung, Adler, Kierkegaard, Swedenborg, Descartes, Heidegger, noem maar op. Doch, hoe interessant hun denkwijzen ook waren, toch bleef ik op mijn honger zitten, totdat ik in 1975 het boek 'Op zoek naar het wonderbaarlijke' in mijn handen kreeg... Daarin herkende ik zowel een filosofische, theoretische, evenals een praktische aanpak.
Het stilte die honger niet, toch niet onmiddellijk, maar mijn appetijt nam toe. Ik bedoel: ik wilde er alles en veel meer over weten - gewoonweg, omdat grote delen van de inhoud ervan afkomstig waren van een iemand van een véél hoger menstype.
En, effectief: de leerstellingen van George Ivanovitch Gurdjieff lieten die praktische aanpak toe; een iets, dat ik niet over de geschriften van al die talrijke filosofen kon zeggen. Tenslotte is - volgens mij - eender welke filosofie waardeloos, zolang een mens het niet op zichzelf dagdagelijks kan toepassen.
Nu, bijna 45 jaar later, denk ik nog altijd hetzelfde over de Gurdjieff-filosofie.
Opgepast: ik begrijp wel, dat indien iemand het beroep van 'psycholoog' of 'psychiater' opneemt, het gedachtegoed van een Freud, Jung, Adler, en consoorten, van harte welkom zijn. Niet, om op zichzelf toe te passen, maar op anderen. Doch hetzelfde kan dan, bijvoorbeeld, (om er eentje uit te kiezen) weeral gezegd worden van de gestalttherapie, die Friedrich Salomon Perls ons bracht. Uiteindelijk komt het er, als psycholoog of psychiater, niet zozeer op neer vanuit welke gedachtegoed men vertrekt. Vooral, omdat de oorzaken van de meeste psychologische en psychiatrische aandoeningen toch niet echt zijn gekend.
Over die laatste 45 jaar heb ik de beginselen van Gurdjieff's leerstellingen aan velen aangereikt. Aan hoeveel precies kan ik niet vertellen, maar alleszins meer dan honderd. Vooral de jaren tussen 1976 en 1981 waren voor mij 'het drukst'. Het aantal cursisten die ervan zijn overgebleven, kan ik op de vingers van één hand tellen. Toch ben ik met die uitslag heel tevreden... Tenslotte gaat het in de Gurdjieff-filosofie helemaal niet over de kwantiteit, maar over de kwaliteit.
Natuurlijk bestaan er vandaag de dag talrijke mensen en verenigingen die zich met deze leerstelling bezighouden - maar, voor zover ik de dingen op het internet kan aflezen, zijn het allemaal filosofen, copycats, of betweters.
Spijtig genoeg worden die betweters als intelligente wezens aanschouwd. Anderzijds, is het hen gegund - want, ze moeten er ook zijn. Hoe moeilijker het voor de blinden door éénogen wordt gemaakt: des te beter. Duivels zijn nu eenmaal door het goddelijke geschapen om mensen te verleiden, en hebben dus een zinnige betekenis. Mensen doen zondigen, is niet hun taak. Mensen doen dat wel uit zichzelf; vooral: het zondigen tegen zichzelf. Ik ben er zelfs van overtuigd dat Gurdjieff - indien hij nu nog zou leven - deze woorden zou beamen, omdat hij ze zou be-grijp-en.
Menstypen
Kortom: in de buitenwereld ontmoeten we vooral menstypen 1.1.1, 1.2.1, 1.3.1, 1.2.2, en zo meer. Maar, in de eerste helft van vorige eeuw waren bijna alle leerlingen van Gurdjieff van datzelfde menstype.
Het was dan ook niet te verwonderen, dat één van zijn allerbeste leerlingen, een zekere P. D. Ouspensky, op zijn sterfbed tegen zijn eigen leerlingen zei: "Begin helemaal opnieuw". Zelfs een Gurdjieff kon het niet nalaten om in zijn allerlaatste momenten hardop te zeggen: "I leave you all in a fine mess"... Eerlijker zijn, kon niet.
Een interessant boek waarin het thema 'menstypen' voorkomt, is, bijvoorbeeld: 'Leven in zeven werelden' van J. G. Bennett. Een uittreksel...
Over Menstypen, oftewel: niveaus van de mens
De eerste drie menstypen in Gurdjieff’s psychologisch systeem, 1, 2 en 3, corresponderen met mensen zoals wijzelf en de mensen die wij kennen. Doordat wij geneigd zijn te leven op een manier die sterk beheerst wordt door de werkzaamheid van slechts één van onze centra, zijn al onze handelingen en waarnemingen in de regel niet volledig en onevenwichtig. Wij kunnen ons geen waarheidsgetrouw beeld vormen van onszelf – of, van de wereld.
Menstype 4 is een mens, die in staat is tot het bewaren van evenwicht tussen alle drie de centra.
Gurdjieff omschreef de persoon die tot menstype 5 behoort als de mens die 'volledig zichzelf is'. Alles wat hij kent, wordt door zijn hele wezen gekend. Wat hij ziet, wordt door zijn hele wezen gezien. Hij hoeft niet meer uit een bron buiten zichzelf te putten om volledig zichzelf te kunnen zijn. Hij heeft de eenheid van zijn, functioneren en willen verwerkelijkt, die voor ons, die in de lagere werelden vertoeven, onbereikbaar is. Tevens is hij in staat zijn `hogere zijnslichaam' te vormen.
De mens die zichzelf tot menstype 6 heeft getransformeerd, en dus een veel hoger stadium heeft bereikt, is ver boven het niveau van de individuele, of afzonderlijke wil uitgestegen. Hij is daadwerkelijk in staat zich in anderen te verplaatsen. Dit houdt in, dat hij door middel van zijn eigen handelingen en ervaringen in staat is deel te hebben aan het hogere proces door middel waarvan de wil, die één is, menigvuldig wordt.
Als 'objectieve rede' tot haar grootste hoogte is verheven, wordt de mens menstype 7. Dan wordt hij doordrongen van de energie der liefde, en daardoor toegankelijk voor de werkzaamheid van Wereld 3. Dit is de limiet van dat wat mogelijk is voor een geschapen wezen; en Gurdjieff noemde deze gradatie van rede de 'heilige anklad'. Hier heeft de schepping haar hoogste punt van terugkeer bereikt, en zijn geschapen wezens goddelijk geworden.
Nota: natuurlijk werden er in bovenvermelde tekst de meeste zaken weggelaten - gewoonweg omdat mensen, die niet aan Zelfkennis doen - het toch niet voor 100% kunnen begrijpen, tenzij ik er een aantal zelfgeschreven boeken, waarin de nodige uitleg beschreven wordt, aan toevoeg. :-) Nochtans zal ik eerstdaags de gehele tekst in de rubriek 'Eclecticus', gericht aan de eclectici, plaatsen. Ben jij één van hen?...
Ja!... Spiritualia is er speciaal voor jou; dit, dankzij enkele sponsors!
Maar, er is nog immer nood aan meerdere: niet enkel en alleen om de zware kosten van deze website te helpen dragen, maar vooral om met-ter-tijd een budget te vergaren waardoor de website naar buiten toe beter kan worden gepromoot, en dus nog een véél groter publiek zal kunnen aantrekken, inclusief meerdere interessante vrijwillige bloggers, misschien. En, sponsoren kan al vanaf 1 euro. Meer info, of interesse?.... Klik op deze link.
En, indien je een zelfstandige bent, kan je jezelf via Zoek&Vind aanmelden. En jawel: indien je geen behoefte hebt aan klandezie of naambekendheid - om het zo diplomatisch mogelijk uit te drukken - kan het ook volledig gratis natuurlijk.