Eigenlijk zou deze tekst de ondertitel: 'Hoe het internet sommige dingen kan verbrodden' moeten verkrijgen. :-)
Toen ik in 1975 het Amsterdamse Schors Antikwariaat binnenstapte, investeerde ik veel centjes in een boek, dat volgens de heer Schors himself, een meer dan unieke rariteit was. Maar, vandaag de dag kan eender wie de inhoud van 'The Comte De Gabalis' via het internet gratis downloaden...
'Le comte de Gabalis, ou entretiens sur les sciences secrètes' is een 17e-eeuwse Franse tekst van een zekere Abbé Nicolas-Pierre-Henri de Montfaucon de Villars (1635 - ca. 1673).
Henri de Montfaucon werd in het Franse Alet-les-Bains geboren, maar over zijn jeugdjaren en eventuele studies is niets bekend. Wel is geweten dat zijn vader de een of andere rijke edelman was.
In 1669 moest Henri de Montfaucon zijn geboorteplaats ontvluchten, omdat hij - samen met zijn drie broers - door de rechtbank van Toulouse ter dood veroordeeld werd nadat ze vanuit een familiale vendetta een moord hadden gepleegd en daarbij brand hadden gesticht. Om die reden geraakte hij in Parijs terecht.
Eenmaal daar aangekomen, noemde hij zich 'Abbé de Villars'; dit, ondanks het feit dat hij geen hoofd van een abdij was, en wierp zich op boeken schrijven, waaronder: 'Le Comte de Gabalis' (november 1670), en 'Une Critique de Bérénice' (begin 1671). Deze 'kritiek' joegen velen in het harnas, en een zekere Antoine Arnauld ruïneerde de reputatie van Henri de Montfaucon door publiekelijk bekend te maken dat hij voor moord en brandstichting werd opgespoord.
Van toen af aan verscheen er geen woord meer van hem, en niet lang daarna werd hij - terwijl hij onderweg was naar Lyon - door Pierre de Ferrouilh, één van zijn neven, in 1673 of 1675 vermoord.
Daarover schreef Voltaire het volgende: "MONTFAUCON DE VILLARS (l'abbé) né en 1635, célèbre par le Comte de Gabalis. C'est une partie de l'ancienne mythologie des Perses. L'auteur fut tué, en 1675, d'un coup de pistolet. On dit que les sylphes l'avaient assassiné pour avoir révélé leurs mystères."
Henri de Montfaucon, alias Abbé Nicolas-Pierre-Henri de Montfaucon de Villars, werd dus vooral bekend voor zijn 'Le comte de Gabalis', waarin die Graaf van Gabalis zowel de Heilige Kaballah, evenals de mysteriën van de wereld aan de auteur uitlegde.
Het boek werd in Frankrijk en andere landen veel gelezen. Het werd de bron van de vele 'prachtige wezens' die later de Europese literatuur bevolkten. Bijvoorbeeld...
Franse lezers, die er inspiratie uit putten, waren Charles Baudelaire en Anatole France: het was de belangrijkste bron voor zijn 'La Rôtisserie de la reine Pédauque' uit 1892.
In de Engelse literatuur heeft het invloed gehad op Alexander Pope, die er de Sylfen uit ontleende in zijn 'The Rape of the Lock' (1714) - en, in het Duits was het een waarschijnlijke bron voor de 'Undine' van Friedrich de la Motte Fouqué uit 1811.
Lange tijd beweerde men dat 'Le comte de Gabalis' een satire of parodie op de magie, de alchemie, de astrologie en de waarzeggerijen was. Zo staat er bijvoorbeeld het volgende in afgedrukt:
"L'air est plein d'une innombrable multitude de peuples [les sylphes] de figure humaine, un peu fiers en apparence, mais dociles en effet : grands amateurs des sciences, subtils, officieux aux sages, et ennemis des sots et des ignorants. Leurs femmes et leurs filles sont des beautés mâles, telles qu'on dépeint les Amazones... Sachez que les mers et les fleuves sont habités de même que l'air ; les anciens Sages ont nommé ondins ou nymphes cette espèce de peuple... La terre est remplie presque jusqu'au centre de gnomes, gens de petite stature, gardiens des trésors, des minières et des pierreries... Quant aux Salamandres, habitants enflammés de la région du feu, ils servent aux philosophes..." (p. 169-171)
Anders gezegd: geen taal voor gewone stervelingen. Weet ook, dat die elementaire wezens reeds eerder door Paracelsus (1493-1541) werden vermeld.
Veel later werd de inhoud van het boek door veel lezers serieus genomen. Zelfs auteurs, zoals Edward Bulwer-Lytton en prominente occulte schrijvers zoals Eliphas Levi, Helena Blavatsky en M.P Hall, beschouwden het als een serieuze bron.
Zo vermeldde Sir Edward Lytton het citaat op de eerste bladzijde van 'Le Comte de Gabalis: "Quod tanto impendio absconditur etiam solummodo demonstrare destruere est" in zijn vreemde novelle 'Zanoni'. Vrij vertaald: "Wanneer een ding zó angstvallig wordt verborgen, waardoor het amper wordt geopenbaard, kan het worden gelijk gelijkgesteld aan de vernietiging ervan."
Ikzelf heb 'Le comte de Gabalis' meermaals gelezen, en er dan ook een eigen mening over gevormd; een mening, die ik weleens in de rubriek 'Eclecticus' zal publiceren. Ik bedoel: indien één iemand er ooit interesse in stelt. :-)
Veel beter is, om er zélf een mening over te vormen. En, daarvoor hoef je deze website niet te sponsoren, noch centjes investeren in het boek; omdat je het via deze link gratis, belangeloos, voor niets kunt inkijken.
En, indien je niets aan deze blog hebt gehad...
Spiritualia heeft nood aan sponsors: niet enkel en alleen om de zware kosten van deze website te helpen dragen, maar vooral om met-ter-tijd een budget te vergaren waardoor de website naar buiten toe beter kan worden gepromoot, en dus een veel groter publiek zal kunnen aantrekken, inclusief meerdere interessante vrijwillige bloggers, misschien. En, sponsoren kan al vanaf 1 euro. Meer info, of interesse?.... Klik op deze link.
En, indien je een zelfstandige bent, kan je jezelf via Zoek&Vind aanmelden. En jawel: indien je geen behoefte hebt aan klandezie of naambekendheid kan het ook volledig gratis natuurlijk.