Hoe laag het bewustzijnsniveau van de huidige mens ook is, en hoe sterk het menselijke lichaam door het instinctieve animale ook wordt geregeerd, mogen we toch trots zijn op datgene wat we 'evolutie' noemen - want, de mensheid komt van ver. Sterker zelfs: van véél verder dan wat we eerst dachten.
Wetenschappers hebben namelijk in Ethiopië de onderkaak van de oudste moderne mens gevonden. De kaak – met tanden – is ongeveer 2,75 tot 2,8 miljoen jaar oud. Dit betekent dat het genus homo waarschijnlijk eerder ontstond dan verwacht. Op dit moment gaan onderzoekers er van uit dat de eerste moderne mens 1,5 tot 2,5 miljoen jaar geleden in Afrika leefde, namelijk de homo habilis.
De kaak vertelt een ander verhaal, namelijk dat de homo-lijn 400.000 jaar eerder ontstond. Het fossiel is in 2013 gevonden door een internationaal team van onderzoekers. De vondst is een doorbraak, want wetenschappers zijn al decennia op zoek naar oude fossielen van de moderne mens. We weten weinig over onze oorsprong, omdat er tot op heden weinig fossielen zijn gevonden die 2,5 tot drie miljoen jaar oud zijn. Wetenschappers vermoeden dat de homo-lijn ergens in deze periode ontstond.
Iets jonger dan Lucy
De gevonden kaak is 200.000 jaar jonger dan de oudste resten van de Australopithecus afarensis, beter bekend als 'Lucy'. De A. afarensis leek in weinig opzichten op de moderne mens. Zo had Lucy lange slungelige armen, een naar voren stekende onderkaak en relatief kleine hersenen. Wel kon de A. afarensis al op twee benen lopen. Overigens zijn er wetenschappers die vinden dat de Homo habilis – de eerste moderne mens – meer weg had van de Australopithecus. Homo erectus – de mens die Afrika verliet – leek wat dat betreft veel meer op ons. Deze mensensoort had grotere hersenen dan de Homo habilis en kon uitstekend rennen.
Kleine details verraden oorsprong
Hoe weten wetenschappers eigenlijk dat de kaak van een moderne mens is, en dus niet van een aapachtige? Dit is te zien aan kleine details. Zo zijn de kiezen vrij smal en is de kaak gelijkmatig geproportioneerd. De premolaren – de twee kiezen die zich normaal direct achter de hoektand bevinden – zijn symmetrisch. Dit zijn allemaal eigenschappen van de kaak en de tanden van een moderne mens.
Overtuigende bewijzen
“We zijn er van overtuigd dat het fossiel LD 350-1 2,8 tot 2,75 miljoen jaar oud is”, vertelt hoofdonderzoeker Erin DiMaggio in het artikel dat vandaag op de website van 'Science Express' is verschenen. “We gebruikten verschillende dateringsmethoden om de leeftijd te achterhalen. Iedere keer komt dezelfde leeftijd uit.” Het fossiel is tussen twee vulkanische aslagen gevonden. De lagen boven en onder het fossiel zijn uitvoerig geanalyseerd. Er zijn overigens ook andere fossielen gevonden, zoals prehistorische antilopen, olifanten, krokodillen en vissen. Deze dieren leefden in dezelfde periode als de tot nu toe oudste mens.
Bestaan wij dankzij klimaatverandering?
De wetenschappers kunnen de belangrijkste vraag – ‘Waarom is de moderne mens ontstaan?’ – nog niet beantwoorden. Maar zij komen wel dichtbij.
Mogelijk heeft het te maken met klimaatverandering. De temperaturen namen 2,8 miljoen jaar geleden toe, waardoor aapachtigen evolueerden. “Toch is het nog te vroeg om te zeggen dat klimaatverandering de oorzaak is”, zegt professor Kaye Reed van de staatsuniversiteit van Arizona. “Om dit vast te stellen moeten we meer fossielen vinden.”
Bron: http://www.scientias.nl
