Als een mens in een godheid gelooft, in het bestaan van engelen en duivels, in chakra's en aura's, in spoken en geesten, in aliens en ufo's, en zo meer, dan is het niet dat deze zaken een daadwerkelijk bestaan leiden - maar wel, dat men iets - wat men ooit gehoord of gelezen heeft, klakkeloos heeft aanvaard. Tevens hangt er veel af van de graad van intelligentie.
Ikzelf zou er zelfs 'de graad van het bewustzijnsniveau' aan toevoegen, maar zover zijn wetenschappers en onderzoekers nog niet gevorderd. Zelfs met het beschrijven van het woordje 'bewustzijn' hebben ze moeilijkheden, en verwarren het meestal met 'bewust zijn'.
Nu wil ik niet onmiddellijk beweren dat geen één van die bovenvermelde - en de miljoenen andere niet vermelde zaken - in het geheel niet bestaan. Maar, indien we enkel en alleen de vuile badwateren wegwerpen, blijft er dan nog een echt kind over? Of een denkbeeldige? Volgens mij is de 'geleende kennis' waarmee mensen in hun hoofd rondlopen een onderzoek waard.
Maar uit welke menstypen kan dat onderzoeksteam worden samengesteld? Uit mensen met rationele breinen? Uit een groep mensen, die openstaan voor het gelovige en bijgelovige - want: waar trekken we de grens? Of, uit een mengeling van beide, misschien? Dit is belangrijk - want, het uitgangspunt van iemands denken beïnvloedt het onderzochte.
Wat een Gurdjieff ons reeds 100 jaar geleden vertelde, en wat ikzelf al meer dan 30 jaar doorgeef, wordt langzamerhand door mensen, die zich als 'wetenschappers' uitgeven, bevestigd. Nu nog de juiste mensen bereiken.
Zo las ik vandaag op de website van Scientias.nl een interessant artikel, getiteld: 'Strijd tussen geloof en wetenschap vindt zijn oorsprong in het brein'. Het is grosso modo een vertaling van 'Conflict between science, religion lies in our brains', dat met de volgende woorden begint:
'The conflict between science and religion may have its origins in the structure of our brains. To believe in a supernatural god or universal spirit, people appear to suppress the brain network used for analytical thinking and engage the empathetic network. When thinking analytically about the physical world, people appear to do the opposite. '
Ruwweg vertaald, staat er: 'Het conflict tussen religie en wetenschap kan zijn oorsprong hebben in de structurele samenstelling van onze hersenen. Om in een bovennatuurlijke god of universele geest te geloven, lijkt het alsof mensen het netwerk van hun brein onderdrukken dat benut wordt om op een analytische manier te denken, en het empatisch netwerk inschakelen. Wanneer er op een analytische manier wordt gedacht, lijkt het erop dat mensen net het tegenovergestelde doen."
Tevens staat er in de originele tekst afgedrukt, dat...: "Een stroming van de cognitieve psychologie heeft aangetoond dat mensen die gelovig zijn niet zo slim zijn als anderen. In wezen wordt er dus beweerd dat ze minder intelligent zijn, maar anderzijds wordt er wel bij vermeld dat ze dan weer socialer en empathischer zijn ingesteld. In een reeks van acht experimenten kwamen onderzoekers tot de bevinding dat hoe empathischer een persoon is ingesteld, hoe religieuzer hij/zij is."
"Deze bevinding biedt een nieuwe verklaring voor het feit dat vrouwen - meer dan mannen - de neiging hebben om er een religieus of spiritueel wereldbeeld op na houden. Het empathisch vermogen kan dus de oorzaak zijn van die kloof."
Indien dit onderwerp jou interesseert, raad ik je de originele tekst aan. Maar, zoals beloofd, volgt hierna de integrale tekst van de hand van Caroline Kraaijvanger ...
Nieuw onderzoek suggereert dat de ‘strijd’ tussen religie en wetenschap ontstaat door de manier waarop ons brein in elkaar steekt.
Eerder onderzoek suggereerde dat we om in een bovennatuurlijke macht of god te kunnen geloven, het hersennetwerk dat we gebruiken voor analytisch denken moeten onderdrukken.
Het omgekeerde is ook waar: wanneer we analytisch denken, onderdrukken we het deel van de hersenen dat we gebruiken om te geloven in het bovennatuurlijke.
Nieuw onderzoek heeft zich nu nog eens in de strijd tussen geloof en wetenschap vastgebeten. Onderzoekers van 'Case Western University' voerden acht experimenten uit. Aan elk experiment namen 159 tot 527 proefpersonen deel.
Uit de experimenten blijkt, dat mensen - om te geloven in een bovennatuurlijke macht - niet alleen het hersennetwerk dat we gebruiken voor analytisch denken onderdrukken, maar tevens het empathisch netwerk - dat ons helpt om ons in anderen in te leven - activeren.
Tevens blijkt uit het onderzoek dat hoe sterker mensen met anderen meeleefden, hoe groter de kans was dat ze gelovig waren. Atheïsten bleken meer op één lijn te zitten met psychopaten. Niet de moordenaars, maar het grote deel van de bevolking dat als psychopaat te boek staat, omdat het zich niet of moeilijk in anderen kan inleven.
Net als eerdere onderzoeken toont deze studie aan dat analytisch denken de acceptatie van spirituele of religieuze overtuigingen ontmoedigt. Maar tegelijkertijd tonen alle acht de experimenten aan dat empathie belangrijker is voor de religieuze overtuiging dan analytisch denken is voor ongeloof.
Het roept een interessante vraag op: want hoe kan het conflict tussen geloof en religie dan zo fel worden? “Omdat de netwerken elkaar onderdrukken, kunnen twee extremen ontstaan,” stelde onderzoeker Richard Boyatzis. “Wanneer we erkennen dat dat nu eenmaal de manier is waarop ons brein werkt, kunnen we wellicht redelijker en gebalanceerder uit de hoek komen tijdens gesprekken over wetenschap en religie.”
Beide netwerken gebruiken
De onderzoekers benadrukken bovendien dat mensen gebouwd zijn om beide netwerken te gebruiken. “Religie staat niet altijd haaks op wetenschap en kan onder de juiste omstandigheden wetenschappelijke creativiteit en inzicht promoten,” stelde onderzoeker Tony Jack. “Veel van de meest beroemde wetenschappers waren gelovig of spiritueel. Deze individuen waren slim genoeg om te zien dat er geen reden is voor religie en wetenschap om met elkaar in conflict te raken.”
Om te voorkomen dat de manier waarop ons brein in elkaar steekt ons voortdurend meesleept in een conflict tussen religie en wetenschap, moeten we ons aan een aantal simpele regels houden, zo stellen de onderzoekers. “Religie is niet in de positie om ons te vertellen hoe de wereld fysiek in elkaar steekt: dat is het gebied van de wetenschap,” stelde Jack. De wetenschap kan informatie opleveren die ons helpt om ethische grenzen te stellen, maar “wetenschap kan niet bepalen wat ethisch is, of ons vertellen hoe we betekenis en een doel aan ons leven kunnen geven.”
